يادگار 27/4/1387

- خیلی سخت بود!

بله؛ دقیقاً چهارماه نتونستم چیزی بنویسم. خیلی فشار را تحمّل کردم. درس و دانشگاهم خیلی دُشواربود خصوصاً اینکه این تِرم ما را ازطرف دانشگاهمون فرستاده‏بودند به دانشگاه شهید باهنر. مسیربندی و حضور در محیط کار، متناسب با درس و خانه‏سازی، شرایط فوق‏العادّه دشواری را برایم ایجادکرده‏بود بنحویکه نمی‏تونستم و وقت‏نداشتم تا کمی هم دردِدلَم را توی این نوشته‏ها خالی‏کنم.

- کِیف داشت...

بعضی سختیها علی‏رغم ظاهرشون، خیلی‏هَم شیرین هستند. مهمّ این‏است که آدم خودش را بتونه برای استفاده از هرنوع شرایطی آماده‏کنِه و خدا این توانائی را به من عنایت‏کرده که شکرَش بسیاربسیار مشکل‏است. مَنم باتمام سختیهایی که پیش‏رویَم بود، بحمدِالله تونستم کلّی بهره‏ببَرَم. ببین: دانشگاه موقّت من برای این تِرم، روبروی قبرستان اصلی شیراز بود، بنابراین علی‏رغم فشردگی و طولانی بودن کلاسها، طوری برنامه‏ریزی می‏کردم تا بتونم خودم را به اهل قبور برسونم و زیارتی‏کنم و دستِ‏آخر برَم سُراغ «ابراهیم‏خانِ‏عزیزم». آره؛ می‏رفتم پیشِشون و حرفهای‏دِلم را براشون می‏زدم. چیزهایی ازشون می‏پرسیدم و مطمئنّم که ایشان هم به‏زبان خودِشون، پاسخم را می‏دادند. درمورد «آب» مدّتها حرف‏می‏زدم. گریه می‏کردم و دستِ‏آخر هَم ازش رَهنمون و کمک‏می‏خواستم. می‏بینی؟ اینطوری از فرصت‏ها استفاده‏کردم. شاید هم ایشون من را قابل دونسته‏بودند و به‏اصطلاح مَنو طلبیده‏بودند. آخه بعضی‏وقتها و شایدهَم همیشه، احساس می‏کردم که به‏پیشوازم می‏آید و درنهایت، بَدرَقِه‏ام می‏کند.

- افسردگی اِرادی

آخه مَگِه میشِه اَفسردگی اِرادی باشه؟ شاید باید یکجور دیگه اسم‏گذاری‏اش می‏کردم. منظورم این بود که من قبول‏دارم که دُچار افسردگی هستم ولی معتقدم که این موضوع را می‏دانم و باهاش کنارمی‏آیم و یا اینکه خودم درمانش را باید بصورت ارادی انجام‏بدم! یکی از اساتید روانشناسی دانشگاه با من صحبت‏کرد ولی اون یقین داشت که من دُچار هیچ‏نوع عارضۀ روانی نیستم. روز اوّل حرفش را قبول کردم؛ بهتربگم: نتونستم دلیل منطقی بَر رَدِّ نظر اون اِرائِه‏بدَم ولی روز بعد در تنهایی خودم بازهم به‏این نتیجه رسیدم که نظر خودم درست است. آخه یک شواهدی هم دارم. مثلاً: من توی اداره مأمورشدم که با نرم‏افزار پاورپوینت، اسلایدهایی را خیلی سریع برای بازرسان اصلی درقالب یک کارگروه آماده‏کنم. منهم با سرعت و دقّت اینکار را انجام‏دادم. معمولاً درشرایط عجیب‏و‏غریب از تکنیکهای خاصّی استفاده‏می‏کنم که نمی‏دونم چجوری و توی اون شرایط اضطراری و وقت‏کم، بهشون دست‏می‏یابم؟! هرچی هست، لطف خداست. از اصل جریان منحرف نشم... خلاصه کارم را با موفقیّت به‏پایان رسانیدم امّا دستِ‏آخر متوجّه‏شدم که ای‏دلِ‏غافل! من از ترکیب رنگهای تیره و زرد استفاده‏کرده‏ام! ببین: این یک بهانه‏است که می‏خواستم صفحاتی را که طرّاحی‏می‏کنم، علاوه بر سازگاری با تلویزیون 46اینچ صفحه‏گسترده 2میلیون پیکسلی سالن کنفرانس و مانیتورهای ال.سی.دی، با مانیتورهای قدیمی آنهم با کانتراستهای مختلف جوردربیاد و شفافیّتش را حفظ کنِه. درواقع من استفاده افسرده‏گونه از رنگها را با این دلایل توجیه‏کرده‏بودم. پس علاوه براینکه تصوّرمی‏کنم که دچار افسردگی هستم، به همه کمک می‏کنم و ظاهری شاددارم. من می‏تونم بسیاری از دردها را در بدن و درونم اِداره و کنترل کنم؛ بنابراین شاید به‏نوعی با افسردگی کنارآمده‏باشم و فقط با یکی دو جلسه صحبت با یک روانشناس، آنهم کاملاً اتفاقی، نمی‏تونه دلیل بر افسرده‏نبودنم باشه بلکه باید از شیوه‏های بالینی و برگزاری آزمونهای روانی برای شناسایی مشکلِ من استفاده‏شود که این نیز غیرممکن است چراکه در یک جلسۀ مشاوره، باید حرف‏بزنم. یعنی همه‏چیز را بگم. این درست خلاف عهدی‏است که با «آب» و «خدای آب» بسته‏ام. آری، عهدی درحضور خدای زیبائی‏ها و صداقت‏ها، صداقت‏هایی به پاکی «آبِ» عزیزم بستِه‏ام.

- دانشگاه چندمحلّی

دانشگاه پیام‏نور شیراز اینجوریه دیگه. تِرم‏های اوّل را در ساختمان گلستان، دُرُست در قلب دانشگاه بودیم ولی دوتِرم آخری، ما را فرستاند توی دوتا دانشگاه دیگه. دوتِرم قبل فرستادنمون دانشگاه صنعت آب و برق و این تِرم آخری هم فرستادنمون دانشگاه شهید باهنر. از تِرم‏های بعد هم بَرمان‏می‏گردانند همون گلستان؛ یعنی وطن اصلی! هیچ چیز اتّفاقی نیست و هر رویدادی، حِکمتی‏دارد. یادم‏میاد به یکی از کتابهای پائلوکوئیلو. یک جوان از درگیریِ دوپرنده در آسمان تونست مشکلی را که به‏زودی برای قبیله‏ای رُخ‏خواهدداد، پیشگویی‏کند. یعنی حکمتِ رفتاری را دریافته‏بود. مَنهَم در دانشگاه صنعت آب و برق با توانائی شگفت‏انگیز اساتید زن آشناشدم و بخاطر دانشگاه شهیدباهنر تونستم خدمت «ابراهیم‏خان» برسَم و بَراشون.....

- اسبِ تک‏شاخ

چندروز پیش ای-میلی را دریافت‏کردم که برایم شگفت‏انگیزبود. یکنفر به وبلاگهای قدیمی‏ام سَرزدِه‏بود و ظاهراً خیلی از قسمتهایش را مطالعه‏نموده‏بود. او علاوه بر اعلام‏تمایل به دوستی، از «راز آب» پُرسیده‏بود. نامه‏ای کوتاه، مفهوم و تیزبینانه و البتّه بصورت فینگلیشی(فارسی با حروف انگلیسی). بسیار مُدَبّرانِه‏بود و البتِه صادقانه ولی کاملاً مشخص‏بود که چیزی را درپَس خود مَخفی‏کرده‏بود و دروَرای آن خبرهایی بود! نامی که بعنوان فرستند انتخاب شده‏بود، فوق‏العاده دقیق و ارزشمندبود. ترکیبی از نام «اسبِ تک‏شاخ» البته به‏زبان انگلیسی بود. درست مثل جریان «ققنوس» و «کهکشان». آری، اینها جریاناتی دارند که فقط «آب» محرم‏است و فقط برای «آب» بازگومی‏کنم. «آب» عزیزم؛ «یونی‏کُرن» یا «اسبِ تک‏شاخ» من را به عالَم «کهکِشان» و «ققنوس» بُرد و در دِل دوباره و دوباره، گریستم و بُغض گلویم....

- ای-میل یا چَت و....؟!

