يادگار 13/12/1386

- مدیریّتِ آنچنانی...

این چیزی را که می‏خوام بگم، از اهمیّت فوق‏العادّه‏ای برخوردارهست؛ پس بهِش خوب توجّه‏کن:

توی مدیریّت مَبحَثِ خاصّی داریم بنام «کانون خارج از مدیریّت». بصورتِ خلاصه مَعنیش اینِه کِه در یک اِداره، شِرکت و یا سازمان ممکن است گروه‏هایی همچون سَندیکاهای کارگری و یا انجمن‏هایی نظیر انجمن زنان و غیره تشکیل بشَن و اینها بخودی‏خود نوعی کانون قدرَتِ خارج از مُدیریّت ایجادمی‏کنند و باعِث‏می‏شن تا سیستم مُدیریّتی نتونِه اونطور که صَلاح‏می‏دونه و یا دِلِش‏می‏خواد برنامه‏ریزی‏کنِه و یا عَمَل‏کنِه!

برای همین‏هَم راه‏هایی برای خنثی کردن چنین کانون‏هایی پیشبینی می‏شِه. مُسَلّماً با رُشدِ فرهنگیی که در سالهای اَخیر در تمام جَوامِع رُخ‏داده و مُطالباتِ مردمی روبه اَفزونی نهادِه، بی‏شکّ نمی‏توان از شیوه‏های مُستبدّانه و دیکتاتوری برای خنثی کردن اینجور تشکیلات استفاده‏کرد بَلکِه توصیّه‏شده تا خود مدیرعامل، بانیِ اینگونه تشکّلها باشه و سَهام مُمتاز را به‏دَست‏بگیره تا همِه‏چیز تحتِ کنترل بمونِه؛ ولی این‏شیوه هَم کارساز نیست و با افزایش شعور و آگاهی جَوامِع این ترفند هَم مُتِوقّف شده‏است.

مُتِأسِّفانه شیوۀ اِستِثماری وَحشتناکی رایج‏شده که مُبتنی بَر «تفرقۀ سازمان‏یافته» است. در این روش، به‏شِکل برنامه‏ریزی شده، موجباتِ اَفزایش بی‏رَویّۀ کانونهای خارج از سازمان فراهم‏میشه. با افزایش این کانونها، عَمَلاً کانون قدرَتِ مُتِمَرکِزی ایجادنمیشه و مَنافِع هَریک اِلزاماً نمی‏تونه درراستای منافِع دیگری باشه و این نیز به‏نوبۀ خود موجب تفرقِه میشه. برای دَست‏یافتن به چنین تفرقِۀ سازمان‏یافته‏ای کافی‏است که در اِرائِۀ تسهیلات، سُطوحی مُبتنی بَر تفاوتهای شخصی قائِل‏بشن. مَثلاً بَرخی اِمکانات را به خانمها بدَن و به آقایون ندهند و بگویند: «ازآنجایی که مَنابع مَحدود هست، اگر قرارباشه به هَمِه بدهند، اِمکانپذیرنیست و سَهمیّۀ خانمها نیز قطع‏خواهَدشد!» به‏همین سادِگی خانمها، آقایان را دُشمَن خودِشون می‏دانند. یا اینکه فلان پَرداخت را مایلند تا به مُدیران داشته‏باشند، برای‏اینکه از اَصل تفرَقِه استفاده‏کنند، سه سطح اِمتیازی قائِل‏می‏شوند: 1-مدیران، 2-کارشناسان و 3-سایرین؛ سپس بالاترین امتیاز را به عدّۀ معدودی مدیر می دهند و امتیاز متوسّط را به کارشناسان، دستِ آخر امتیاز بسیار پایینی را به سایرین. فکرمی‏کنی نتیجه چی‏میشه؟ طبیعی هست که خِیل عَظیم «سایرین» که تبعیض را مشاهِدِه‏می‏کنند، اِبراز نارضایَتی خواهندکرد؛ بنابراین بازهم از همان شیوۀ اِدّعایی اِستفادِه‏می‏شود. اِعلام‏می‏شود که بایستی بین کارشناسان و سایرین تفاوت‏باشد زیرا آنها حَقّ بیشتری دارند. حال کارشناسان گروهی خواهندبود که از این سیاست حِمایَت‏خواهندکرد و خِیل کثیر «سایرین» لِه می‏شوند. دراین‏میان، آنکِه قراربود از اِمتیازاتِ ویژه بَرخوردارباشه، هَمان مُدیران اَنگشت‏شمار هستند که کبکِشون خروس‏می‏خونه. بعنوان مثال: چندی پیش دیدَم که پاداش بازنِشستِگی یک مُدیرعامل که اَبداً دَرحدِّ یک کارگر زحمَتکِش تلاشی‏نکردِه‏است و از همۀ اِمکاناتِ رفاهی تا حدّ خرید روزانِۀ خانه توسّط رانندۀ اِداری بَرخورداربوده‏است، یکصد و بیست و سه میلیون تومان بود درحالیکِه یک کارمند با سی و چندسال سابقۀ خدمتِ صادِقانِه و تلاشی مُضاعَف، تنها چهارده‏میلیون تومان دریافت‏کرد!

همین موضوع برای پرسنِل روزمُزد، پیمانی، قراردادی و رَسمی نیز وجودداره. تسهیلاتی به پرسنِل رَسمی می‏دَهَند دَرحالیکِه طِیفِ گستردِه‏ای بدون تضمین شغلی سالهای سال طعم تلخ ناکامیها را می‏چِشند. نهایتاً پَس از سالها جَهَتِ حِفظِ هَمان اِنحِصارات، بَرای تکمیل کادر موجود، تبعیض ذاتی قائِل‏می‏شن و مَقاطِع تحصیلی خاصّی را باطیّ مَراحِل خاصّ‏تر می‏پَذیرَند و آن بی‏گناهان که سالها زحمَت‏کشیده‏اند را به‏بَهانِه‏هایی هَمچون: اَفزایش سِنّ و یا مَدرَکِ‏تحصیلی، جامی‏گذارَند.

من، نه مُشکِل مَدرَکِ‏تحصیلی و نه نوع اِستخدامیَم مُشکِلی‏داره. مَن یک کارمندِ رَسمی هَستم اَمّا بااِهتمام به چنین مَسائِلی، اِجازه‏نمی‏دَم در دام تفرَقه بی‏افتم. اَگِه زندِگی باشه، فقط با عِزّت باشه...

یادت باشه: توی دانشگاه‏ها، به‏ویژه دانشگاه‏هایی که دانشجوی زیاد دارن هم از شیوه‏هایی شبیه به هَمین ترفندها استفادِه‏می‏شِه. هرچقدر سیستم مُدیریّتی نابسامان و غیر اُصولی‏تر باشه، بیشتر از این راه‏کار اِستفاده‏می‏شِه. اونجا هم از اِختِلافِ رشتۀ ورودی، نوع سیستِم آموزشی قبل و حین دانشگاه، جنسیّت و حتّی ورودی‏های مُختلِف برای ایجاد کانونهای مُتِعَدِّدِ خارج از سازمان اِستفادِه‏می‏کنند.

