- سیزده فروردین
خدا میداند که چقدر این روز برایم مهمّ است. این روز، روز آب است. روزی که آغاز حیات است. روز آغاز عشق. پس من این روز را به عشقم یعنی «آب» و همچنین «باد» و «ابر» و «قاصدک» تبریک میگویم.
- زمان تحویل سال
امسال حال عجیبی داشتم. آخِه از چندی پیش تصمیم گرفتهبودم که در زمان تحویل سال، در کنار آرامگاه کورش بزرگ باشم. همان بزرگمردی که در قرآن از او به نیکی نامبردهشدهاست.
وای خدای من، نمیدانی چقدر جالب بود. خیلی لذّت بردم. باتمام مشکلاتی که وجودداشت، خِیل جمعیّت بود که در آن صبحگاه سَرد، بهطرف پاسارگاد سَرازیر شدهبودند. هرگوشه مَراسمی بود. ناگهان صدای فلوت و نَوای دلنوازی، توجّهمان را بهخود جَلبمیکرد. میرفتیم و میدیدم دوتا کودک دارند از روی نُتهای موسیقی، با رهبری مادرشان، چه دلنشین مینوازند. آنسوتر، دختری داشت ویلون مینواخت. همه را مردم تشویق میکردند. صحنههای دلنشین فراوانی بود. بیشترین نواها، سرودهای میهنی و اصیلی همچون «اِی ایران» بود. همخوانیهای گروهی رفتهرفته فراگیرشد تا اینکه حلقههای شورانگیزی بهدور آرامگاه آن مرد بزرگ زدهشد و مردم، دستبهدستِ یکدیگر، درحال چرخش بدور آرامگاه، سُرودمیخواندند.
آنچنان مَرا به شور آورد که شاید امسال را بهترین سال عُمرم میدانم! ازنظر روحی، بسیار بَشّاش هستم و انرژی فوقالعادّهای یافتهام. دائماً آن خانم زرتشی، دَر ذهنم نقش بستهاست که به همه میگفت: «نورزتان خجَسته.» و سپس به هرکه میتوانست، شیرینی هدیّه میداد.
دعای زمان تحویل سال زرتشتیان را علاوهبر زبان خودشان، به زبان فارسی نیز شنیدیم. من شاهد مردمی بسیار بسیار متمدّن و بافرهنگ بودم. جمعیّت کثیری از مسلمانان آنجا بودند و با احترام زیادی درکنار اقلیّتهای مذهبی همچون زرتشتیان، خوشحال بودند.
آبِ عزیزم، آنجا دُرُست بابطبع تو بود. تازه بعدش رفتیم تختجمشید. اونجا هم غوغایی بود. جمعیّت زیادی هم آنجا بودند.
- سیاست دروغ!
حالم از اون مُزخرفاتی که سیاستمداران عالم سَرهَم میبافند و بهخوردِ مردمشون میدَن، بهَممیخوره. دائماً یکمُشت دروغ و ظاهرنمایی تحویل رسانههایی که از اَساس دَربَند هَمونها هستند، میدهند تا اون رَسانهها هم مردم بدبخت دنیا را سَرکار بزارن! تمام معاملات، در پُشتِ پردهها و در کلانترین سُطوح بینالمللی انجاممیشود و تمام سیستمهای نظامی در توازنی عجیب، تضمین اون معاملات پُشتِپَرده را حِفظمیکنند. امّا مردم در همهجای دنیا، مشغول اَراجیف اون رسانهها میشوند تا مَبادا چیزی را از اصل جریان متوجّهبشوند و خدایی ناکرده، علیه اون سیاستمداران رذلشان، قیام نکنند!
یادمه که اونوقتها با داستانهایی شبیه به هواپیمارُبایی، جنگ و نسلکشی در بُسنیهِرزگوین و هزارتا داستان دنبالهدار دیگه، مردم دنیا را مشغولمیکردند و درپَس اون حکایتها که هزاران انجمنِ دِفاع از حقوقبَشر و جمعیّتهای اسلامی و غیره درگیرشدهبودند، چه منافع بینالمللی نبود که بین خود اون سیاستمداران تقسیمنشد؟!