گفتم که چند روز پیش اون ای-میل(پُستِ الکترونیکی) را دریافت‏کردم. خیلی عجیب هست که برای اینجور وبلاگهای قدیمی، کسی به خودش تا این حدّ زحمت بدِه و ای-میل بفرسته. معمولاً منتظر چَت می‏مونن و یا اینکه از اونهم راحت‏تر، در بخش نظرات، چندخطّی می‏نویسند و اگر هم نظرات اضافه‏بشن و به اصطلاح بازار داغ‏بشه، یک طومار از نظرات و بَحث‏های مَقطعی و خشک و خالی درست‏می‏شِه. البتّه بعضی وقت‏ها، فقط بعضی وقت‏ها بحث‏های مایه‏داری هم ایجادمیشه که بسیار ارزشمند است. ولی اینبار اون ای-میل من را به این فکراَنداخت که هنوز هَم آدم‏هایی پیدامی‏شن که به اندیشه‏ها از زوایایی دیگر بیاندیشند با عقیده‏ای استوار، از پس اینهمه جَنجالِ چَت‏بازی و نظرپراکنی بی‏دَروپیکر، مایه‏بزارن و مَن و اَمثال من را مَدیون عِنایاتشون بکنن. ممنونم...

يادگار 28/12/1386

- تبریک 13 فروردین

اوووه! حالا کو تا سیزده‏به‏دَر؟ ولی نه، من همیشه به‏فکر این روز هستم. اون روز، روز تولّد هست. من می‏خوام اینبار، اینجوری و از همین زمان تبریک‏بگم: مبارکِه؛ مثل یک دیوان شمس، مثل یک دفترچۀ ثبت‏نام کنکور که یک بلیط مستقیم به دانشگاه، یعنی نهایت اندیشه، همون دانش و علم‏آموزی هست. زندگی عاشقانه....

- 11 سپتامبر دیگری رُخ‏داده!

عاقِل‏هاش اَز همون اوّل فهمیدن که انفجار بُرجهای دوقلوی تجارت‏جهانی در 11 سپتامبر چندسال پیش، یک بازی برنامه‏ریزی‏شدۀ دقیق بود که اَهدافِ بزرگ انتقال بازار را برای تِراستها دَربَرداشت. اصلاً منظورم آمریکا، انگلیس، اسرائیل و صهیونیسم نیست؛ اینها همه نِقاب هستند. فقط یک آدم ساده‏لوح می‏تونه باورکنه که اینجور مسائل را صهیونیست‏ها می‏گردانند. عاقِل‏ها فوراً متوجّه‏می‏شوند که صهیونیست و اَمثال اونها، فقط نوعی نقاب و ماسک هستند تا افراد پشتِ‏پردۀ اصلی بتونند پنهان از دید تحلیل‏گران جهانی و آزاداَندیشان و حتّی تجّار شِرافتمند، سودی بیشتر کسب‏کنند. بابا، اونهایی که بازار اسلحِه را اداره‏می‏کنند، سهامدار اصلی بازارهای نفت، طلا و به‏ویژه موادّ مخدّر هم هستند.

حالا ببین چه‏جوری 11سپتامبر دیگری داره دائماً جلو چشممون رُخ‏می‏دِه و متوجّه‏اش نمی‏شیم:

اواخر رژیم سلطنت پهلوی، بازار سی‏میلیونی ایران، اشباع شده‏بود و ساختارهای موجود، نمی‏تونست رُشدِ سود بیشتری را برای همون حضرات پُشتِ‏پردِه فراهم‏کنه. درعوض، بازار گستردۀ کشورهای هَمسایۀ ایران ازجملِه همین شیخ‏نشین‏ها، پُتانسیل بالایی داشت که تنها راه باروَری‏اَش، تضعیف حضور اقتصادی ایران در بازار منطقِه‏ای و جهانی بود. بنابراین بهترین فرصت و بهانه بعد از وقوع انقلابِ‏اسلامی در ایران به‏دَستشان اُفتاد. تحریم جهت‏دار به‏همین منظوربود. در تمام سال‏های عُمر انقلاب اسلامی، رُشد سرمایه‏گذاری‏ها در کشورهای خلیج‏فارس، خصوصاً امارات متحدۀ عربی، فوق‏العادّه بود بگونه‏ای که حتّی سرمایه‏های مالی و نیروی انسانی از ایران نیز به‏شِکل تصاعدی به‏سوی همین دوبی فرارکرد. بعداز ظهرها، بسیاری از اونهایی که برای خرید روزانه به سوپرمارکت‏ها قدم‏می‏گذارند، ایرانی هستند. خانوادگی و مُجردی، گروهی و تکی. خدای من؛ چه سرمایه‏هایی که از ایران به اون کشور فرارکردِه و در اختیار جایی خارج از ایران قرارگرفته...

جریان هستِه‏ای هم فقط یک بازی هست برای ادامۀ همین فرار سرمایه‏ها و جلوگیری از بازگشایی بازار جهانی در ایران. راحتت کُنم: اگر ایرانها می‏خواستند تمام فرآیندهای هسته‏ای را مجدّداً کشف و اختراع کنند و بدون اطّلاع از دانش جهانی، همه چیز را جدای از تاریخ علوم دوباره تحقیق‏کنند، اینقدر طول‏نمی‏کشید ولی پیمانکاران آلمانی، ژاپنی، چینی و آخریش هم همین روسی، حسابی همه را سَرکار گذاشتند. دَستِ آخرهَم که نیروهای خودمون تونستند روی پای خودشون بایستند و کار داشت به ثمَرمی‏نِشست، اوضاع آژانس انرژی و قطعنامه‏های شورای امنیّت را راه‏انداختند. یعنی یک بهانۀ تحریم دیگه. پس هنوز اقتصادی به‏نظرنمی‏رسِه که بازارهای جهانی تحت تأثیر بازار ایران قراربگیره. وقتش نرسیده. ببین: ازدواجهای چندهمسری در بین همین کشورهای عربی رواج‏داره. زاد و ولد زیاد و بازار روبه‏رُشدِ حسابی دارن. منابع نفتی زیادی هم دارن. یک‏جاهایی مثل اِمارات نیز چندان کارخانۀ تولیدی پیدانمی‏کنی. فقط بازار و تجارت هست. دوتا کشور مثل فرانسه و انگلیس که ازنظر وُسعت درحدّ استانهای ایران هم نیستند، تولیدکنندۀ جهانی و بازارگردان حرفِه‏ای و قدرتِ بزرگ حساب‏می‏شن. حالا با چندتا پارامتر دیگه بزارشون کنار هم و با ایران مقایسه کن. جواب اینِه: درحال حاضر اقتصاد ایران باید حیاط خلوت پنهانِشون باشه. نباید کاملاً فعّال بشِه. برای مرحلِۀ بعد لازم هست زندِه ولی کم‏جان بمونِه. پس نگذار بمیره ولی اجازه ندِه که کاملاً هم جون‏بگیره.