يادگار 22/11/1386

- عشق نمی‏میرد.

دیروز بعد از سه سال رَفتم به‏جایی که زمانی با عِشق دَر اونجا مَشغول‏بودم. دستِ تقدیر مَن را به اونجا کِشانده‏بود و باید می‏رَفتم. از لحظۀ ورود، حالم دِگرگون‏شد. اِحساساتِ عَجیب و دَرهَم و بَرهَمی داشتم. ضربانِ قلبَم داشت بیشتر و بیشتر می‏شد. واردشدم. به‏اِستقبالَم آمدند. غرق بوسه‏شدَم. چشم به دَر و دیوار دوخته‏بودم. ناخداگاه بین تغییراتِ انجام‏شده در دِکوراسیونها و کارگاهها، به‏دنبال گذشتۀ رَهاشده‏اَم می‏گشتم. اون کاناپه، اون قفسِه‏ها و.... حرکت کردم. صُحبَت‏کردم و سَعی کردَم عادّی باشم. هارددیسک قدیمیمان را بَرایَم آوردند و ازشون خواستم که روی یک کامپیوتر سَوارش کنند. وای خدای من؛ توی آرشیو بسیار مُنظمِش، دنیایی از خاطره و عشق و تِکنیک و توابع برنامه‏نویسی شده را دیدم. نوعی خلأ تمام فضای ذِهنم را پُرکرده‏بود. در خِلال گفتگوهای دوستانه، به‏دنبال هُویّتِ خودَم می‏گشتم. به اینکه آیا واقعاً عاشق بوده‏ام و یا فکرمی‏کردم که عاشقم؟! امروز هم بهش فکرکردم. به عاشقهای واقعی. بیا بریم توی عزاداریهای حسینی. وقتی بهشون نِگاه‏می‏کنم، می‏بینم که خیلیهاشون عاشق عزاداری هستند و نه عاشق خودِ امام حسین^(ع)! یا اینکه توی خیابانها وقتی اون عاشقهایی که دست در دستِ هم دارَن قدمهای بی‏هدف برمی‏دارن، می دونم که عشق را فقط توی خطّ و خال و اَبرو دیدِه‏اند و در درون سینِۀ همدیگه، توی آخرین هزارتوی قلبشون، جایی برای هم ندارن. حالا باید به این سؤال اَساسی دَرموردِ خودَم پاسُخ می‏دادم: آیا واقعاً عاشق بوده‏ام یا اینکه مثل اونهای دیگه عاشق چشم و اَبرو بوده‏ام و لافی بیش نبوده‏ام؟ نمی‏خواستم و نمی‏تونستم خودَم را فریب بدَم. سِه سال از اونهمه فعّالیّت خستگی‏ناپذیرَم گذشته‏بود. چیزی جُز واقعیّت باقی‏نماندِه‏بود. خیلی به خودَم پیچیدَم تا اینکه با قاطِعیّت به جواب رسیدم؛ امّا به بیش از یک جواب! آره، بیش از یک جواب. جواب اوّل این بود که: من «واقعاً عاشق بوده‏ام.» بَلِه؛ من به اون صَندلیهای قدیمی در کنار اونهَمِه صندلی و تجهیزاتِ جدید چشم‏دوخته‏بودَم. من عشق را در جای‏جای اونجا دیدَم. باصدای‏بی‏صدایی، همه‏چیز را اونجور که واقعیّت داشت، بازگو می‏کردن. من درکنار اون توابع برنامه‏نویسی شدۀ بی‏نظیر، عشق را می‏دیدم و آزادگی را. و امّا جواب دوّم....

- آزادگی نشانۀ عشقِ بینهایَت

خوب که به آدَمها نگاه‏می‏کنی، وقتیکه به گذشته بادِقّت می‏نگری، متوجّه‏می‏شی که عاشقهای واقعی اونهایی نبوده‏اند که سینه‏چاکی می‏کرده‏اند، بلکه افرادی وجودداشتن که برای حِفظِ آنچه که واقِعاً بَرایَش اَرزش قائِل هَستند، دَست از همِه‏چیز بکِشن؛ حتّی اون چیزهایی که زندگی و اِعتبارشون بهِش وابستِه هست. پس جواب دوّم این بود که: تنها من عاشق واقعی نبودم بلکه.....

- راه

می‏دونی چیه؟ یک وَقتهایی هست که باید حَرف‏بزنی و هرچی توی دِلِت هست و مِثل بُغض، گلویَت را تا حَدِّ خفِگی داره فشارمی‏دِه را بعد از اینکه سالها در سینه‏اَت مَخفی مانده و مَحرَمی جُز سُلطان عِشق یعنی خدای مِهرَبون از اون خبَرنداشته را می‏خواهی بیرون بریزی. ولی نمیشِه و نبایَد این‏کار را بکنی و باید اَمانتِ اَسرار را حِفظ کنی و نگذاری کوچکترین سِرّی بَرمَلا بشِه. از یکسو داری زیر بار سنگین سُکوت خوردمی‏شی و توی دَریای اَسرار خفِه‏می‏شی و از سوی دیگِه حقّ‏نداری کسی را صِدا بزنی تا کُمَکِت کنه و غریق‏نِجاتی بَرات پیداکنه. اون وَقت باید بیش از همیشه بدونی که به سُلطان اَسرار نزدیک‏شدی و تحَمّلِ باراَمانت از تو موجودی ساخته که به مَحبوبِ اَصلی و عِشق واقعی، یعنی خدای بزرگ نزدیک هست؛ خیلی نزدیک. دِلم گرفته‏بود و داشتم داغون می‏شدم. رفتم سُراغ مُعجزه. آره، مُعجزه. مُعجزۀ زنده و جاودان همانا قرآن هست. دردِ دِلم را درموردِ آب بهِش گفتم و اَزَش راهنمایی خواستم. خدای مَن؛ خدای مهربان مَن؛ تو چقدر خوبی؟؛ تو حَکیمی. می‏دونی چی به من گفت: یواشکی گفت: «مؤمِن باید توکّل کُنِه.» اون خیلی صریح و روشن به مَن گفت. کوچکترین اِبهامی در اون جای نداشت. به‏خدا جُملات دقیقاً برای سؤال مَن تنظیم شده‏بودند. بی کم و کاست! یاد همان وَعدِه‏های اِلهی اُفتادَم. بیاد اونوَقتها اُفتادم که در چنین شرایطی هَمین پاسخ را از قرآن گرفته‏بودم. مُعجزه یَعنی این! یعنی: باوجودیکه اونهمه موضوع در قرآن وجودداره، وقتیکه بخاطِر جَریانی واحِد، به شِکلها و دَر زمانهای مُختلِف به قرآن مُراجعِه‏می‏کنم، دَقیقاً هَمان سِری پاسُخها دادِه‏می‏شن. این یک مُعجزۀ مَلموس هست؛ بی‏هیچ شُبهِه‏ای.

