يادگار 09/12/1388

- آب و سیاست

- می‏دونم آب اهل سیاست نیست و فقط به‏یک زندگی پاک و سالم می‏اندیشِه؛ ولی اینبار مجبورم براش از پُشتِ پَرده‏های سیاست بگم. سیاستی که اگِه درست اجراء‏بشِه، همه‏جا را به ذلالی آب می‏کنِه. آبِ عزیزم، قبول کن. می‏دونی که همیشه سعی‏می‏کنم همه‏چیز را اونطور که هست و نه اونطور که دلم‏می‏خواد، درک‏کنم. یعنی همونجوری که تو از من انتظارداری. مگه نمی‏خوای خودم‏باشم؟!

- اقلّیّت در اقلّیّت

یک کم بیشتر فکرکن؛ ببین عزیز من: توی دنیا مگِه چند درصد مسلمان وجودداره؟ کلّی‏ها پیرو ادیان و مذاهب الهی و غیر الهی هستند که فقط یک هفتم تا یک ششمشان مسلمان هستند. حالا کمی جلوتر برو. از این مسلمان‏ها، چقدرشون شیعه هستند؟ می بینی که درصد کمی هستند. چون اکثراً اهل تسنّن هستند که البتّه در داخل سنّی‏ها نیز فرقه‏های متعدّدی وجودداره و می‏شِه به شافعی‏ها و غیره و حتّی وهّابیون هم اشاره‏کرد. توجّهی هم به بابی‏ها و بهائی‏ها داشته‏باش که از دیدگاه دیگری برخوردارند و حتّی گاهاً می‏بینیم که بهائی‏ها خودشون را پیرو یک مذهب از اسلام نمی‏دانند بلکه بهائیّت را نوعی دیانت جدید می‏دانند که تفسیر خاصّ خودش را دارد.

بگذریم؛ برگردیم سَر بحث اصلی: می‏بینی که شیعیان درصد بسیار کمی را تشکیل می‏دهند. خُب حالا توی همین شیعیان هم فرقه‏های مختلفی داریم. چند امامی‏ها مثل حوثی‏ها که ظاهراً چهارامامی هستند. شکل‏های مختلفی هم وجوددارن. امّا فقط یکی از این فرقه‏های شیعه، دوازده‏امامی هست! یعنی مذهب رسمی ایران.

حالا به من بگو چه حالی داری؟ وقتی می‏بینی که اقلّیّتی در اقلّیّت‏ها هستی، چه احساسی داری؟ بازم حرف دارم:

- دشمن

خُب، دیدی که یک اقلّیّت در داخل اقلّیّت‏ها هستی. یعنی اقلّیّتِ شیعۀ دوازده‏امامی در اقلّیّتِ مسلمان درکلّ جهان. امّا موضوع به همینجا ختم‏نمی‏شِه. این اقلّیّتِ در اقلّیّت، در یک کشور استثنائی، اکثریّت است. یعنی در ایران، اکثریّت غالب هست. بنابراین برای خودش می‏تونِه ساز و کار خاصّی تدارک‏ببینِه. آخرین امام شیعیان دوازده امامی، امام مهدی^(عج) هستند. همانی که درزمان غیبتِ صُغری، چهار نائب خاصّ داشت و در زمان غیبتِ کبری اشاره به نیابت عُلما کردند که به روایت امروزی‏ها و از دیدگاه مرجعیّت به شکل خاصّی به موضوع ولایت فقیه مطلقِه می‏رسیم. درمورد این آخری هم بحث زیادی وجودداره که مهمترینش، بحث حکومت مطلقِه و تمام‏عیار است که در بطن بحث، سخن از ولایتی جهانی است و ابداً به یک مرز جغرافیای سیاسی مثل ایران محدودنمی‏شود.

چیه؟ به این‏یکی توجّه‏نکرده‏بودی؟ حالا کجاش را دیدی؟ اگِه یک کم بیشتر دقّت‏کنی، این بحث حکومت مطلقۀ جهانی همان بحثی است که ازهمان ابتدا، یعنی درست از صَدر اسلام، موضوع اصلی حکومت اسلامی را تشکیل‏می‏داد و درست بعد از وفات حضرت محمّد^(ص) و عدم خلافت امام علی^(ع) و آغاز خلافت سه خلیفۀ دیگر، باعث بوجوآمدن انشعابات دربین مسلمانان شد؛ اونهم درست درزمانیکه قدرت‏های بزرگ جهانی، بشدّت از پیشروی اسلام جلوگیری می‏کردند و جنگ‏های صلیبی فقط قسمت کوچکی از دشمنی‏های نهادینه بود. بَدنیست به اَندُلِس(اسپانیای فعلی) که مسلمان‏شده و بعداً از حکومت گستردۀ مسلمانان پَس‏گرفته‏شد نیز نگاه‏کنی.