همین مسئلۀ تحریم جهانی ایران را ببین: از یکسو با چراغقرمز چین و روسیّه، تحریمها را شدیدتر کردند و فوقِش یکیچندتا جنگ زرگری باهم راهانداختند، امّا دستِآخر تمام بازار ایران را به همون دو کشور معاملهکردند. تمام اقتصاد و صنعت ایران را بهنَفع همون چینیها مصادرهکردند. حقّ و حسابشون را هم از اونطرف با هم صافکردند.
چینیهای خاکبَرسَر هم طبق معمولِ تاریخ چندهزارسالۀ خودشون، نفهمیدند که لقمۀ بزرگتر، خود اَحمقِشون هستند. اقتصاد اونها وارد دوران ریسک شده و نشانههایی از طُغیانهای اجتماعی بُروزکرده. معنیاش هم اینه که در دورۀ زمانی بسیار طولانیی، رفتهرفته شرایط اجتماعی چین وخیمتر شده و اونهمه ذخائر ارزی بهجیب اون برنامهریزان اصلی واریزخواهدشد!
درواقع اون قدرت مخفی اقتصاد جهانی، قربانیهای زنجیرهای خودش را مبتنی بر «اصل ناپایداری» انتخابمیکند. یعنی اینکه ابداً با نظام حکومتی هیچ کشوری مشکلندارد و اصلاً نمیخواهد اون نظام حکومتی سَرنگونشود بلکه فقط میخواهد که درحالت ناپایدار و درگیر چالشهای درونی و بیرونی باشد. هنگامیکه کشوری دُچار چالشهای درونی و بُرونی بصورت همزمان باشد، بزرگترین منشأِ ناآرامی و عدم پایداری سایر کشورها خواهدبود.
سیاستمداران دَستِ دوّم اَحمق و بسیاری از دنبالهروهای متعصّب اونها کافی بود کمی به خودشون زحمت دهند و بروند زیادشدن روزافزون و تصاعدی اختلاف طبقاتی را در هرگوشۀ دنیا، ببینند. درواقع آنچه که باعث این افزایش تصاعدی ثروت شدهاست، همان بازیهای بینالمللی است. آتشزدن پرچم کشورها، توهین مستقیم به یکدیگر در داخل کشورها و حتّی بین کشورها، همه در ناپایداری جهانی نقشداشتهاست تا آنها به هدف خودشان که کسب هرچهبیشتر منابع قدرت و مالی است، بپردازند.
همین ایران را نگاهکن. هزارتا شاهد برای اعلام شرایط اضطراریِ مورد حملهقرارگرفتن ازطرف یک جایی مثل اسرائیل و دیگران، بصورت ناگهانی در رسانههای عالم ارائهمیشود. تمام کانالهای اطّلاعاتی هم چنین احتمالاتی را تأییدمیکنند. بنابراین ناگزیر، منابع عظیمی از دارائیهای کشور، صرف تهیّه و انباشت تسلیهات نظامیمیشود. منابعی که باید صرف تولید و خودکفایی میشد. متعاقب آن، اقتصاد کشور دچار بُحرانشده و اقتصاددانان سعی در اجرای برنامههای جبرانی اقتصادی میکنند. سرمایهگذاریهای متوقّفشده، دوباره ازسَرگرفتهمیشود ولی تا آمادۀ بهرهبرداری میشود، مشکل و تهدید دیگری باعثمیشود تا منابع اقتصادی صرف هزینههای گزاف کنترل چالشهای فراگیر اجتماعی و تکمیل سیستمهای دفاعی شود.
تهدیدات سایبری نیز باعثمیشود تا هزینههای سنگینی صرف امنیّت سایبری آنهم بصورت ناگهانی و بدون تحقیقات و توسعۀ زیربنایی شود. یعنیاینکه ساختار حکومتی برای مقابله با تهدیدات، اقدامبه تعریف پُستهای سازمانی و تشکیلات حفاظتی میکند. تشکیلاتی که فعّالیّتِ ناگهانی آنها بهنوبۀ خود باعث شروع چالشهای جدید در مجموعۀ ادارات و کلّ جامعهشده و گرههایی به گرههای گردش کار اداری مردم اضافهمیکشود.