- تکنولوژی سطح‏بالا

گیردادم بهِشون. اجازه‏ندادم بازار روی من تأثیربزاره. درهنگام خرید، همونطوری که در بازار ایران دقیقاً تحقیق‏می‏کنم، جنسهای خارجی را هم بررسی کردَم. بعد گیردادم به همونهایی که ادّعامی‏کنند نمایندگی فلان کمپانی معتبر خارجی هستند. اون مُدِل‏ها را نداشتند و نمی‏تونستند بیارن! درعوض جنسهای تکنولوژی پایین همون کمپانیهای معروف را توی بازار ایران خالی می‏کردند. ولِشون نکردم. با کمپانی اصلی مکاتبه‏کردم. دست‏آخر جواب رسمی دادن که مثلاً فلان محصول بعلّت داشتن تکنولوژی بالا، براساس قوانین تحریم کذایی، اجازۀ صادرات به ایران را ندارد. جوابشون را قبول‏نکردم و طیّ نامه‏ای به‏حِساب خودَم خِفّتشون‏دادَم. بهشون ثابت‏کردم که ما به تکنولوژیهای سطح بالا دسترسی داریم و اونها با ادامِۀ این رَویّه، تنها بازار آیندۀ خودشان را ازدست‏خواهندداد. امّا ازشون پرسیدم که آیا امکان خرید جنس از دوبی، و واردکردن آن به ایران را دارم؟ اونها بعد از اظهار تأسّف از شرایط محدودیّتی تحریم، رسماً به من این اجازه را دادند. اینجا بود که فهمیدم وقایع 11 سپتامبر هَمینجا، دوباره و مستمرّاً داره رُخ‏می‏دِه و فقط شِکلش عوض‏شدِه. نمایندگیهای ایرانی نباید مرکز توزیع منطقه‏ای بشن بلکه مراکز توزیع منطقِه‏ای باید فعلاً جاهایی خارج از ایران باشِه. این جریان «ممنوعیّت تکنولوژی سطح بالا» هم سَرکاری هست. فقط یک بهانه هست. حالا دُنبالش را بگیر تا برسی به جریان اُفت قیمتِ دلار درمقابل سایر اَرزها همچون یورو. جنسهای ارزان آمریکایی در اروپا و جنسهای گران اروپایی در آمریکا. عجب جانورهایی هستند اینها؟! دیگه نیاز به افزایش تعرفِه‏های گمرکی برروی کالاهای اروپایی درهنگام واردات به آمریکا نیست. خودبخود ارائِۀ این محصولات در آمریکا کم‏می‏شِه و برعکس محصولات ارزان‏شدِۀ آمریکایی روزبه‏روز بیشتر وارد اروپا و سایر کشورها می‏شِه. براساس قوانین سازمان تجارت جهانی هم نباید اروپا افزایش تعرفِۀ گمرکی بدِه. سناریو وقتی کامل میشه که آمریکا اعلام ورشکستگی جزئی و حتّی کلّی کنِه. خیالشم راحت هست. مرکز قدرتمندی همچون ایران علاوه بر تحریمهای ناشی از معاهدات بین‏المللی، داوطلبانِه هم خودش، خودَش را تحریم‏کرده. تعرفِه‏های سنگین روی بعضی از اجناس همچون خودرو بستِه. خودروی گرانقیمتِ نامرغوب داخلی را به مردمش تحمیل می‏کنِه. بنابراین نظم بازار را به‏هَم می‏زنِه. بازار که ازحالتِ طبیعی و رقابتی به بهانِۀ حِمایَت از تولیدکنندۀ داخلی خارج‏شد، ارزش ریال درمقابل سایر ارزها تضعیف می‏شِه چون پشتوانِۀ اَرزی، قوانین حمایتی داخلی و منتزع از عالم بیرونی است. عضو اتحادیّۀ تجارت جهانی هم که نیست. پس عملاً بیرون می‏مونِه. سرمایه‏اش در داخل کارآیی نداره و باید در جاهایی همچون دوبی سرمایه‏گذاری بشِه. قطعاً اقتصاددانهایش هم دنبال نخودسیاه خواهندرفت. وقتش که رسید و قرارشد بازار ایران جانشین بازارهای کنونی بشِه، یعنی زمانیکه آهنگ رُشد منطقِه‏ای آهستِه بشِه، باید نظام ایران ازپای درآمدِه باشه. چندتا بازی صمیمانِۀ سیاسی کارخودِش را خواهدکرد. دَرِ باغ سبزها را نشون‏خواهندداد. عضویّت در بسیاری از اتحادیّه‏ها و دیگر امکانات فراهم‏خواهدشد و یک دورۀ سی‏سالِه یا بیشتر شروع می‏شِه. فقط الآن نباید کسی این موضوع را بفهمِه و آشکارش کنِه مَگرنه مُحاسباتشون به‏هَم می‏خوره. چرا تعجّب کردی؟ خُب معلومِه محاسباتِشون به‏هَم می‏خوره. آخِه چندنفر دیگه هم می‏فهمند و ادّعای شراکت می‏کنند. می‏گن: یا ما هَم هستیم و یا دَفتر و دَستکِتون را به‏هَم می‏ریزیم و دَر دُکانِتان را تختِه‏خواهیم‏کرد!

- آزادِه

عددی نیستم ولی دَرحَدّ خودَم خواستم آزادِه باشم. نگذاشتم تحریم شامل مَن بشِه. حالا که یک کسانی دِلِشون می‏خواد سَرشون را بکُنند زیر برف و بزارن تحریم‏بشن و خودشون هَم، علاوه بر خود و نزدیکانِشون، باقی ایرانی‏ها را هم تحریم‏کنند، خلاف جریان آبِ گندیدِه حرکت‏کردم. از بودجۀ شخصی خودم سفارش خرید از خارج را گذاشتم. شاید گران پایم دَربی‏آید ولی دَرمقابل خودم، سَربُلندَم که اجازه ندادِه‏ام بازیچۀ دَست همین حضرات خارجی و داخلی قراربگیرم. حقیقتش را بخواهی من فِکرمی‏کنم این تحریم‏چی‏های داخلی دستِشون توی جیب هَمون تحریم‏چی‏های خارجی هست. آخِه بدون کمکِ همین حضرات هرگز نمی‏تونستند اینطور موفقیّت‏آمیز اقدام به تحریم ایران کنند. باید نفوذیی در ایران داشته‏باشند؛ چه‏کسی بهتر از همین به‏ظاهر اقتصاددانانِ فریب‏کار؟!

يادگار 22/12/1386

- تعهّد و خیانت

وَقتی اوج تعَهُد را می‏بینی کِه بازیچۀ چَند بَرگِ سَهام لَعنتی می‏شِه وَ تمام مُقدّساتِ کِشوَرَش را کِه دَر قوانین مُتِبَلورشُدِه را به‏نفع سَهام خودِش زیرپا می‏زاره، چه حالی بهِت دَست‏می‏دِه؟ حالا کِه باید تمام سیستمها، توانائیشان را جَهَتِ پیشرَفتِ هَمِه‏جانِبه وَ خُصوصاً گامهای بُزرگِ اِقتِصادی صَرف‏کنند تا دَرقالِبهای صَحیح و دَقیق خُصوصی‏سازی، رفاه عُمومی بَرای هَمِگان به‏اَرمَغان آوردِه‏شود، بَنابه مَصلَحَت‏بازیها، قوانین حَسّاس و بُنیادی «ضدّ اِنحِصار» باید نقض‏بشِه تا اون مَنافِع سَهامیِ غیرمَشروع توسّط هَمون اَفرادی که صِرفاً و صِرفاً بَراَساس تعَهّد به نِظام و هَمین اَهداف مَنصوب‏شدِه‏اَند، حِفظ بشِه.

خُدای مَن؛ این پول نیست کِه اینگونِه اَفرادِ مُتِعَهّد را به این شِکل مُنحَرف‏کردِه‏است بَلکِه شیطان دَرون هَست که هَمواره دَر وَسوَسِۀ اِنسان کوشیدِه و.... می‏دونم که نِفرَت‏انگیزهَست وَلی نمی‏خوام خودَم هَم از جانِب دیگری دَر دام هَمون وَسوَسِه‏ها بی‏اُفتم. فقط کافی‏است کِه پُشتِ پَردِه‏ها را نبینم؛ اونوقت دیگه مَنهَم به هَمِه‏چیز پُشت‏خواهَم‏کرد، یَعنی دُرُست دَر دام شِیطان خواهم‏افتاد!

- تعَهّد

وَقتیکِه فیلمها و سِریالهای زیبا و دَقیقی را از کِشورهایی که درحال توسعه هستند و گامهای بُلندی بَرداشته‏اند را می‏بینم وَ هَنگامی‏کِه اوج غرور مِلّیّشان را دَر بزرگنمایی گذشتِۀ نه‏چَندان قابل اِعتنائشون مُشاهِدِه‏می‏کُنم، سَعی می‏کُنم کِه پُشتِ پَردِه‏ها را فراموش‏نکنم. نمونِه‏اش سِریال جالِب «اِمپراطور دَریاها» مَحصول کِشوَر کُرۀ جُنوبی اَست. خوب بهِش دِقّت‏کُن: بانِگاه کردَن به این سِریال و کارگردانیهای دَقیق اون، ناخواستِه اِحساس می‏کُنی این کِشوَر دَر گذشتِۀ خیلی دور خودَش هَم، هَمواره دیدگاه‏های تِجارَتِ اِقتِصادی جَهانی وَ مُتِرقّیی را دَر تمام سُطوح اِجتِماعیَش دُنبال‏می‏کردِه‏اَست. پُشتِ پَردِه، صِرفاً حِمایَتِ سینمای اون کِشوَر از اِقتصاد نیست چرا کِه این اَمری آشکار وَ مَنطِقی می‏باشد وَلی پُشتِ پَردِۀ اَصلی، اِرادِۀ تک‏تکِ اَفرادی اَست کِه دَرجَهتِ پیشرَفت، به عِلم دَست‏یازیده‏اَند و بهَمراهِ تِجارَت وَ مُدیریّت، پیشرفتهای عِلمی را هَم به‏هَربَهانِه وَ با هَر شرایطی دُنبال‏کردِه‏اند. بُرو کُمپانی‏های عَظیم تِجاری وَ تولیدی، هَمچون «سامسونگ» را ببین. بَخشهای تحقیقاتی اونها فوق‏العادِّه کارآمد بودِه‏اند وَ نوآوریهای اِنحِصاریی خُصوصاً دَر زمینه‏های «حافظِه‏های دیجیتال» به دُنیا وَ دَرقالِب تولیداتِ خودِشون عَرضِه‏کردِه‏اَند. آره، پُشتِ پَردِه، اِرادِۀ عِلم‏آموزی وَ تحقیقاتِ بُنیادی است کِه اِحترام به قوانین هَمچون قوانین ضِدّ اِنحِصار باعِث‏شدِه‏است که به مُدیریّت صَحیح تِجارَتِ آزاد، دَست‏یابَند وَ حَتّی پَس از وَرشِکستِگی کِشوَرشون دَر چَندسال پیش، آنگونه جُبرانِ مافات‏کُنند کِه هَمِگان اون اوضاع بَدِ اِقتصادی را اَبَداً نتوانند دَر اون کِشوَر تصَوّرکُنند. بعِبارَتِ دیگر، غروری کِه دَرپَسِ اون فیلمها و سِریالها هَست، غرور جاویدان هَمونهایی اَست کِه دَرگذشتِۀ نه‏چَندان دور باعِثِ چنین توفیقاتی بَرای کِشوَرشان شدِه‏اَند. آرزودارم مَنهَم از هَمین‏دَستِه باشم. اِنشاءَالله.