- آب

اِمروز بهتر از هر روز دیگری می‏دونم که خدا چه عَطیئه‏ای دَر وُجودَم قرارداده‏است. من دَریچه‏ای به دُنیای مَعنویّت را در پیشِ‏رو دارم که واقعیّتهای بسیاری را فقط از همون دَریچۀ مُنحَصِربفرد می‏شِه نِگریست. دَریچه‏ای که خیلیها از کِنارَش می‏گذرند و اَبَداً مُتِوَجّۀ وجودَش نمی‏شن. مَن اِمروز عِشق را از دَرون هَمین پَنجرۀ سِحرآمیز می‏بینم. مَن می‏تونم تفسیری بمَراتِب صَحیح‏تر از خیلیهای دیگه اَز نماز، روزه، عزاداری، رَقص، موسیقی و زندگی برای اِدامۀ حضورَم در این سَرای تکلیف اِرائِه‏بدَم. من دیگه مُتِحَجّر نیستم و عِشق را می‏تونم توی موسیقی آنچنان تشخیص بدَم که در آهنگِ تلاوَتِ قرآن تمام وجودَم به آرامش می‏رسِه. می‏تونم آب را دَر نماز، رَقص و یا کامپیوتر حِسّ کنم و پیش رویَم ببینم. وقتی تِرافیک شبکۀ کامپیوتری اصلی یک شِرکتِ گسترده را می‏شِکستم، وقتیکه کاری را اِجراء می‏کردم که چندتا مُتِخصِّصِ مُدّعی اَصلاً متوجّه‏نبودند و به اون جزئیّات فِکرنمی‏کردند و وقتیکه آنچنان مُحکم حُکم‏می‏کردم که گویی پُشتوانه‏ای بُلندبالا دراِختیارداشتم، کسی نمی‏دانِست کِه عِشق به آب باعِث شدِه که تا این حَدّ مُحکم و اُستوار باشم. آری، آب!...

- طَلَبید

چند روز پیش رفته‏بودم دارُالرَحمِۀ شیراز. هروَقت می‏رَم اونجا، حَتّی اگر هَمراهیانی داشته‏باشم، از هَمِه جُدا می‏شم و یک‏سَری به اِبراهیم‏خان می‏زَنم. باهاش کمی دَردِ دِل می‏کنم. مَعمولاً بَرام دُشوار هَست چون بَرای رَسیدن به خاک ایشان، باید مَسیری مُتفاوت را طِیّ‏کنم و مایل نیستم کسی هم از کارَم سَردَربیاره! اینبار فرق‏می‏کرد. اینبار گویی او مُنتظِر مَن بود! سِه‏بار، آره، سِه‏بار من را فراخواند! دیگه کامِلاً بَرام روشن‏شده‏بود که او مَرا طلبیده‏است. نمی‏دانم چکارَم‏داشت ولی یکجورایی دَر فرصَتی مَحدود، سِه‏بار مَن بسوی او کِشاندِه‏شدَم و دَرجَوارَش قرارگِرفتم. راه‏ها بگونِه‏ای مَسدود و یا گشوده‏می‏شدند تا اینکه مَن تقریباً مَجبورشوم از آن مسیر نه‏چَندان عادّی عُبورکُنم و دَرجَوار قبر هَمون اِبراهیم‏خان، یَعنی کسی‏کِه دَر این چَندسالِ اَخیر حَرفها و گِلِه‏هایم را باصَبر و حُوصِلِه گوش‏می‏دَ‏هَد، قراربگیرَم. خدا را شکرکردَم و بَرای مَغفِرَتِ اون پدربُزرگ، دُعاکردَم.

- هَدیّه

اَگِه اِمروز نوری دَر دِلَم باعِث شدِه کِه چشمهام خُرافِه‏ها را از واقِعیّتها تشخیص‏بدِه؛ اَگِه می‏تونم خدای مِهرَبون را حَتّی توی بَرخی از موسیقی‏های کامِل دَرک‏کُنم؛ اَگِه می‏تونم مَردی باشم که به آرمانهای اِمام حُسین^(ع) آنچنان آشنا و پایبندباشم که عِشق به او و سایر اَئِمِّۀ اَطهار بگونه‏ای دَر دِلَم حالتی ایجادمی‏کنِه کِه اَز وَصفِش عاجزَم؛ و اَگِه....؛ می‏خوام هَمِه‏اَش را به «آب» هَدیّه کُنم. آری؛ «آب». یادَمِه یکروزی توی خلوَتی آب به مَن گفت: «هَروَقت به‏یادِ خُدا می‏اُفته، چشمهاش پُر از اَشک می‏شِه.» اون جوری این جُملِه را اَداء کرد که گویی می‏خواد بگِه: «هَروَقت به‏یادِ خُدا می‏اُفتِه، قلبَش پُر از اَشک می‏شِه.» این نشانۀ مُطلقِ پاکی است. پَس: سَلام آبِ عَزیزم. مَن تمامِ عِشقهای پاک را به تو هَدیّه می‏کنم. مُبارَکت باشد.

يادگار 12/11/1386

- بازگشت به موسیقی

امروز اتّفاق عَجیبی بَرام رُخ‏داد: بَعد از مُدّتها، داشتم به رادیوی اِف.اِمِ ماشینم وَرمی‏رَفتم و بجای رادیو قرآن و رادیو مَعارف سُراغ ایستگاههای دیگِه هم رفتم. ناگهان نوایی را از یکی از ایستگاه‏ها شنیدم که ابداً نتونِستم اَزِش بگذرَم. هَمون سُرود «اِی ایرانِ» معروف بود که توسّطِ یکی از گروههای اُرکست-سَمفونیکِ اَصلی اِجراء شدِه‏بود. بصورتِ کاملاً غیر‏اِرادی دَستهام تکان‏خوردن و بهَمراهِ موسیقی و نُتهای بی‏هَمتایَش پَروازکردند و این‏طرَف و اون‏طرَف رفتند. نواها، هَمنوازیها و صِداها مَنو به دورانی بازگردانده‏بودند که موسیقی را می‏فهمیدَم و اَزِش لذّت‏می‏بُردَم. آره؛ دوباره و پَس اَز سالها موسیقی را دَرک‏می‏کردَم. همون حِسّ قدیم بهِم دَست‏دادِه‏بود. آخِه، مَن اونوقتها فقط برای موسیقی‏های کامِل وقت‏می‏زاشتم. با موسیقی‏هایی که یک زندِگی کامِل داشتند، حرف‏می‏زدَم و یا به اونها گوشِ‏دل می‏سِپُردم. بسیاری از آثار کِلاسیک از همین رَدیف بودند و اِجراهای فوق‏العادِّۀ اُرکستهای بُزرگ هَم را مَعمولاً ازدَست‏نمی‏دادم. در زمانِ گوش‏دادن به موسیقی، سکوتِ کامِل را رُعایَت‏می‏کردم و از اون دَستِه اَفرادی نبودَم که همیشه و دَرهَمِه‏حال، همینطوری و بی‏هَدَف و فقط از سَرِ عادَت نوایی و نواری را درکِنارِ دَستِشون روشن‏نگاه‏می‏داشتند.