همۀ این فعّالیّتها باعث اتلاف گسترۀ منابع اقتصادی هر کشوری شده و آن کشور را از توسعه بازمیدارد. زمان اجرای پروژهها طولانیشده و هنگامیکه بهثمرمیرسند، دیگر بیفایدهشده و حتّی اجرای آنها بدلیل قدیمیبودن تجهیزات بکارگرفتهشده و عدم سازگاری با تکنولوژی روز، باعث زیان مضاعف میشود.
اگر خوب نگاهکنی متوجّهمیشوی که قربانی این بازی، تنها جهان سوّمیها و اعراب نیستند بلکه همون کشورهایی که بهتصوّر برخی، استعمارگر و ظالم هستند نیز، بهنوبۀ خود قربانی هستند. درواقع منابع آنها توسّط سیاستمدارانشان درراستای حفظ منافع خودشان، صرف جنگهای گستردۀ سیاسی شده و عملاً همان ناپایداری را در اقتصاد خود دامنمیزنند. خوب نگاهکن، ازدواج مجدّد «نیکولاس سارکوزی»، رئیسجمهور فرانسه با سَرکارخانم «کارلا برونی» درواقع تکمیل سناریوی حضور در عرصۀ قدرت آقای «برلوسکونی» بعنوان رئیسجمهور ایتالیّا بود. درواقع چالشهای اجتماعی این دو کشور شباهتهایی دارد که ظهور همزمان ایندو مورد در این دو کشور زیبا میتوانست باعث ادامۀ آن شود. مردم هردو کشور مدّعی زیبایی شناختی و داشتن زیبارویان هستند.
همونطور که اون کشورها با استفاده از علاقمندیهای تاریخی مردمشان سَرکار گذاشتهشدند، کشورهای اسلامی هم درگیر تعصّبات و عقاید ظاهراً محکم خودشون شدند. پیروانِ فِرَق اسلامی غالباً شعار آن را دارند که: «فقط ما دُرستمیگوییم و سایر فِرَق اسلامی، مُنحرف هستند!» حال، هرکشور اسلامی با پیوند به یکی از آن فِرَق، عملاً در سیاستهای بنیادی خود، با دیگران مشکل پیداکرده و در درون حکومتها نیز تابعین اعتقادی حکومت مرکزی با سایرین که تابع عقاید دیگر مذهبی بودند، درگیرشدند. این سناریوی ناپایداری ادامهداشته و از راههای مختلف آنها را درحالت تحریک داخلی و خارجی نگهداشتند.
- سازمانملل کجاست؟
اگر دولتها راستمیگفتند و درعالم سیاست، دروغنمیگفتند، نهادهای اطّلاعاتی و گستردۀ خود را درخدمت یک نهاد محکم بینالمللی مثل همین سازمانملل قرارمیدادند تا این فسادهای بینالمللی را ریشهکن کنند. بازیی که حکومت چین با مردم ایران کرد، بُحرانهایی که در فرانسه، ایتالیا، اروپا و یا آمریکا رُخداد، پولشوئیهای وسیعی که همواره در روسیّه درحال انجاماست و هزاران مشکل دیگر، نیاز به فعّالیّت گسترده و بینالمللی اطّلاعاتی دارد. هیچ کشوری بهتنهایی نمیتواند از عُهدۀ عامل اصلی این ناپایداری جهانی بَرآید. قدرت در دست هیچ حکومت و کشوری نیست بلکه این مردم فریبخوردۀ کشورهای جهانند که درذهن خودشان عامل همۀ بدبختیهای خود را، کشور دیگری میدانند.