خُب، حالا به من بگو به چه نتیجه‏ای رسیدی؟ آره، درستِه: یک عالَم دُشمن!!! اکثریّت دشمنان و اقلّیّت مسلمانان. این مسئله در حکومت شیعۀ دوازده امامی که هرگز پانگِرفت و اینک درقالب نظام ولایتِ مطلقۀ فقیه، در یک گوشِۀ کوچک جهان پاگِرفتِه‏است، ابداً یک نظام سیاسی حاکم بر یک کشور نیست بلکه براساس اصول حاکم بر شریعت شیعۀ دوازده‏امامی، برمبنای یک حکومت مطلقۀ جهانی است و داعیّۀ آنرا دارد واِلّا قواعد تشکیل‏دهندۀ آن دُچار تزلزل می‏شود.

یک نگاهی هم به قوانین انتهای حکومت بر غیرمسلمانان در سرزمین‏های اسلامی که صراحتاً در قرآن کریم آمده‏است، بی‏انداز. بحث خراج و مالیّات افزوده و موارد بسیار دلهره‏آور برای آنان وجوددارد.

حالا خودت را جای آنها قراربده. چکارمی‏کنی؟ قطعاً تمام‏عیار وارد جنگ می‏شی. یعنی اون اقلّیّت مسلمان را هدف‏قرارمی‏دی. از گروه‏های تندروترشون هم شروع‏می‏کنی. مثل وهّابی‏های سنّی مذهب و یا دوازده‏امامی‏های شیعه مذهب. حتّی غیرمستقیم هم حمله‏خواهی کرد. مثل کمک به غیرتندروها، یعنی سنّی‏های دیگر و یا بهائی‏ها و غیره. روش‏های مستقیم هم وجودداره که از جنگ‏های تمام‏عیار گرفته تا جنگ‏های روانی و به‏اصطلاح نرم و غیره، طیف گسترده‏ای از دشمن‏ها را تکمیل‏می‏کند.

می‏بینی؟ اون کلمات دُشمن-دُشمنی که مکرّراً در سخنرانی‏ها می‏شنوی، اصلاً مربوط به دشمنی‏های نظامی عصرجدید نیست بلکه گوینده، سخنران و یا مقالِه‏نویس، عمق جریان دشمنی هزار و چهارصدساله را دَرک‏کرده امّا مُخاطَبین غالباً فقط پیامی سطحی از آنرا درک‏می‏کنند. برای همین هم هست که برخی از شنیدن مداوم این کلمه، اِبراز ناخرسندی می‏کنند. حتّی بحثِ «توهُم توطئه» نیز مطرح‏می‏شود که البتّه هرچند بحث درست و ریشه‏داری است ولی جایگاه طرح آن اینجا نیست. تاریخ نشان‏داد که «توهّم توطئه» نیز باعث‏شد که جریانی مثل پُشت‏کردن اَهل کوفه به امام زمانشان رُخ‏دهد که بعدها هم به پشیمانی و ندامت مادام‏العمر انجامید. آره عزیزم، هر عبارت، جایگاه خاصّ خودش را دارد و استفادۀ نادرست از آن در جایگاهی نامناسب، باعث‏می‏شود تا از هدف بحث اصلی خارج‏شویم. درست مثل همین حکایت «دُشمن» که سخنران به دشمنی دیرینِه اشاره‏دارد امّا با بحثِ نابجای «توهُّم توطئه» به دشمن تخیّلی تبدیل‏می‏شود! بَدتر از اون باعث جبهه‏گیری گروه موافق وجود دشمنان شده و اصل بحث «توهّم توطئه» نیز درجایگاه خودش مطرح‏نمی‏شود و هزارتا خسارت دیگری نیز واردمی‏گردد.