مَن بَرای یک موسیقیِ کامل، دوره‏های زندگی قائِل‏بودم و دَر رَوَندِ آن، دوره‏های رُشد، بلوغ، جَوانی و اِدامۀ زندگی و حَتّی تجدیدِ‏حَیات و بازگشت به زندگی را در ذِهنم مُجَسّم‏می‏کردم و حالا، پس از سالها دوری از آن اوضاع و اِحساسات، دوباره به هَمان عالَم بازگشته‏بودم.

پس از پایانِ سُرودِ «اِی ایران»، رادیو را خاموش‏نکردم و به ایستگاه دیگری هم تغییرندادم. به سایر موسیقی‏ها گوش‏دادم. خدای من، هَمِۀ موسیقی‏ها را می‏فهمیدَم. من دوباره زندِه‏شده‏بودَم!!! چرا؟ چگونه؟ و چرا در این زمان؟

يادگار 29/10/1386

- توانائی ذاتی

یکروز سعی کردم هنگامیکه پستِه می‏خورم، پوستها را بترتیبی بازکنم که مَغز پستِه دَر دَستِ راستم قراربگیره و پوستها دَر دَستِ چپَم. من یک راست‏دستم و اینکار برام کمی دُشواربود؛ امّا بعنوان یک موضوع کاملاً مَعمولی بهِش نگاه کردم و خودم را خیلی راحت باهاش وفق‏دادم. چندی بعد بازهم رفتم سُراغ پسته؛ آخه من خیلی خوشکبار ساده و موادّ غذایی طبیعی را دوست دارم. یک‏وقت به خودم آمدم و دیدم که: اِی‏بابا، هنوز هم به همون مِنوال قبل دارم پستِه می‏خورم. یعنی اینکه تأثیر آخرین تمرینی که کرده‏بودم هنوز پای‏برجا بود! یادم آمد به زمانیکه یک سواری پیکان با فرمان تقریباً سِفت داشتم. اونوقتها که خیلی خیلی زیاد بایستی رانندگی خارج از شهرمی‏کردم هَم، بخاطِر مُقیّد بودن به اصول، قالباً این دستِ چپَم بود که بار فشار اون فرمون سِفت را تحمّل می کرد. آره، من که یک راست‏دست هستم، بخوبی تونسته بودم از دست چپَم، اونهم در کمالِ مهارت استفاده‏کنم بگونه‏ای که سینۀ طرفِ چپَم کمی بزرگتر و قویترشده‏بود.

می بینی؟ انسان می تونه خودش را با هَرشرایطی تطبیق‏بدِه. این موضوع قبل‏از اینکه اِرادی باشه، ذاتی هست. حالا بیا درموردِ اونهایی که همیشه ساز «نمی‏تونم» را می‏زنند، قِضاوت‏کن. اونها دارن ذاتِ خودشون را زیر سؤال می‏برن؛ به خودشون توهین می‏کنن.

- اِرتباطِ غیرکلامی

یک‏نفر را می‏شناسم که حالاتِ عجیبی را تجرُبه‏کرده. من به اون خیلی نزدیکم. مَحرَم اَسرارش هَستم. چیزهایی را می‏تونه به من بگِه که به کسان دیگِه نمی‏تونه بگِه. برام تعریف‏می‏کرد که: کم‏کم به موضوع «اِنتشار فکر» عادت‏کرده. دیگه تقریباً می‏دونه وقتیکه فکری از ذِهنِش می‏گذره، خیلی سَریع اَطرافیانش هم به اون فکرمی‏کنند و به چند ثانیّه نکِشیدِه، همون موضوع را به‏زبان می‏آرَن. می گفت: اوّلها نمی تونست باورکنه و فکرمی کرد شاید یکجورایی که خودش دُرُست نمی‏دونه، داره فکر اونها را می‏خونه و بعد بعنوان فِکرخودش اِبرازمی‏کنه. برای همین هم هست که چند ثانیّه بعد، همون موضوعات را از اونها می‏شنود؛ ولی کم‏کم متوجّه‏شد که موضوع دُرُست بَرعَکس هَست! اون گفت: وقتیکه که داشت مُطمئِن‏می‏شد که موضوع «انتشارفکرش» جدّی هست، ناراحت و ناراحت‏تر می‏شد چون بسیاری از موارد را نمی‏خواست دیگران بدانند و یا اینکه اِمتیاز اوّل بودن را ازدست بدِه. آخه درواقع اون بود که به بسیاری از موارد بعنوان نفر اوّل می‏اندیشید یا جواب چیزهایی را میّافت ولی بخاطر این موضوع، خیلی زود از زبان دیگران می‏شنید و برای همین هم مجبور بود برای اینکه امتیاز اِجتماعی اوّلین یابنده‏بودن را ازدست ندِه، سریعاً موضوع را به‏زبان بیاره تا به‏نام خودَش تموم‏بشِه؛ این درحالی‏بود که همۀ موارد را نمیشه سریع به‏زبان آورد و خیلی چیزها زمان و شرایط مناسبتری را می‏طلبید.

خلاصه با تبسّم حکایت را ادامه‏داد که: به این موضوع هم کم‏کم عادَت‏کرد. دیگه اون هَراس و واهِمِه را ازدَست داد؛ حتّی گاهی اوقات بااِستفاده از این توانائیَش با دیگران شوخیِ مُختصَری می‏کرد البتّه بدون اینکه اونها مُتِوَجّه بشن! ولی نکتۀ خیلی مُهِم این هست که او بعنوان کسیکه راه‏های ارتباطی و تأثیرگذاری غیرمتعارَف را می‏شناسه، مُعتقِد هست که «کلام» و «زبان» شیوۀ برتر اِرتباطی هستند. او می‏گِه: فکرنکن اَگه همۀ آدمها می‏تونستند با «تِلِه‏پاتی» و «اِحساس از راهِ‏دور» با هم اِرتباط برقرارکنند، بهتر از اَلآن می‏بود. اَگه اینجوربود، یقیناً ساز و کار وجودی اِنسان به هَمون سَمت می‏رفت. و این نشون می‏دِه که رَوَندِ طولانی آموختن زبان برای نوزاد بَسی اَرزشمندتر از آنگونه اِرتباطاتِ غیر مُتعارَفِ دیگراست. او اِضافِه‏کرد: این توانائی سَرزدِۀ من، مُنحَصِر به من نیست بلکه مُعتقِدَم که در وجود همۀ اِنسانها وجودداره و فقط بَنابه شرایطِ خاصّ زندگیَم اینگونه دروجودَم توسِعِه‏یافته؛ بنابراین یکی از بهترین افراد برای شهادت بر این مُدّعا هستم. حَقیقتِش را بخواهی، باتوجّه به شناخت کاملی که از او دارم، نمی‏تونم حرفش را ردّکنم. می‏خوام بیشتر بهِش فِکرکنم؛ مجبورم که بیشتر بهِش فکرکنم. اون گفته که موضوع «اِنتِشارفِکر» محدود به فاصِله نیست بلکه اَثراتش را می‏شه بجز مَجالِس و مَحافِل درهنگام چَت‏کردن توی اینترنت و یا مُکالِمِۀ تِلفنی با اون‏سَر دُنیا هم دید. دُرُست مِثل عِشق؛ آره؛ عِشق. عِشقِ یک عاشِق دَر بُعدِ مَسافت محدود نمیشه بلکه مَعشوق حتّی با فرسَنگها فاصله بازهم باتمام وجود عِشق عاشق را اِحساس‏می‏کنه و حتّی درعالَم خواب هَم، رُؤیاهای خاصّی را تجرُبه‏می‏کنه.