تازمانیکه مردم دنیا نیاموزند که باید به یکدیگر و عقاید و سلایق یکدیگر احترام بگذارند و مداخلهای در سنّتها و علایق هیچ انسانی نکنند، دنیا عرصۀ معاملۀ پشتپردۀ قدرتهای بزرگ اقتصادی است که تشکیلشده از افراد خاصّ است و نه دولتهای خاصّ!
انجمنهای جهانیی همچون فراماسونها، سازوکارهای بسیار منسجمی به قِدمَتِ چندصدسال دارند بگونهای که حاصل تصمیمات و برنامهریزی آنها، دَهها سال بعد بهثمر مینشیند! ظهور فرقِههای مختلف و گاهاً متضادّ در ادیانی همچون مسیحیّت و اسلام درست همانند اختلافاتی است که اینک از یکسو بین دولتها مشادهمیشود و از سوی دیگر بین هردولت با اقشار مختلف مردم کشورش بُروزمیکند!
- راهحلّ
هرکسی که بهراستی به عمق فاجعه پیببَرد، بیشکّ به این نتیجه میرسد که بهترین راهِ مقابله، درست حرکت کردن در همان مسیری است که با ایجاد اینهمه گَرد و غبار، سعی در مَخفیکردن آن کردهاند. قدرت واقعی یک گروه، قوم و یا ملّت، در توان اقتصادی و کسب منافع و حفظ منابع خودشان است. آنها سعی در مشغولنگهداشتن مردم به بازیهایی همچون جَنگهای اِعتقادی، سیاسی و نظامی دارند. از هر وسیلهای، حتّی یک بازی خشن فوتبال نیز بیشترین استفاده را خواهندبُرد. آدم عاقل در این راستا، تحت تأثیر جوّسازیهای آنها قرارنگرفته و سعی در ساخت و توسعۀ زیربنای اقتصادی و فعّالیّتهای تدارکاتی آن همچون کسب دانش، تحقیق و پژوهش مینماید.
بُرو به سایتهای اجتماعی مثل فیسبوک و یا گوگلپلاس که داره روزبهروز جایش را بیشازپیش بازمیکنه، خوب نگاهکن. یک عدّه شروعبه راهانداختن بحث سیاسی سنگینیمیکنند. این بحثهای سیاسی، خیلی زود فرومیکِشَد و افراد هوشمند، با بیتفاوتی به آنها، موضوعات دیگری را که عمومیّت داشته و از جنبههای سالمتر فرهنگی، هنری و یا زندگی برخوردار است را جانشین بحثهای متعصّبانۀ اعتقادی و سیاسی میکنند. به اون افرادی که این کار را بصورت معمول انجاممیدهند، توجّهکن. بسیاری از اونها بنابه دلایل مختلف، به پوشالی بودن اِدّعاهای بسیاری از سیاسیّون و احزابِ اینطرفی و اونطرفی، واقفشدهاند. معلومه که بعضیهاشون درگذشته قربانیّان برخی از برخوردها بودهاند و خونهای زیادی در دِل دارند امّا آموختهاند تا از واقعیّت وجودی مُثبتشان، حراستکرده و اجازهندهند تا آن بازیگردانانِ نابکار، آنها را به قهقرای چاههای تاریک و بیپایان بحثهای «بدون داور» سیاسی نکشانند. خیلی زود و نهایتاً پس از چندتا کامِنتنویسی، میبینی که افرادِ مُتِعَصّب و یا زِشتگفتار، تردشده و دیگر کسی بهآنها پاسخی نمیدهد، بلکه صرفاً خودشان به خودشان نان قرضمیدهند! همین برخورد را دررابطه با افرادی که کلمات زشت و ناپسند را بکارمیبرند، میبینی. یعنی اینکه نوعی آگاهی عمومی بصورتی کاملاً نهادینه، رفتارهای زشت، خشن، مُتعصّبانه و مبتنی بر دروغگویی را ترد و منتزع میکند.