- عِشق دَرپَسِ خیانت

وَقتیکِه می‏بینی این زالوها بعُنوانِ رَئیس وَ مُدیر وَ اینجور عَناوین، از اِمکانات و بیتُ‏المال به‏نفع شخصیشان اِستِفادِه‏می‏کُنند، وَقتیکِه می‏بینی خودروهایی کِه باید دَرزمان کوتاهی به‏دادِ سیستِمها و بَخشهای مُختلِف برسَند، جَهَت تِجارت وَ کاسبیهای هَمون رُؤَسای دُزد و ناخَلَف، پی کارهای شخصی وَ مُعامِلات، ساعَتها وَ روزها به این‏سو و آنسو اِعزام‏می‏شوَند تاجائیکِه جَهَت خریدِ یک باغ‏شهر، کیلومِترها اَز شهر دورمی‏شوَند وَ یا حَتّی بَرای اُموراتِ بانکی غیرمَشروع و شخصیِ هَمون حَضَرات دَرجای خِلاف مَجبور به پارک‏می‏شوند و جَریمه‏می‏شوند، وَ وَقتیکِه می‏بینی حَضَرات از کیسِۀ خلیفه می‏بَخشند وَ به هَمون رانندگان کِه باعُنوان اُموراتِ اِداری، دَرخِدمَتِ اَهدافِ شخصی وَ مُعامِلاتِ خصوصی قرارگِرفتِه‏اَند، بابَتِ خوش‏خِدمَتی، حَقّ مَأموریّتِ قلاّبی بخاطِر مَأموریّت نرَفتِه تقدیم‏می‏شوَد، نباید مُتِوَقِّف‏بشی. فِکرنکُن کِه تنها اَگر تو هَم‏پیالِۀ اونها بشی، فریبِ شِیطان را خورده‏ای بَلکِه حَتّی اَگر سَرخوردِه بشی وَ مُتِوَقِف بشی، بازهَم دَر دام شِیطان اُفتادِه‏ای. باید ازیکسو هَمِه‏چیز را به هَمِه بگی و وُجدانِ عُمومی را بیدارسازی وَ از سوی دیگر سَعی دَر خِدمَتِ صادِقانِه‏اَت را بیشتر و بیشترکُنی. باید آمادِۀ قبول مَسئولیّت‏بشی. باید یک کاری بکُنی. عِشق اونجاست. اینجا عِشق یعنی «خدمَت».

- می‏ترسَم

هَنوز یک سُؤال بَرایَم بی‏پاسُخ موندِه. به‏خُدا می‏ترسَم. خیلی می‏ترسَم. آیا اَگِه یک‏روزی مَسئولیّتِ جایی را قبول‏کُنم و به‏اِصطِلاح رَئیس بشم، مَنَم مُنحَرف می‏شم؟ آیا مَنهَم خودَم را توجیه‏خواهم کرد و همون‏کارهای بَد را اَنجام‏خواهَم‏داد؟ مَگِه مَن چه‏فرقی با اونها می‏کُنم؟ بَعضی از اونها اَفرادی بودِه‏اَند کِه پُشتِ سَرشون می‏شُد نماز خواند وَلی حالا دیگِه از پارتی‏بازیِ دَرون تشکیلاتی گِرفتِه تا خرید سَهَام شِرکتهای پیمانکارِ طَرَفِ مُعامِلِه و دادَنِ اِمتیازاتِ اِنحِصاری به‏آنها و هِزارتا کار زشتِ دیگه را مُرتکِب می‏شن. مَن به‏گردِ پاشونم نمی‏رسیدَم وَلی حالا اونها سَمبُل اِنحراف، حِماقت و فِسادهستند و کلّی «بَلِه قربان‏گو» دور و بَرشون را گِرفتِه!

- آدَم‏فروش

مَن توی زندگیم شاهِد خیلی چیزهای خوب و بَد بوده‏ام. اونقدر سَعی کردَم سَمبُلهای خوب را ببینم و اُلگوبَرداری کُنم کِه اَفرادِ بَد و سُست‏عُنصُر را بکلّی فراموش‏کردِه‏بودم. خُدای مَن؛ آدَمهایی کِه فقط بَرای یک چیز سادِۀ دُنیایی، هَمِه‏چیز وَ حَتّی اِنسانیّت، جوانمَردی وَ به‏ویژه دوستیها را زیرپا می‏زارَن و هَمِه‏چیز و حَتّی رُفقاشون را هَم به بَهای اَندَکی می‏فروشند، وجوددارن. هَمین چَندوَقتِ پیش بود کِه شاهِدِ آدَم‏فروشی یک ضَعیفُ‏النفس بودَم کِه بَرای یک وَعدِۀ اِستِخدام، سَعی دَر نابودکردنِ اَفرادی کرد که هَمِه‏چیزش را مَدیون اونها بود، کرد. اون بَدبَخت به هَمِه بَرای یک پُستِ دَست‏‏نیافتنی، پُشت کرد و کارهای زشتی را اَنجام‏داد. اونقدر کارهای بَدی، که نمی‏خوام به‏زبان بیارَم. وَلی باید یادَم باشِه کِه یک مُدیر باید دَر دَرَجۀ اَوّل کسانی را دور و بَر خودِش جمع‏کُنِه کِه وَفادار به قانون و مُتِعَهّد به اصول باشند. کسانیکِه سَعی دَر اِثباتِ وَفاداریشون به یک اِنسان با نامِ «مُدیر» به قیمَتِ زیرپاگذاشتنِ اُصول، می‏کُنند، قطعاً یک‏روزی هَم به همون مُدیر پُشت‏خواهندکرد. «عِشق» اونجا نیست. بُرو اِستِعدادها را جای دیگری پیداکُن. خَستِه‏نشو. اِدامِه‏بدِه. خُدا بهِت کُمَک‏می‏کُنِه. باید آمادِه‏بشی. سَعی‏کُن «عاشق» بمونی. هَمونجوری کِه «آب» می‏خواست. «آب» را باوَرکُن و بهِش وَفاداربمون. بدون «عِشق» می‏میری. یک مُردِۀ مُتِحَرّک می‏شی. اونطور کِه «آب» را باوَرداری و نقش خاطِراتت هَست، عِشق‏وَرزی کُن. این یَعنی «ایمان». ایمان به وَعدِه‏های خُدا. یَعنی پُشتِ‏پَردِه.