- لافِ عِشق!

بارها شنیده‏ام که دُختر و پسَری از دو کَشور مُختلف و با فرهنگهایی کاملاً مُتفاوت باهم اِزدواج بسیار موفّقی داشته‏اند. این درحالی است که در همین کشور خودمان و حتّی دیگر ممالک دُنیا شاهد طِیفِ گستردِۀ طلاق و ناسازگاری هستیم. این روزها اَیّام عزاداری سالار شهیدان است و برای بیان عِلّت نهانی این جریان متضادّ می‏شه مَصادیق و بَیّنِه‏های مُحکمی دَر بین همین عزاداران سینِه چاک امام حسین^(ع) پیداکرد. نمی‏خواد برای فهمیدن موضوع زیاد به‏خودت بپیچی؛ فقط چند لحظه برو بینشون، بین همونهایی که مُحکم‏تر از همه زنجیرمی‏زنند و از داغ سالار شهیدان به تمام وجودِ نازنینِشان فقط برای همین چند روز آسیب واردمی‏آورند! ببین چندتاشون ازیکسو سَنگِ اِمامِشون را به سینه می‏زنند و ازسوی دیگه توی خونه‏هاشون پَرَنده‏های مظلومی که باید درکمال آزادی توی دَشت و جنگل و آسمون باشند را داخِلِ یک قفس و زندان کوچَک حَبس‏کرده‏اند. مَگه هرکدومِشون با اون ژستهایی که بعنوان عزادار و سینِه‏چاکِ امام گرفته‏اند، نمی‏خوان فریاد بزنند که می‏تونستند یار هفتاد و سوّم کربلا باشن؟ اینجوری؟ اونها حتّی از پرندۀ کوچکی نمی‏گذرن حالا چطور ممکن بود توی اون اوضاع وانفسا، چشم به اونهمه وَعدِه و وَعیدهای سِپاه دُشمَن نبَندن؟ نه عزیزم؛ فقط حَبس‏کردن یکی چندتا پرنده نشونۀ «عُشّاق لاف» نیست بلکه اَگه بازهم نِگاه کنی می‏بینی اَفرادی را که در زمانیکه باید از حَقّ دِفاع می‏کردند، یا از ترسِ آبرو و اَموال و موقعیّتشون و یا برای کسب منافعی ازقبیل پول، شغل و اَمثالُهُم، نه‏تنها سُکوت کرده‏اند بلکه همراهی با ظالم هم کرده‏اند. حالا اِنتظارداری اینجور آدمها بتونن آمار طلاق را کاهِش بدَن؟ انتظار داری جزءِ 313 نفر همراهِ اَصلی امام‏زمان^(عج) باشن؟ آره عزیزم؛ این حقیقتِ تلخی هست که اون دُختر و پسَر خارجی از دو گوشۀ دُنیا تونستن عشق را درک کنن و به‏پاش بی‏اُفتن و این جمعیّت نتونستن. اَگِه شکّ داری برو فیلم زیبای «روز واقِعِه» را نِگاه‏کن. از فرسخها دورتر، اون تازه مُسلمان مسیحیُ‏الاَصل که توی عُمرش پیامبر^(ص) را ندیده، به صَحرای عشقِ کربلا خوانده‏میشه ولی اون حَضراتی کِه سالها وجود مبارک رسول اکرم^(ص) را درک‏کرده‏بودند، حتّی باورنمی‏کنند که چنین جریانی وجودداشته‏باشه. عِشق یعنی این. عِشق یعنی اُستاد دانشگاه یا عالِم فرزانه‏ای که در دامَن سُخنرانی‏اش، از شعور، شور می‏آفرینه و همۀ مُستمِعین را بدون هرگونه حرکتِ اِضافه و ایجاد هَیَجاناتِ دُروغین به گِریۀ آگاهانه می‏اَندازه؛ نه اون لاتِ مُنحرفی که با عَربدِه سعی در بهَم‏بافی اَشعار کفرآمیز و خرافیی داره که شوری بی‏پایان و جدای از شعور در همراهان خرافی‏اش آنهم میان کوی و خیابان و مَعابر ایجادمی‏کنه. ازیکسو تمام دستگاه‏های تبلیغات اِسلامی بَسیج می‏شن تا اینجور مُنحَرفین مَعلوم‏ُالحال را کِناربزنند و از سوی دیگه خوراک ویژه‏برنامه‏های رَسانه‏های بلادِ کفر و اِلحاد میشه تا با زبانی ساده و قابل فهم به همۀ مردم دُنیا نشون بدِه که شیعَیان موجوداتی خرافی، غیرمَنطِقی، بدعَت‏گذار در اَدیان اِلهی، خشِن و عاشق دروغین هستند. حالا خودت برو تا جریان اِبهام در حلول ماه مبارک رمضان و هزارتا نکتِۀ دُشمن شادکن دیگه....

يادگار 26/9/1386

- همه در همه چیز

وقتی به اون شاگرد نه چندان کودَن بنام آلبرت انیشتین فکرمی‏کنم، خنده‏ام می‏گیره. همونی که چندی بعد تونست جهان عِلم را تکان بده! می‏گن: نمرات و فعّالیّتهای دبیرستانیَش همچین تعریفی نداشت ولی ناگهان تونست نبوغش را اونجوری به دنیا ثابت‏کنه. همین اَمر و مواردی شبیه به این موضوع باعث شده که به‏غلط تفسیری اِرائه بشِه و اکثر مردم را به اِشتباه بی‏اندازه! وقتی می‏خواهند کسی را نصیحَت کنند و به‏اصطلاح بهش قوّتِ قلب بدَن بهش می‏گن: هرکسی در زمینۀ خاصّی توانائی داره و اگه یکروزی متوجّۀ اون توانائیَش بشِه، حتماً توی اون رشتِۀ خاصّ از بهترینها خواهدبود؛ درست مثل انیشتین و اَمثالُهُم که وقتی توانائیشون را توی زمینه و رشتۀ خاصّی متوجّه شدند، تونستند بهترین باشن.