درسطح جامعه نیز شاهد همین برخورد هوشمندانه هستیم. درهمۀ مَجامع، اینچنین افرادی، کنارزدهمیشوند و چنانچه درجمعی حاضرشوند، جمع اگر سکوتنکند، بحثها را بهسمت دیگری هدایتمیکند بگونهای که چندبار شاهد بحران روانیی که منسوبین و نزدیکانِ افراد تَردشده، بودم. دیدم که برخی نزدیکانشان که با واقعیّتهای اجتماعی بیشتر درتماس بودند، از رفتار آنها، ابتدا احساس شرمکرده و پس از مدّتی، شاید برای جبران تحقیر اجتماعی، بهصورت ناشیانه سعی در تقلید رفتارهای همگن اجتماعی کردند. مسلّماً این یک بحران روانی-اجتماعی بود که نتیجهای جُز بیریشهشدن برای آنها و درگیر ابتذال و گمراهی و درمقابل نزدیکانِ خود قرارگرفتن، نداشت. بسی تأسّف که برخی از نیروهای فعّال جامعه، اینگونه درحال ریزش و ازپایدرآمدن هستند! هیچمیدانی که ضایعات رفتاری و آسیبهای روانیی که به این افراد واردمیشود، تا چند دَهِه بُحرانهای بیهویّتی جامعه را بدنبالخواهدداشت؟ اینگونه است که برادر را دشمن برادر و فرزند را بَدخواهِ پدر خواهیدید. بهقول حافظِ عزیز اونم در چندین قرن پیش:
این چه شوریست که در دور قمر می بینم؟ // همه آفاق پُر از فِتنِه و شرّ می بینم
هر کسی روز بهی می طلبد از ایام // مُشکل آنست که هر روز بَتر میبینم
ابلهان را همه شربت ز گلاب و قند است // قوتِ دانا همه از خونِ جگر میبینم
اسب تازی شده مجروح به زیر پالان // طوق زرّین همه در گردنِ خر میبینم
دختران را همه جنگست و جَدَل با مادر // پسران را همه بدخواه پدر میبینم
هیچ رحمی نه برادر به برادر دارد // هیچ شفقّت نه پدر را به پسر میبینم
پند حافظ بشنو خواجه برو نیکی کن // که من این پند به از گنج و گوهر میبینم
- سینما و سیاست
شاهد مُدّعا هم همین سهتا فیلم است که به درگیریهای خیابانی هم کشید. آخرش هم در برخی از شهرها، اِکران عمومیشان ممنوعشد. تا آنجا که میدونم اسم اون فیلمها عبارتند از: «خصوصی»، «گشت اِرشاد» و «قلّادههای طلا». درواقع اون فیلمها بهنوعی بازخورد عقاید برخی از افراد اجتماع بود امّا بجای ایجاد یک فضای تبادل اندیشه و تعدیل و تقریب عقاید، به درگیریهای شدید اَنجامید. آیا فکرمیکنی این موضوع پایانمییابد؟ قطعاً نه. از یکسو اِکرانهای اختصاصی در برخی مراکز و از سوی تکثیر لوحهای فشرده و غیرقانونی ادامهخواهدیافت. باتوجّهبهاینکه شرایط تبادل اندیشه بَرهَمخورده و به تقابل و درگیری انجامیده، بازهم سَرخوردگی و عقدههای اجتماعی در هردو گروه بصورت حادّ و باکمال تأسّف بصورت مضمن رُشدخواهدکرد. دُرُست در راستای همون «اصل ناپایداری» جامعه را همچنان درگیرخودنگاهداشته و علاوه بر اتلاف انرژیها، از فعّالیّت اصلی و تولیدی و شکوفایی اقتصادی، دورتر و دورترخواهدکرد. درست همانگونه که فِرقهسازی در دَهِههای پیشین با مردم دنیا و خصوصاً مسلمانان باعث رکود و عقبماندگی اساسی جوامع شد!