پَردِه بالا رَفت و دیدَم هَست و نیست//راستی آن نادیدَنیها، دیدَنی‏است

- آگاهی

دَرشرایطِ فِعلی، کسیکِه می‏خواهَد جامِۀ جهاد بَرتن کُند و دَر این صَحنِۀ نبَرد، بعُنوان یک رَزمَندِه واردشوَد، باید به سِلاح دانِش روز مُجَهّزگردَد. اَمّا مَنظور اَز دانِش تنها عِلم وَ تِکنولوژی نیست بَلکِه آگاهی‏هایی هَمچون شرایطِ اِقتِصادِجَهانی، تحَوّلاتِ سیاسی دُنیا، مُصَوّباتِ مَجلِس و هِیئتِ دولَت، اِغتِشاشاتِ اِجتِماعی وَ خواستگاه‏ها و عَوامِلِشان وَ خُصوصاً بَحثهای کامِل و مَبسوطِ مَربوط به اِنِرژی هَستِه‏ای، نوَساناتِ قیمَت نفت و طلا دَر خارج و داخِل کِشوَر، باید مَدّنظرقراربگیره چون هَمِۀ اینها بَرهَم تأثیرگذارهَستند. مَنابع اَز خبَرگزاریهای قویّ داخِلی وَ تِلِه‏تِکست گِرفتِه تا سایتهای تحلیل خبَری اینتِرنِتی می‏تونه باشه وَلی اَگِه بینِش صَحیح وَ اُصولی دَرپَسِ هَریک اَز این مَنابع اِطِّلاعاتی نباشِه، دُچار تحلیل‏های غلط وَ نادُرُست می‏شم. اینجا بازهَم سَروکلِّۀ شیطان پیدامی‏شِه. وَقتی گِرفتار اونهَمِه مُشکِلاتِ زندِگی و دَرس و نُخُودسیاه‏های مَحلِّ کارَم باشم، وقتیکِه اِنحِصارطَلبها وَ فاسِدان اِقتِصادی سَعی دَر مَشغول‏نِگه‏داشتنم داشتِه‏باشن، خُودبه‏خُود اِحساسِ ضَعف و نیاز بَر هَدَفِ والا، غلَبه‏می‏کُنِه و مَن را اَز حَرکت وامی‏داره. دیگه حَتّی دَر تحلیلِ اَخبار سُست و مُنحَرف‏می‏شم. مِثل خیلی‏های دیگه. اینجا هَست کِه «توَکّل» نقش‏آفرینها می‏کُنِه. خدا با مَن اَست؛ مِثل فیلم زیبای «لیلی با مَن است». یا خدا؛ تو هَموارِه مَن را دَر پَناهِ خُودَت حِفظ کردِه‏ای وَ اَز اِنحِرافات، نِجاتم دادِه‏ای. پَس بازهَم اَز شرّ این مَسائِل و اَفراد به تو پَناه‏می‏آوَرَم. کُمَکم‏کُن وَ مَرا به خُودَم وانگذار.

يادگار 20/12/1386

- می‏خوام بنِویسَم!

دِلَم گِرفتِه. یه بُغض توی دِلَم هَست. آره، توی دِلَم و نه توی گلویَم. می‏خوام بنِویسَم. می‏خوام بگم. اَمّا نمی‏شِه. بیرون نمیاد. به زبان جاری نمی‏شِه. قلمَم نمی‏نِویسِه. نمی‏دونم چرا اینجوری هَست و چکارش باید بکُنم.

- اینجوریه....

مَن یکروزی می‏خواستم بگم. آره، بگم ولی به یک «هیچکس». یک هیچکسِ واقِعی. دَستِ تقدیر مَن را به این مَسیر کِشاند و هیچکس را توی بلاگها یافتم. اِسمِ وِبلاگم را گذاشتم «حَرفِ دِل» و سَعی‏کردَم سادِه و صادِقانِه برای اون «هیچکس» بنِویسَم. توی این دُنیای مَجازی کِه کُلّی سَر توش داره می‏جنبه و به هَمِه‏جاش سَرَک می‏کِشن، جلو هَمِۀ این آدَمها، حَرفِ دِلَم را برای «هیچکس» نِوشتم. می‏دونی چرا اونهَمِه آدَم «هیچکس» هَستند؟ خُب مَعلومِه: اونها اون‏چیزی کِه وجودداره را نمی‏بینند بَلکِه اون‏چیزی را کِه دِلِشون می‏خواد را می‏بینند. بَنابراین دَرمُقابل مَن هَستند وَلی مَن‏را نمی‏بینند. دَرحَقیقت، مَنِ واقِعیِ مَن را نمی‏بینند و ذاتِ کلامَم را مُتِوَجّه نمی‏شن. پَس مَن هَرکاری بخوام می‏تونم بکُنم؛ هَرچی بخوام می‏تونم بگم و اونها هیچ‏کُدومِشون را نمی‏بینند وَ فقط و فقط اون‏چیزی را کِه می‏خوان، تصَوّرمی‏کنند. حَتّی اَگِه بهِشون بگم هَم، مُتِوَجّه نمی‏شن! می‏شِنوَند؛ حَتّی تعَجّب می‏کنند، وَلی بلادِرَنگ به‏دُنیای خودِشون بَرمی‏گردَن. کُجاست اَرَسطو، اِبنِ‏سینا و اون فیلسوفان و موشِکافان کِه این کِنایاتِ من‏را بخوانند و سَری بجُنبانند؟

- اَشراف‏زادِۀ سادِه

دُرُستِه کِه از تبار نُجَبا و شاهزادگانم وَلی هَرگِز نان مُفت نخوردَم. کارکردَم و کارآموزی نِموده‏ام. تقریباً هَرکس مَن را می‏بینِه، شایَد بخاطر رَنگِ سِفید پوستم، حِرفِه و ظرافتِ خدادایَم، حَتّی ذرّه‏ای به ذِهنِش مُتِبادِر نمی‏شِه و باوَرنمی‏کُنِه کِه چه سَختیها بَرتنم هَموارکردِه‏ام. روزگاری را مَجَّانی کارگری کرده‏ام؛ حَمل سَنگِ ساختمانی، از بارگیری و رانندگی گِرفتِه تا تخلیّۀ دُشوار آن؛ کُمَک به کارهای تأسیساتی؛ تعمیرات و مِکانیکی؛ اِمدادگری و کُلّی کار عَجیب و قریبِ دیگه کِه حالا خودَمَم باوَرَم نمی‏شِه. آخرالاَمر رَفتم سُراغ کامپیوتر و بَرنامِه‏نویسی و شبَکِه‏های گستردِۀ کامپیوتری و اینجور چیزها... وَلی یک مُشکِلِ لایَنحَلّ بَرام وجوددداره و داره اَذیّتم می‏کُنِه: این دُرُستِه کِه بسیاری از اون کارهای دُشوار را، نه اَز سَرِ نیاز بَلکِه بخاطِر کُمَک به دوستان نیازمَندَم وَ بدون مُطالِبۀ کمترین وَجهی اَنجام‏دادَم وَ کمترین پاداشی کِه نصیبَم‏شد، کوهی اَز تجرُبه و دَرکِ سَختی روزگار بود ولی هَمیشِه اِحساس‏می‏کردَم و می‏کُنم کِه گم‏کردِه‏ای دارَم. نمی‏دونم چی هَست یا کی می‏تونِه باشِه وَلی با تمام وجود اِحساسِش می‏کُنم. حِسِّش می‏کُنم ولی پیداش نمی‏کُنم. دِلَم می‏خواد سَر به بیابون بزَنم؛ برَم کوه، برَم کِنار دَریا، اَصلاً تویِ دَریا؛ برَم دُنبال «آب»، پیداش کُنم و دَر آغوشِ عِشق بگیرَمش. وَلی توی هَمین اَفکار ناگهان سَردَرگم‏تر از قبل، این‏وَر و اون‏وَر و دور بَرَم را نِگاه‏می‏کُنم و ناباوَرانِه می‏بینم جایی هَستم کِه نمی‏تونم باوَرکُنم. بخُدا نمی‏تونم باوَرکُنم. آخِه مَن اینجا چکارمی‏کُنم؟ چرا نمی‏تونم از اینجا برَم؟ عِین مُرغ سَرکندِه، این‏طَرَف و اون‏طَرَف می‏دَوَم و سَر به هَمِه‏جا می‏زَنم. حتّی می‏رَم سُراغ قرآن. باوَرت نمیشِه: حتّی وقتی از پیشرَفتِه‏ترین شیوه‏های فنّی برای تفعّل اِستفادِه‏می‏کنم، نه‏تنها به آیاتِ مُتشابه بَرخوردمی‏کُنم بلکه دَقیقاً و عیناً هَمون آیات و صَفحاتِ پیشین رونمایی می‏کُنِه! خدای مَن؛ این دیگِه چه‏جورشِه. ازنظر فنّی اِحتمال اینکه بااستفادِه از سرویس‏دَهَندِگان میزبانِ پُرتِرافیک، دَقیقاً دو بار پیاپی، در اِنتخابهای اِتِّفاقی و رَندُم، به یک نتیجۀ واحِد دَست‏یابیم، تقریباً صِفر اَست، ولی اینطوری میشِه و این مُعجزۀ روشن و آشکار قرآن می‏خواد چیزی را به مَن بفهمونِه که مَن از دَرکِ عَظِمتِ کلامِش عاجزَم. چون بسیار حَقیر و ناچیزَم.

- طَلَبیدَم

نمی‏دونم اِبراهیم‏خان چکارَم‏داره. دَر یادِگار 22/11/1386 جَریان طَلَبیدَن اِبراهیم‏خان را نوشتم؛ یادِتِه؟ بَعد از اون، دُوباره و دُوباره مَن‏را طَلَبید. کاری کردِه کِه هفتِه‏ای دو روز نزدیکِش باشم. نمی‏دونم چرا مَن را قابل‏دونِستِه و اینجوری به‏سَمتِ خُودِش می‏کِشونه وَلی قدرِ مُسَلّم چیزی را می‏خواد بهِم بفهمونه.

- خودَم هستم.