گفتم این حرف اِشتباه است چون من مُعتقِدم و ثابت کرده‏ام که هرکسی می تونه در هر زمینه‏ای، از بهترینها باشه و نه در رشته ای خاصّ که حالا اِسمِش را گذاشته‏اند رشته‏ای که برای اون ساخته‏شده‏اند و از این حرفها.

ببین، من خودم بعنوان مِثال از حسابداری نِفرَت داشتم. اصلاً حالم ازش بهَم می‏خورد. سال 1371 مجبورشدم در اون زمینه مطالعه‏کنم و دوره‏هایی را طیّ کنم؛ جزءِ اوّلینهای کشوری شدم. در زمینۀ کامپیوتر که اونهم به‏نوبۀ خودش یک مقولۀ گسترده است نیز تقریباً در هر بخشِش که واردشدم (چه اِختیاری و چه به اِضطِرار شرایط)، بازهم از موفقترینها بودم. همین ریاضی دانشگاهی که توی دانشگاه پیام نور از گستردگی و حَجم زیاد و نامتناسبی برخوردارهست باعث شده که حِسابی زندگیَم بهَم بخوره. اذیّت شدم. دستِ آخر اونقدر بهش وَر رفتن تا اینکه توی بعضی قسمتهاش، کاملاً مسلّط شدم و می‏تونم جدای از نیازهای درسی، تجزیّه و تحلیل کنم. در زمینۀ هنر هم همینطور شد.

داستان خیلی روشن است: من یک نِمونِه هستم. آره، یک نمونه از کلّ انسانهایی که خلق شده‏اند. اگه من بتونم در مقوله‏های کاملاً متفاوت اونجوری موفق‏باشم، یقیناً سایرین نه تنها می‏تونند مثل مَن بلکِه حتّی بمَراتِب از مَنهَم بهتر و موفق‏تر باشن. اَلآن هم علی‏رغمِ وقتِ کم و گرفتاریها و مشغلۀ فراوان، می‏خوام توی یک رشتۀ ورزشی از بقیّه عقب‏نمونم. توی شِنا تونستم تناسب حرکات دست و پایم را تجربه‏کنم. خُب، چرا ادامه‏اش ندهم؟ من که می‏دونم توی این‏یکی هم می تونم جزءِ بهترین باشم. درُست مثلِ همۀ اِنسانهای دیگه.

- ریاضی و اِحساسات

این ترم موهِبَتِ خاصّی شمالِ حالم شد. من دوتا درس ریاضیِ مشکِل و حَجیم دارم که استاد هردو درس، خانم هستند. من از مَحضرشون فیض بردم. هردو به مطالِب کامِلاً مسلّط بودند و شیوۀ آموزشِشون فوق‏العادّه بود. ولی من توی این کِلاسها، چیزی بیشتر از درس را فراگرفتم. آخه هردو اُستاد نه تنها فوق لیسانس ریاضی بودند بلکه از خانمها هم بودند. برام جالِب بود که بدونم کسیکه باید با عالم خشک و سَراپا مَنطِق مَحض ریاضی سَروکار داره، با اِحساساتِش چه‏خواهدکرد؟ زن موجودی است که از اِحساساتِ فوق‏العادّه قویّی بَرخوردارمی باشد. حالا اَگه یک خانم، یعنی همون موجود با اون اِحساساتِ قوی بیاد و توی عالم بی اِحساس و خُشکِ مَنطِق همچون ریاضی مَحض آنقدر پیش بره که به مَقام اُستادی برسِه، چی میشه؟ نابود میشه؟ از تعادل خارج میشه؟ یک زنِ بی اِحساس میشه؟ یا اینکه حَسّاستر میشه؟ اون چیزی که من دریافتم این بود که: نه تنها چنین زنی، اِحساساتِش را ازدست نمی‏دِه بلکه این ریاضی است که حِسّ پیدا می کنه. چیه؟ چرا خندِه‏اَت گرفته؟ من جدّی گفتم. مادر، کسی هست که همین واقعیّتهای خُشک و جدّی زندگی را بهمون با عالمی از اِحساساتش انتقال‏داده. حالا یک خانم که اُستاد هست، درواقع سَر کلاس دَرسِ ریاضی، ویژگیهایی شبیه به همون مادر را پیدامی کنه. اون با همون اِحساساتش رابطۀ کاملی با مُخاطب که اینجا بجای فرزند، دانشجو هست، برقرارمی کنه. از حالاتِ صورتِ دانشجوها، خیلی سریعتر از یک اُستادِ آقا پی به شرایط کلاس ازنظر مقدار و میزان دَرکِ مطالبِ اِرائه‏شده، می‏بَره. البتّه هرچقدر بر درس یعنی همون رشتۀ خودش مُسَلّط‏تر باشه، بهتر می‏تونه با کمَکِ همون اِحساساتِ زنانه که اینجا بهتر هست بگم مادرانه، مطالب را به دانشجوها انتقال بدِه.

امّا این موضوع تأثیری بود که یک زن بر عالَمِ ریاضی می‏زاره و تأثیری که علم ریاضی بر روی زن می‏زاره هم جای اِشاره‏داره. دُرُست مثل هنرمندها. هنرمندها از روحیّۀ غالباً ظریفی برخوردارند. همین نقاشها؛ اونهاییشون که هنوز با عِشق نقاشی می‏کنند؛ نه اونهایی که صِرفاً بعنوان کسب و پیشه نقاش شده‏اند؛ یا هنرمَندهای سایر رشته‏های هُنری؛ همگی از روحیّۀ ظریف و تأثیرپذیری برخوردارن. حالا هرچقدر باهوش‏تر و عاشق‏تر باشن، حسّاس‏تر هَم خواهندبود. یک زنِ ریاضی‏دان هم همینطور هست. یکی از برتریهای عُمومی زنان، در میلِ بیشتر اونها به هُنر هست. درواقع اون چیزی که شایستۀ یک روحیّۀ حسّاس می‏باشد، روحیّۀ اِحساسی است. حالا هرچقدر این خانم، باهوش‏تر یا سریع‏الانتقال‏تر باشه، حسّاستر هم میشه. خُب، تو به من بگو: ریاضی دانها از چه گروه اِنسانهایی هستند؟ پس یک خانم ریاضی دان چجوری میشه؟ درستِه؛ اِحساساتی قوی‏تر خواهدداشت. قوی‏تر از سایر خانمها. مثل همون هنرمندهای واقعی و چیره‏دست.