این نکتهرا بیادداشتهباش که هرنوع تسلّط گروهی بر گروهِ دیگر در درون یک جامعه، خواستگاه نوعی درگیری طولانیمدّت و غیرقابل کنترل میباشد که نتیجهای جُز نابودی آن جامعه را دربرنخواهدداشت. مسلّماً جامعهای که مبتنی بر تسلّط گروهی بر گروه دیگر ادارهمیشود، دیر یا زود، دستکم براثر تعارضات و تحدیدهای جوامع دیگر و بعلّت ضعف درونی ناشی از درگیریهای بیپایان درونی جامعه، ازپای درمیآید. گروه مُسلّط، چه از دستۀ اقلّیّت باشد و چه از اکثریّت، درهرصورت نتیجه یکی بوده و جامعه محکوم به فنا است؛ فقط در مدّت پایداری جامعه و فرارسیدنِ زمان فروپاشی آن متفاوت است. حکومتهای شریفی همچون «حکومت مُختار» نیز ازهمین ناهنجاری ضربهخورند بگونهای که حکوکتِ مُختار حتّی نتوانست فِساد جاری دربین نیروهای امنیّتی و انتظامی خود را درککند.
امّا موضوع خطرناکتر این است که گروه مسلّط تنها در قسمتی از حوزۀ جغرافیایی استقرار آن جامعه، مسلّط باشد و در برخی نقاط جغرافیایی دیگر، مُسلّط نبوده بلکه مساوی و یا حتّی تحتّ تسلّط گروه یا گروههای دیگرباشد. آنگاه است که فاجعه رُخمیدهد یعنی اینکه موفقیّتهای گروه مُسلّط در نقطهای بهقیمت تحتِ فشار قرارگرفتن افراد آن گروه در نقطۀ دیگر تماممیشود. درست مثل شرایط جاری عراق، لیبی، مصر و غیره.
ازآنجا که گروهها تحمّل یکدیگر را نداشته و بصورت غالب و مغلوبی در نقاط مختلف فعّالیّتمیکنند، هرگز به تعامل مُثبت، هماندیشی و تبادل افکار نپرداخته و از توهینگرفته تا درگیریهای فاجعهبار پیشمیروند. طبیعی است که لاشخورها بهمراه گرگها در بیرون از جامعه برای دریدن و چپاول منابع آن جامعۀ ضعیفشده، دندان تیزکردهاند. هیچ اقدام جدّیی هم نیازندارند، فقط کافیاست تا اینکه بصورت نسبی بُحران درداخل آن جامعه فروکشکرد، چَنگ و دندانی نشاندهند تا آن گروههای درون جامعه، بجای هماندیشی، بهجان یکدیگر بیافتند و ضعیف و ضعیفتر شوند.
- آندروید
آندروید را بعنوان یک سیستم عامل موبایل و تَبلِت بررسیکردم. جالب بود. به خیلی از زوایای پنهانش، باکمک سایتهای تخصّصی واردشدم. پیشرفت بزرگی محسوبمیشود. خیلی خوشدست است و سِزاوار تقدیر. امّا کامل نیست و خیلی مانده تا به ویندوزفون و یا همون ویندوزموبایل برسِه. نسخۀ هفتونیمِ ویندوزفون معروف به مَنگو، بسیار کامل است و انتظارمیرود در نسخۀ بعدی یعنی ویراستِ هشت، شاهد پیشرفت گستردهتر و بیرقیب آن باشیم. تنها مَزیّت آندروید این است که برروی محصولات ارزان، بصورت فراگیر نصبشدهاست. البتّه نسخۀ چهار آن درحال حاضر برروی دستگاههای گران نصبشدهاست امّا مسلّماً نمیتواند ازنظر ساختار با ویندوزفون رقابتکند. آندروید بخاطر ارزانی محصولاتش، توجّه عموم را بهخود جلبکردهاست بگونهای که این ابهام را درذهن پدیدمیآورد که شاید توانمندتر از سایر سیستمعاملهای مشابه باشد. بهرحال آندروید محصول شرکت خوشنام گوگل است و خیلی خوب توانسته جای خودش را دربین محصولات مشابه، بازکند. امّا ازنظر من بعنوان یک مهندس کامپیوتر، کاملترین و دقیقترین سیستمعامل موبایل، ویندوزفون هفتونیم به بالا است.