زندِگی بدون مُبارزه، مَعنی نداره. اَصلاً با مُبارزه زندِگی روح دَرش دَمیدِه‏می‏شِه. مَنهَم سالهای سال هَست کِه بَرای هَدَفی خاصّ دارَم مُبارزه‏می‏کُنم. می‏خوام خودَم باشم. خودِ خودَم؛ بخاطِرش دارَم مُبارِزه می‏کنم. هنگامیکه از کار و رَویّه‏ای مُنزجرَم و دَلایل قاطِعی هَم دارَم، اِعلام‏می‏کُنم و بخاطِر خوش‏آمدِ دیگران، مَخفی نمی‏کُنم. دَر راهِ حَقّ مُبارزه می‏کُنم. از ریاسَت و ریاسَت‏طلبی در سیستِمها و نِظامات مُنحَرفِ اِجتماعی کُنونی بشِدّت پَرهیزمی‏کُنم. خوَدم هَستم و خودَم.

يادگار 18/12/1386

- بیماری روانی گذرا

گردَن مَن دَر ناحیّه‏ای که مَعمولاً بَرای هَمِگان یک ناحیّۀ آسیب‏پَذیر می‏باشد، مُقاوم هَست. مَثلاً هَمون فِشاری را کِه دَر پایۀ گردَنِ اَفراد واردمی‏آوَرَند و مُنجَر به دَردِ خیلی زیادی دَر آنها می‏شود، برای مَن بسیار قابل تحَمّل هَست. شاید مَعنی‏اَش این باشِه کِه جای حَسّاسِ گردنِ مَن، کمی مُتِفاوت از دیگران هَست. هَمین مُوضوع دوبار با بَرخورد با دو بیمار روانی خیلی به‏دادَم‏رَسید!

اوّلین‏بار، سالهای سال پیش بود که یکروز صُبحِ خیلی زود، خانم هَمسایهمان زنگِ دَر خانِهمان را به‏صِدا دَرآوَرد و سَراسیمِه کُمَک خواست. گفت: شوهَرش دُچار مُشکِل رَوانی شدِه و با لِباسِ خانه، سَر به خیابان زَدِه. باورکردنی نبود ولی با ماشین تونِستم دَروَضع ناجوری توی خیابان پیداش کنم. چشمِت روز بَد نبینِه چون به‏کمکِ نیروی اِنتِظامی تونِستیم ببَریمِش بیمارستان. توی بیمارستان باید کُنترُلِش می‏کردیم کِه ناگهان فرارکرد. مَن مِثل یک سَدّ مانِع حَرَکتِش‏شدَم وَلی نتیجه‏اش مُشتِ مُحکمی بود که به پایه و سَمتِ راستِ گردَنم واردکرد. ضربۀ مُحکمی بود و افرادی که ناظِربودند از اینکه مَن به‏زمین نیفتادَم، تعَجّب‏کردند وَلی بحَمدِالله تونِستم حَریفِش بشم. خلاصه از اون‏مُوقع به‏بَعد هَروَقت توی چشمهام نِگاه‏می‏کرد، حالتِ خاصّی بهِش دَست‏می‏داد. آخرش‏هَم تحتِ دَرمان قرارگِرفت و خوب‏شد.

چندسال بَعد با یکنفر که دُچار بیماری روانی بود دَرگیرشدم. دَرزمان دَرگیری و حَتّی چَندسال بَعد مُتِوَجّه‏نشدَم که او دَرشرایطِ رَوانی خاصّی بامَن دَرگیرشده. خلاصه کار به دَرگیری بَدَنی اَنجامید و اون کِه هِیکلِش بُزرگتر و قوی‏تر از مَن بود، دَست کرد دور گردَنم و مَن را با گردن از زمین بُلندکرد. من با آخرین توانی کِه داشتم، با دَستِ راستم مُشتِ مُحکمی به صورَتِش زَدَم و او مَرا رَهاکرد و مَن زنده‏موندم. هَرچَند هَمین گردن مُحکمَم باعِث شد که دَردی اِحساس‏نکنم و سَریع دَرمُقابل حَریف بایستم اَمّا وَقتی به صورَتش نِگاه‏کردَم صَحنِۀ عَجیبی دیدم: بینی‏اش جابجا شده‏بود! دُرُست شنیدی، جابجا و نه کج! کار کشید به اورژانس. بَعدها مَعلوم‏شد که ضربۀ مَن نه‏تنها مُنجَر به آسیب بینی بلکه موبُردِگی دَر کام او و لَق‏شدن دَندانش شده‏بود. دَست خودَم هَم به‏شِکل عَجیبی آسیب جُزئی دیدِه‏بود. باوَرکردَنِش سَخت‏بود وَلی بَراَثر ضَربۀ مُحکمی کِه واردکردِه‏بودم، شِکافِ کوچکی شبیه به شِکافِ ناشی از کِش‏آمَدَنِ پوست، دَر پُشتِ دَستم ایجادشدِه‏بود کِه مِثلِ سایر زَخمهای بَدَنم، به‏طَرز شِگِفت‏آوری خوب‏شد! نکتۀ عَجیبتر اینکه: چَند سال بَعد کِه مَسئلِۀ بیماری رَوانی این‏یکی هَم مُشخّص‏شد، تنها کسی کِه اَزش حَرف‏شِنوی داشت، من بودم و بازهَم توی چشمهام به‏شکل عَجیبی نِگاه‏می‏کرد.

یادَم میاد کِه سالها قبل از این دو ماجَرا، زمانیکه دَر بیمارستان مَشغول آموختن بودَم، روزی مُتِوَجّۀ فردی شدَم کِه رَفتار حِمِاقت‏آمیزی اَزَش سَرمی‏زَد. دونفر مُراقِبَش بودَند و بَرایمان توضیح‏دادَند کِه این فرد یک‏زمانی روحانی بوده‏است و بَراثر شِکنجه‏های سازمان اَمنیّتِ آن‏زمان، دُچار مُشکِلاتِ رَوانی شدِه‏است. مَن اینجور حَرفها را نمی‏تونستم به‏راحتی قبول‏کنم و ایمان‏داشتم کِه او خوب‏می‏شِه. به‏مَن این فرصَت را دادَند که اِمتحان‏کنم. مَن‏هَم با او صُحبَت‏کردَم. باتوجّه‏به‏اینکه او قبلاً روحانی بود، با اِشاره به اِعتِقاداتِ مَذهَبی و اِمام حُسین^(ع)، از او خواستم کِه لِباسَش را دُرُست‏کنِه و دَستی به سَر و روی خودَش بکِشِه. باوَرَت نمیشِه! او اینکار را ابتِدا با راهنمایی مَن اَنجام‏داد و سِپَس خودَش مِثل هَمِۀ آدمهای سالم اِدامه‏داد. وقتی باهَم حَرف‏می‏زَدیم، به چشمهای یکدیگر نِگاه‏می‏کردیم و هَرچند در اِبتدا صُحبَتهایمان غیرعادّی و بَراساسِ تصَوّراتِ رَوانی او بود وَلی خیلی زود به صُحبَتهای صَحیح و مُتداول بازگشت و هَمِه‏چیز عادّی شد.

اینها سِه تجرُبۀ مَن دَر بَرخورد با بیماران رَوانی بود و شکّ ندارَم که ایمان مَن به خوب‏شدن اونها کِه دَر چشمانم رَوان‏بود و اونها می‏تونِستند ببینندَش باعِث‏می‏شد که اینگونه حُرمَتم را نِگه‏دارن و به‏اِصطِلاح با مَن راه بیایند.

همین قدرتِ ایمانم را سِه-چَهار سال بَعد دوباره اِمتحان‏کردم: مَن یَقین داشتم که عَزیزی می‏تونه یک بَرنامِه‏نویس قدرَتمَند و هُنرمَندِ کامپیوتر باشِه. این ایمانم را بصورَتِ یک سیستم حِمایَتی نه‏چَندان آشکار دراِختیار او قراردادَم. تا اون‏زمانی کِه می‏تونِستم هَمراهیَش کُنم و خُودَش هَم می‏توانست مرا بپَذیرَد، عَمَلاً شاهِد شاهکارهای او دَر هَردو جَنبۀ تِکنیکی و هُنری بودَم.

می‏بینی؟ این قدرَتِ ایمان هَست. حالا می‏فهمَم کِه چرا مَن دَرطول این سالیان تونِستم بَرنامِه‏های بُزرگ را اِجراکنم. مَن دَر اون زمانها به خودَم ایمان داشتم. هَرکسی بتونه خودِش را واقعاً باوَرکُنِه، می‏تونِه به‏مَراتِب از من بهتر و کامِلتر، رُؤیاهایَش را جامِۀ عَمَل بپوشونِه.