نکتۀ آخر و از همه مهم‏تر. اِحساساتِ زیاد اِلزاماً خوب نیستند. دِقّت کن: از قیدِ «اِلزاماً نیستند» استفاده کردم. توضیح می‏دم: اگه یکنفر بدبین باشه و یا دائماً دُچارِ توهّماتِ مَنفی بشِه، با تقویّت اِحساساتِش، به اصطلاح «حسّاس‏تر» میشه. پس اَگِه به‏قولِ معروف بدبین باشه، بدبین‏تر میشِه. این یک خطر هست چون می تونه باعث بَرهَم خوردن تعادل رفتار اجتماعی بشِه. بهمین دلیل هست که بهترین مُکمِّلِ ریاضی، اَشعار شاعران هست. شاعرانی همچون سعدی که آثار منظوم و منثور فوق‏العادّه ای دارند، می‏تونن با اِرائِۀ اِرشاداتِ منطقیی که در دِلِ اَشعار حکیمانۀ خود دارند، صاحبین مشاغلی که بیش از پیش با ریاضیّات سَروکار دارند را از خطای رفتاری بازدارند.

يادگار 15/9/1386

- تولّد بلاگ

خیلی وقت بود که می خواستم کار نیمه تمومم را توی «مولتی پلی» به پایان برسونم. وقت نمی شد. بهرحال تونستم یک کاریش بکنم. بنابراین حالا دیگه آدرسِ بلاگهای آشکارم به این شرح هست:

در زنده رود:

http://weblog.zendehrood.com/HeartRefine

پرشین بلاگ:

http://heartrefine.persianblog.ir

بلاگفا:

http://heartrefine.blogfa.com

کلوب:

http://www.heartrefine.mycloob.com

پرشین گیگ:

http://heartrefine.persiangig.com

بلاگر:

http://heartrefine.blogspot.com

مولتی پلی:

http://heartrefine.multiply.com

یاهو 360درجه:

http://360.yahoo.com/HeartRefine

اِسپیسِس:

http://heartrefine.spaces.live.com

خیلی حرفها، آنهم حرفهای دل را توی این بلاگها نوشته ام که البتّه چند برابر اونها هنوز توی دلم مونده. یادگارهای خوبی هستند چون واقعاً صادقانه نوشتمشون. هیچ کلکی توشون نیست. واقعیِ واقعی هستند. درست مثل آینه.

يادگار 30/8/1386

- آدم خوبه!

بیا فِکر کنیم که مَن آدم خوبیَم و یکی دیگه، آدم بدی هست. اونوقت من بهت می گم: اون آدم بَدِه داره بدیهای مَن را نِشونِت می دِه و مَن که به اِصطِلاح آدَم خوبه هستم، دارم خوبیهای اون بندۀ خدا را بهت نشون می دم. پَس حالا به من بگو: آدم خوبه کی هست؟ حالا بازم می تونی بگی من همون آدم خوبه هستم؟ می بینی؟ وقتی بتونیم بدون غرورِ بیجا و تکبّر، با خودمون و اَطرافمون کِنار بیاییم، همه چیز جور دیگری میشه. واقعیّتها جور دیگری خودشون را نشون می دَن. خُب، حالا چی می گی؟ آیا تا حالا خواب نبودی؟ اگه می گی نه، پَس بهم بگو: چرا واقعیّتها را اینطوری نمی دیدی؟ من بهت می گم: تو خواب بودی و چشمهات را روی واقعیّتها بسته بودی و برای همین هم نمی تونستی با تمام وجود، عِشق را حِسّ و تجرُبه کنی! دوباره سعی کن. کلیدش هم همین الآن بهِت دادم. همین چند خطّ بالاتر!...

- بهشت تِکراری!

خیلی برام عَجیب بود. همّه اش توی قرآن دربارۀ لذّاتی که میشه توی بهشت داشت حِکایات و تمثیلاتِ زیادی آمده است. از اون حوریها و غِلمانها گرفته تا درختان سَرسَبزی که زیر آنها، جویها روان هستند و... هزاربار از خودم پرسیدم: آخه اگه اینها مُدام باشه، دیگه کیفشون را ازدست میده. تو می دونی همیشه هستنشون و در نهایتِ زیبایی همیشه می مونن. اصلاً آدم دُچار یکنواختی میشه و دیگه مُمکِنِه بَراش مفهومی نداشته باشه. ازطرفِ دیگه، خدا هیچ کاری را بی حِکمت اَنجام نمی ده؛ پس چرا اینهمه به چیزهایی وَعدِه داده که ممکنه تکراری بشِه و اون شور و شوق اوّلیّه اش را ازدست بدِه؟ راستش مدّتها بهش فکر کردم امّا هرچی بیشتر اندیشیدم، کمتر چیزی یافتم؛ خصوصاً اینکه توی همین دنیا، بعضیها حِسابی دَر اوج نِعمت و خوشگذرانی هستند و هرجوری که بتونی تصوّرکنی، دارن حال می کنن؛ چه مشروع و چه حرام! پس اینجور وَعدِه و وَعیدها برای اونها هیچ روضۀ رضوانی نمی تونه باشه و مُحرّکِ خوبی محسوب نمیشه. می دونی چی شد؟ درسته که من بدنبال جواب بودم ولی ایمانم را حتّی برای لحظه ای ازدست ندادم. یعنی همیشه فرض را براین قراردادم که من از دَرکِ حِکمَتِش ناتوانم و تا خدا نخواهد، پرده کنار نمیره و من تا لیاقتش را نداشته باشم، ذرّه ای از اون پُشتِ پرده را نخواهم دید. پس صبر کردم و منتظر جواب موندم. مدّتها سپری شد تا اینکه کم کم مفهوم جدید و پایدارتری از عِشق در وجودم جوانه زد. باوَرت نمیشه؛ کم کم اِحساس کردم دارم مفهوم صحیح تری از این واژه را درک می کنم. آخه من از این ناراحت بودم که چرا عِشق را نمی تونم پیداکنم؟ چرا ذِکر عشقم را گُم کرده ام؟ داشتم داغون می شدم ولی کم کم، به خواست و اِراده و اِستِعانتِ باری تعالی، درهایی به رویم بازشد. خوب به جملاتی که درمورد اون ویژگیهای تِکراری لذّت بهشتی در همین چند خطّ بالاتر نوشته ام، نگاه کن. اگه عِشق در اونها نباشه که البتّه نیست، جملاتی کاملاً منطِقی و دُرُست به حساب میان! امّا اگه جایگاهِ واقعی عِشق را در اونها جستجو کنی، به نادرست بودن همون جملات واقف می شی. اون حوری بهشتی فقط پیام آور زیبایی ظاهری و خور و خواب و شهوَت نیست بلکه آن «یافت می نشودِ عارفانه» فقط و فقط اونجا می تونه ظهور پیداکنه. ظرفِ وجودی عِشق فراتر از انسانهای وابسته به این دنیا و دنیازدگیهای آن است. اون مناطق سَرسَبز بهشتی، از ویژگی خاصّی برخوردارند که می توانند جایگاه پذیرش اون حوریان و غِلمان بهشتی باشند. اونجا سرزمین عِشق سبز است؛ نه سرزمین سَبز! اون حوریان و... زائیدۀ عِشق واقعیند. یعنی چیزی که در این دنیا نمی توان به آن دست یافت. درواقع، اونهایی که در این دنیا به عِشق واقعی نزدیک می شن و حِسِّش می کنند، استعداد اون سرزمین عِشق سبز را یافته اند. خدایا، مرا نیز از عاشقان قراردِه.