يادگار 14/12/1386

- انتخابات لوث‏شده!

در یادگار قبلی (13/12/1386) جریان زشتِ «مُدیریّت تفرَقِه» را دیدی. حالا بیا و ببین هَمین مُدیریّتِ تفرَقِه چه‏بلایی بَرسَر اِنتِخاباتِ دِمُوکراتیکِ اِجتماعی می‏آورد؟!

کانون اَصلی جَوامِع جَوانی هَمچون ایران، دانشگاه‏ها است. وقتی باهمون ترفندهای زشت، تفرَقِه و نارضایتی عُمومی دَربین دانشجویان ایجادکنند، مِثل اینِه که تمام جامِعِه را به نارضایَتی کِشاندِه‏اند. حالا بازهَم هَمون کانونهای خارج از سازمان در سَطحی بسیار وَسیع ایجادمی‏شِه. نتیجه‏اش هَم روشن است و از دو حال خارج نیست: یا اینکه دستِه‏های جُدا از هَم اِجتماعی باعِث می‏شن کِه آراءِ مَردم مُتفرّق بشِه و هیچ کاندیدی به اَکثریّت قاطِع نرسِه و بصورتِ نِسبی و با آرائی ضعیف پیروزبشن و اِعتبار چندانی کسب‏نکُنن و یا اینکه اَساساً تِعداد آراء به‏شِکل قابل‏توجّهی کاهِش می‏یابد و ازبنیاد مَشروعیّتِ نِظام و اِنتخابات زیر سُؤال می‏رَوَد.

آره عزیزم؛ اونجور مُدیریّتِ تفرَقِه دَرواقع زمینه‏ساز چنین خِسارَتِ اِجتماعی می‏شِه.

- کلام اَسناد

اسنادی که از آرشیوهای طبقِه‏بندی‏شدۀ انگلیس و آمریکا بیرون‏آمدِه، نِشون می‏دِه که سی-چهِل سال پیش جَریاناتِ اِجتِماعی آنچنان هم اتّفاقی رُخ‏نمی‏داده‏است و بَرنامِه‏ریزیهای بسیار دَقیقی توسّط اِستِعمارگران می‏شدِه‏است. دَرواقِع چیزهایی شبیه به هَمین ترفندها، پایه‏های اِعتِقادی و اِجتِماعی کشورهایی هَمچون ایران را هَدَف قرارداده‏بودند. اگر دَرظاهر عَوامِل مَعلوم‏الحالی هَمچون «شعبان» صَحنه‏ساز بودند، افرادِ پُشتِ پَردِه‏ای هَمچون «سِر رِپُرتِر» صَحنِه‏گردان اَصلی بودند. حالا خودِت کُلاهِت را قاضی‏کُن. چَندتا از هَمون سِری حَرَکاتِ ظاهِراً داخِلی داره بُروزمی‏کنه؟ چندتا نارضایَتی عُمومی رُخ‏داده؟ گِرانی آخر سال، مَسائل عَدیدِۀ دانشجویی ناشی از تحریکاتِ ناشی از مَسائِل مُدیریّتی و ناکارآیی رُؤسا و این‏قبیل رویدادهای ساختگی، همِّه‏اش جهت‏دار هست. می‏گی نه، برو اسناد سی‏سالۀ انگلیسیها را بخون....

- خصوصی سازی اِنحصاری!

خُب حالا بیا ببین توی چنین جامِعِه‏ای اینچنینی، دیگِه چه‏اِتّفاق‏های بَدِ دیگِه‏ای رُخ‏می‏دِه: می‏دونی که مَبحَثِ خُصوصی‏سازی داره باجدّیّت دُنبال‏می‏شِه. دَر مَراحِل اَوّلیّه کُلاهبرداری‏های سازماندِهی‏شدِه‏ای اَنجام‏شد. مَثلاً مُدیران کاری‏می‏کردَند که مُؤَسِّسات و کارخانجات به وَرشِکستِگی برسَن و سَهامشون به حَدِّاَقلِ قیمَت برسِه و اونوقت، خودِشون و دار و دَستشون اِقدام به خریدِ اَکثرِ سَهام می‏کردند و بَعدِشم....

کم‏کم موضوع لُورَفت و خصوصی‏سازی مُوَقتاً مُتِوَقِّف‏شد. بَعد از مُدّتی راه‏کارهای جَدیدی اَندیشیدند و دُوباره شروع‏کردند؛ اَمّا اینبار هم فرصَت‏طلبان بی‏کار ننِشستند. ترفندهای مُختلِف را بکاربَستند. بگزار یکی دو مُوردِ عَجیبش را بهِت بگم:

بسیاری از صَنایع و بُنگاه‏های بزرگِ اِقتِصادی، به‏کُمَکِ مُؤَسِّساتِ دیگری که گاهاً خدَماتی مَحسوب‏می‏شوَند، اِدامِۀ حَیات‏می‏دَهند. مَثلاً یک کارخانِۀ بزرگِ ذوبِ‏آهن نمی‏تونه بدون خَدَماتِ اَنفورماتیکی پابَرجا بمونِه. اینبار فرصَت‏طلبان از اون‏طریق واردشدَند. سَهام اون مُؤسِّساتِ بزرگ اِلزاماً و بتدریج و تحتِ‏نِظارت وارد بازار بورس می‏شود و اِحتمال تقلّب به حَدّاَقلّ می‏رسِه ولی اون شِرکتهای خَدَماتی جانبی که بازار بسیار گستردِه و غالِباً اِنحصاری را مَدیون همون صَنایع بُزرگ هَستند، باید موردِ سوءاِستِفادِه قراربگیرند. اینجور شِرکتهای جانبی هَمچون خدماتِ انفورماتیکی صَنایع بُزرگِ‏آهن، قِطعه‏سازان صَنایع خودرو و مُهم‏تر از هَمِه شِرکتهایی کِه خَدَماتِ بی‏لینک و چاپ قبوضِ آب، بَرق و گاز را بعُهدِه‏دارن، می‏باشن.

اینبار بَرای تصاحُبِ اینگونه شِرکتها بازهم از اَعضاء هیئتِ مُدیره و بَرخی اَعضاءِ شرکتها و صَنایع اَصلی سِرویس‏گیرَندِه از آنان اِستفادِه‏کردَند. اینجوری که اِعلامیّۀ فروش اینگونه شِرکتها را روزنامه‏ای و دَر مَقطع زمانی خاصّی مُنتشِرمی‏سازند. کارها بگونه‏ای تنظیم‏می‏شود که فقط یک فردِ خاصّ بتونه دَراین فروش، شِرکت‏کنِه. فرد دیگری هَم کِه هَمدَستِ او هست نیز در این فروش بُزرگ شِرکت‏می‏کنِه. در جَلسِه‏ای باحضور خریدار اَصلی و بَرخی از اَعضاءِ هِیئتِ مُدیره، قرار و مَدارهای خِلافی گذاشته‏می‏شِه. اینطوری کِه: نفر دوّم که از اَفرادِ نفر اَوّل است، بموقع خودِش را از خرید، کِنارمی‏کشه، بنحوی‏که هَمِه‏چیز بنفع نفر اَوّل تمام بشِه. برای اینکه مُعامِلِه بی‏هیچ شائِبه‏ای بامُوفقیّت اَنجام‏بشِه، قرارمی‏زارن که قسمَتی از سَهام خریداری‏شده توسّط اون فرد اوّل، بصورَتِ کامِلاً اِختصاصی و رَسمی، آنهم دَرزمانی خاصّ به مُدیرعامل و چَند رَدِۀ مؤثّر اون شرکت، واگذاربشِه (البتِّه با اَقساط باورنکردنی!) حالا همِۀ توافقات اَنجام‏شدِه و فقط یک مُوردِ کوچَک وَلی مُهِمّ باقی‏ماندِه. باید بازار آیَندِه نیز بصورَتِ اِنحِصاری و توسُّط شِرکت و صَنایع اَصلی، حِفظ بشِه. پس باید توی این مُعامِلِۀ فرمایشی، عُضو یا اَعضائی از شرکتِ اَصلی نیز با وَعدِه‏های خوشمزّه به خرید قسمتِ دیگری از سَهام بادآوردِۀ اَقساطی خاصّ، بشارَت‏داده‏شوند. مُعامِلات طِبق توافقات، یکی پَس از دیگرَی اَنجام‏می‏شوَد. هیچ بازرسی نمی‏تواند ایرادِ قانونی بگیرَد. همِه‏چیز قانونی است! سَهام را یک فردِ حَقیقی و یا حُقوقیِ گردَن‏کُلُفت می‏خَره. پس از مدّتی هم قسمتهایی از سَهامِش را به اَفرادی واگذارمی‏کنِه؛ چون دِلِش می‏خواد و مال خودش هست! هردو مُعامِله ازنظر قانونی صَحیح است. بازرس بَعد از آخرین مُعاملات، کامِلاً هَمِه‏چیز را می‏فهمَد وَلی ازنظر قانونی نمی‏تواند کاری‏کُند! حَتّی پرسنل و کارگران مَشغول در شِرکتِ خَدَماتی نیز متوجّۀ گاوبَندی می‏شن ولی هیچکس نمی‏تونِه چیزی را ثابت‏کُنِه. مَرحَلِۀ آخرِ بازی هَم اِجراء می‏شِه. بَه بَه؛ اون آقای مُدیرعامِلِ شِرکتِ اَصلی، با ترکِ تشریفات و یا دستوراتِ خاصّ و برنامه‏ریزی‏شدِه، هَمِۀ کارها را به شِرکتِ خَدَماتیی که عَمَلاً خودِش و یا اَعضاءِ رَدِه‏بالای شِرکت و کارخانه‏اش، سَهام‏دارش هَستند، واگذارمی‏شِه. هَمِه‏چیز به اون شِرکت مُنتهی می‏شود. اون شِرکتِ خَدَماتی، دَر هَمِۀ مُعامِلات بصورَتی اِنحِصاری می‏شِه: خَدَمات دَهَندِۀ اَصلی، سُنّتی و اَلبَتِّه اِنحِصاری. آره عَزیزم، اِنحِصاری! به این می‏گن: «خصوصی‏سازیِ اِنحِصاری». تقسیم بیتُ‏المال بنفع شخصی و اِنحِصاری بااِستفادِه از قوانین و....

يادگار 13/12/1386

- مدیریّتِ آنچنانی...

این چیزی را که می‏خوام بگم، از اهمیّت فوق‏العادّه‏ای برخوردارهست؛ پس بهِش خوب توجّه‏کن:

توی مدیریّت مَبحَثِ خاصّی داریم بنام «کانون خارج از مدیریّت». بصورتِ خلاصه مَعنیش اینِه کِه در یک اِداره، شِرکت و یا سازمان ممکن است گروه‏هایی همچون سَندیکاهای کارگری و یا انجمن‏هایی نظیر انجمن زنان و غیره تشکیل بشَن و اینها بخودی‏خود نوعی کانون قدرَتِ خارج از مُدیریّت ایجادمی‏کنند و باعِث‏می‏شن تا سیستم مُدیریّتی نتونِه اونطور که صَلاح‏می‏دونه و یا دِلِش‏می‏خواد برنامه‏ریزی‏کنِه و یا عَمَل‏کنِه!

برای همین‏هَم راه‏هایی برای خنثی کردن چنین کانون‏هایی پیشبینی می‏شِه. مُسَلّماً با رُشدِ فرهنگیی که در سالهای اَخیر در تمام جَوامِع رُخ‏داده و مُطالباتِ مردمی روبه اَفزونی نهادِه، بی‏شکّ نمی‏توان از شیوه‏های مُستبدّانه و دیکتاتوری برای خنثی کردن اینجور تشکیلات استفاده‏کرد بَلکِه توصیّه‏شده تا خود مدیرعامل، بانیِ اینگونه تشکّلها باشه و سَهام مُمتاز را به‏دَست‏بگیره تا همِه‏چیز تحتِ کنترل بمونِه؛ ولی این‏شیوه هَم کارساز نیست و با افزایش شعور و آگاهی جَوامِع این ترفند هَم مُتِوقّف شده‏است.

مُتِأسِّفانه شیوۀ اِستِثماری وَحشتناکی رایج‏شده که مُبتنی بَر «تفرقۀ سازمان‏یافته» است. در این روش، به‏شِکل برنامه‏ریزی شده، موجباتِ اَفزایش بی‏رَویّۀ کانونهای خارج از سازمان فراهم‏میشه. با افزایش این کانونها، عَمَلاً کانون قدرَتِ مُتِمَرکِزی ایجادنمیشه و مَنافِع هَریک اِلزاماً نمی‏تونه درراستای منافِع دیگری باشه و این نیز به‏نوبۀ خود موجب تفرقِه میشه. برای دَست‏یافتن به چنین تفرقِۀ سازمان‏یافته‏ای کافی‏است که در اِرائِۀ تسهیلات، سُطوحی مُبتنی بَر تفاوتهای شخصی قائِل‏بشن. مَثلاً بَرخی اِمکانات را به خانمها بدَن و به آقایون ندهند و بگویند: «ازآنجایی که مَنابع مَحدود هست، اگر قرارباشه به هَمِه بدهند، اِمکانپذیرنیست و سَهمیّۀ خانمها نیز قطع‏خواهَدشد!» به‏همین سادِگی خانمها، آقایان را دُشمَن خودِشون می‏دانند. یا اینکه فلان پَرداخت را مایلند تا به مُدیران داشته‏باشند، برای‏اینکه از اَصل تفرَقِه استفاده‏کنند، سه سطح اِمتیازی قائِل‏می‏شوند: 1-مدیران، 2-کارشناسان و 3-سایرین؛ سپس بالاترین امتیاز را به عدّۀ معدودی مدیر می دهند و امتیاز متوسّط را به کارشناسان، دستِ آخر امتیاز بسیار پایینی را به سایرین. فکرمی‏کنی نتیجه چی‏میشه؟ طبیعی هست که خِیل عَظیم «سایرین» که تبعیض را مشاهِدِه‏می‏کنند، اِبراز نارضایَتی خواهندکرد؛ بنابراین بازهم از همان شیوۀ اِدّعایی اِستفادِه‏می‏شود. اِعلام‏می‏شود که بایستی بین کارشناسان و سایرین تفاوت‏باشد زیرا آنها حَقّ بیشتری دارند. حال کارشناسان گروهی خواهندبود که از این سیاست حِمایَت‏خواهندکرد و خِیل کثیر «سایرین» لِه می‏شوند. دراین‏میان، آنکِه قراربود از اِمتیازاتِ ویژه بَرخوردارباشه، هَمان مُدیران اَنگشت‏شمار هستند که کبکِشون خروس‏می‏خونه. بعنوان مثال: چندی پیش دیدَم که پاداش بازنِشستِگی یک مُدیرعامل که اَبداً دَرحدِّ یک کارگر زحمَتکِش تلاشی‏نکردِه‏است و از همۀ اِمکاناتِ رفاهی تا حدّ خرید روزانِۀ خانه توسّط رانندۀ اِداری بَرخورداربوده‏است، یکصد و بیست و سه میلیون تومان بود درحالیکِه یک کارمند با سی و چندسال سابقۀ خدمتِ صادِقانِه و تلاشی مُضاعَف، تنها چهارده‏میلیون تومان دریافت‏کرد!

همین موضوع برای پرسنِل روزمُزد، پیمانی، قراردادی و رَسمی نیز وجودداره. تسهیلاتی به پرسنِل رَسمی می‏دَهَند دَرحالیکِه طِیفِ گستردِه‏ای بدون تضمین شغلی سالهای سال طعم تلخ ناکامیها را می‏چِشند. نهایتاً پَس از سالها جَهَتِ حِفظِ هَمان اِنحِصارات، بَرای تکمیل کادر موجود، تبعیض ذاتی قائِل‏می‏شن و مَقاطِع تحصیلی خاصّی را باطیّ مَراحِل خاصّ‏تر می‏پَذیرَند و آن بی‏گناهان که سالها زحمَت‏کشیده‏اند را به‏بَهانِه‏هایی هَمچون: اَفزایش سِنّ و یا مَدرَکِ‏تحصیلی، جامی‏گذارَند.

من، نه مُشکِل مَدرَکِ‏تحصیلی و نه نوع اِستخدامیَم مُشکِلی‏داره. مَن یک کارمندِ رَسمی هَستم اَمّا بااِهتمام به چنین مَسائِلی، اِجازه‏نمی‏دَم در دام تفرَقه بی‏افتم. اَگِه زندِگی باشه، فقط با عِزّت باشه...

یادت باشه: توی دانشگاه‏ها، به‏ویژه دانشگاه‏هایی که دانشجوی زیاد دارن هم از شیوه‏هایی شبیه به هَمین ترفندها استفادِه‏می‏شِه. هرچقدر سیستم مُدیریّتی نابسامان و غیر اُصولی‏تر باشه، بیشتر از این راه‏کار اِستفاده‏می‏شِه. اونجا هم از اِختِلافِ رشتۀ ورودی، نوع سیستِم آموزشی قبل و حین دانشگاه، جنسیّت و حتّی ورودی‏های مُختلِف برای ایجاد کانونهای مُتِعَدِّدِ خارج از سازمان اِستفادِه‏می‏کنند.