ای عاشقان، ای عاشقان دِل را چراغانی کنيد // ای مِی فروشان شهر را اَنگور مهمانی کنيد

معشوق من بُگشودِه دَر روی گدای خانه اش // تا سَر کِشم مَن جُرعِه ای از ساغر و پيمانه اش

بَزم است و رَقص است و طَرَب، مُطرب نوايی ساز کن // دَر مَقدَم او بهترين تصنيف را آواز کن

مَجنون بوی ليلی اَم، در کوی او جايَم کنيد // همچون غلام خانه اش زنجير در پايم کنید

- راز زمان

از فرصَتهایی که دوباره در اِختیارم قرارداده شده، باید بخوبی استفاده کنم! جُبران کنم. چی می گم؟ چی را می خوام جُبران کنم؟ ای بابا؛ هنوز نفهمیدی که من الآن، همین الآن، در گذشتۀ خودم قراردارم؟ همۀ این آدمها، اَماکِن و دست نوشته ها، همه و همه متعلّق به گذشتۀ من هستند و اینک من اِجازه یافته ام تا دوباره به گذشتۀ خودم بازگردم. آره؛ اینجا گذشتۀ من است و اینبار می خواهم دوباره آنرا بسازم. می خواهم اِشتباهاتم را تکرارنکنم و فرصتها را دوباره ازدست ندهم. می خوام اینبار هنگامیکه به آینده پا می گذارم، شرمنده نباشم. می خوام عاشق باشم و عاشقان را همراه خودم به آینده ببَرَم. من دیگه می دونم چرا دائماً اون حِسِّ عَجیب را داشتم. همون اِحساسی که می خواست به من حالی کنه متعلّق به زمان و مکان دیگری هستم. اون حِسّ، کاملاً دُرُست بود. من متعلّق به زمان دیگری هستم و به شکل شگفت انگیزی به مَن اِجازه داده اند به این زمان برگردم و گذشتۀ خودم را دوباره بسازم. این بازی زمان بود که فراموشش کرده بودم. من باید در این زمان بدنبال آنچه که فراموش کرده بودم و به اِصطلاح جاگذاشته بودم، بگردم؛ پیدایَش کنم و با خودم به اون زمان ببَرم. اون عِشق است. چیزی که می ماند و نیازی به من ندارد بلکه من مُحتاج آنم. عشق به زمان منهم رفته است امّا من در زمان خودم به او دسترسی ندارم چون در گذشته ام نتوانستم ثابت کنم که اِستِحقاقش را داشته ام. برای همین امروز اینجا و در گذشتۀ خودم قرارگرفته ام. حال که در گذشتۀ خود هستم باید ثابت کنم که در رسیدن به عِشق با تمام وجود سعی کرده ام و لیاقت داشتن آنرا در آینده یعنی زمان جاودانگی خودم را دارم. آیا این مفهوم اصلی عهدی که از پدرم حضرتِ آدم^(ع) در زمان خِلقتش گرفتند و در قرآن نیز به آن اِشاره شده است، نمی باشد؟ آیا صَحرای کربلا نِماد دیگری از همین عشق‏ورزی نبود. آیا در همین زندگی دُنیوی بارها و بارها فرصَتِ آزمایش خود برای دَرکِ این اِصالتِ ریشه‏دار را نداشته ایم و مُکرّراً آنرا ازدست نداده ایم؟ من عِشق را درکنار آب یافتم و خواهم یافت. به آن امّیدوارم و شاید بهمین دلیل به گذشته بازگردانده شده ام.

- آزمون بازگشت

فرصَتم داده اند تا به گذشته بازگردم و ذِکر عشقم را بیابم. این فرصَت مشروط است. شرطَش هم تلاش و بیداری است. هرچه بیشتر با چشمانی بازتر تلاش کنم، فرصَتِ بیشتری برای جمع آوری عِشق خواهم داشت. هرچه نااُمّیدتر باشم و به بیراهه قدم بُگذارم، زودتر اِحضارم خواهندکرد و برمی گردانندم! به اونهای دیگه نگاه کن. همونهایی که به نوعی شبیه تو هستند؛ به موهای سفیدشون بنگر. به چروکیدگیهای روزافزون پوست و سَر و صورتشون. حتّی به اون خانمهایی که در پَس اِستفاده از بهترین مَحصولات و لوازم آرایشی سعی در مَخفی کردنِ علائِم شِکستِگی و سالخوردگی دارند، همۀ اونها فرصَتهاشون را دارن خیلی سَریع ازدست می دَن. اونها دارن فراخوانی می شن. تو چی؟ تو هم داری تند پیر می شی و یا اینکه دیگران هنوزهم در تخمین سِنّ و سالَت اِشتباه می کنند و تو را بسیار جوانتر از سنّ شِناسنامِه ای و رَسمی اَت می دانند؟ اگر اینچنین است پس بدان که در راه دُرست قدم برداشته ای و اِلاّ بدان که راه عِشق را گُم کرده ای. شاید هم اَصلاً فراموش کرده ای! راهِ عِشق برای تو، همان آب است. آری آب. هم برای تو و هم برای آب. آب، پاکی است. آب، صِداقت است. آب، خاطِرات پاک است. آب، ایمان است. آب، صَمیمیّتِ مُطلق و پنهان است. آب، مَعصومیّت است. آب، رُؤیاهای پاکی در ذهن دارد که تو نیز با آنها همراه بودی و قبولشان داشتی. آب هنوز هم در ماه است. به آن نِگاه کن. دوباره نگاه کن. در شب بارانی به ماه نگاه کن. فقط تو هستی که می توانی از پَس اونهمه اَبر شبِ بارانی دیماه، در زیر آن باران سیل آسا، به ماه بنگری و آب را ببینی. عِشق یعنی آب. برو بسویش تا فرصَتت را ازدست ندهی. چروکیده و پژمرده نشوی. فراخوان نشوی و با دَستِ پُر به آینده بازگردی. به یادداشته باش که بهِشت جای عاشقان حقیقی است. تو تا مفهوم عِشق را نیافتی، نتوانستی بهِشت را دَرک کنی. کسیکه گذشت نداشته باشد، نمی تواند عشق را دَرک کند؛ پس بهشت هم دَر جهنّمِ کوچه های بی پایان خالی از عِشق، پیش پای خسته و ناتوان گمراهان، وامی ماند. به پاکی آب قسم که....