- اشکال کجاست؟

یک کم به طیف گستردۀ مخالفین و موافقین در هردو گروه نگاه‏کن. چی‏می‏بینی؟ کلّی آدم دُرست و راست که غالباً خیرخواه و سالم هستند. اوّلش اختلاف سلیقه و بحث‏های مقدّماتی داشته‏اند ولی کم‏کم ازهَم بیشتر فاصله‏گرفته‏اند و کار به جاهای وحشتناک کشیده. در همین انتخابات دهمین دورۀ ریاست جمهوری ایران دیدی که چه اوضاعی بپاشد؟ دیدی چقدر همون آدم‏های مُعتقد، همدیگر را متّهم‏کردند؟ آخر داستان از همون اوّل معلوم بود. به چندتا توبه و بخشش ختم‏می‏شد و سعی در رفع ابهامات می‏کردند ولی چرا یکبار نمی‏نشینند و اصل مشکل را مطرح‏نمی‏کنند؟ اون آدم‏هائی که یک روز همواره و دائماً چشم تو چشم همدیگه، از صبح تا شب، با هم کارمی‏کردند و باهم سَر یک سُفره می‏نشستند و مسئولیّت‏های اصلی یک نظام حکومتی دُشوار را بعهده‏گرفته‏بودند، حالا تا اینحدّ ازهم فاصله‏گرفتند و حتّی به فحّاشی و کارهای دیگر پرداختند! اونهمه درگیری خیابانی و جار و جنجال بخاطر چی‏بود؟ آیا واقعاً مشکلات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی این آتش‏بازی را دامن‏زده‏بود یا اینکه غفلت از اصل موضوع، اینها را به‏جان یکدیگر انداخته‏بود؟

چرا هیچکدومشان نفهمیدند که استراتژی همان دشمنی که به‏وجودش اعتقادداشتند، فقط به استفاده از عناصر کم‏تحرّک‏ترهمچون بیشتر فرقه‏های معتدل مذاهب اسلامی و حتّی فرقه‏های جدید همچون بهائی‏ها خلاصه‏نشده و اینک از تندروهای درون سیستم نیز به‏شیوۀ جدیدی استفاده‏می‏شود؟! برای به‏انحراف‏کشاندن یک حرکت اصیل، نمی‏توان مستقیماً با آن مقابله‏کرد بلکه دو شرط وجوددارد:

اوّلاً از عناصر مُنفعِل برای ایجاد کُندی در حرکت و یا توقّف آن باید استفاده‏کرد که در اینجا می‏شود فِرقِه‏های کم‏تحرّک و جدید.

ثانیّاً از عناصر تندرو و احساسی غیرمسلّط به اصول، جهت تخریب و فروپاشی اصل حرکت باید بهره‏جست.

آنچیزی را که ازهمان ابتدا متوجّه‏شده‏بودند، مورد اوّل بود ولی به‏غلط. درواقع همه‏چیز را درهمان اوّلی خلاصه‏دیده‏بودند درحالیکه موضوع اوّل تنها وظیفۀ ایجاد کُندی و رَخوَت را بعهده‏داشت و ابداً درحدّی نبود که بحث فروپاشی را ایجادنماید. فاجعه آنجا بود که عناصر نوع دوّم، با برداشتِ نادرست از عناصر گروه اوّل و عدم شناخت کافی از اصل و تاریخچۀ موضوع، به‏شدّت تحریک‏شدند و سلسله رفتارهای خطرناک و مخرّب را شروع‏کردند. این رفتار به‏نوبۀ خود تشدید‏می‏شد. یعنی یک «بازخورد مثبت» و دامنۀ تحریکات اجتماعی را می‏افزود. درهردو جناح اصلی این اتّفاق مکرّراً رُخ‏می‏داد و هرلحظه بیشتر از قبل، کنترل را ازبین‏می‏بُرد. اگر به درگیری‏های خیابانی و وبلاگ‏نویسی‏ها و توهین‏های متقابل جناح‏ها و استفاده از تمام امکاناتشان در برخوردهای مستقیم و غیرمستقیم نگاه‏کنی، باتوجّه به مطالبِ بالا متوجّه‏می‏شوی توطئۀ اصلی تاچه‏حدّ سازمان‏یافته‏ و موفّق‏بوده‏است.

جریان «نفوذی‏ها» نیز درهمین بُرهِه مطرح‏می‏شود که جایگاه بحث مبسوطی را می‏طلبد. بگذار بحث را جمع‏کنم:

این نظام، فارغ از بحث درستی و مشروعیّت و ریشه‏اش، دُچار نوعی تلاطم خطرناک‏شد که ناشی از «غفلت» است. غفلتی که سَران اصلی آن، درسخنرانی‏ها، به‏صراحت به‏آن اشاره‏کردند و تذکّردادند. اشتباه است اگر فکرکنی که فقط ناشی‏بازیِ عوامل امنیّتی کار را به اینهمه خسارت کشانده‏باشد بلکه باتوجّه به «اصل دشمنی» و باتوجّه به تحلیل بالا متوجّه‏می‏شوی که «غفلت» باعث‏شد که استراتژی همان «دُشمن» را درک‏نکنند و در یک گودال فتنه بی‏افتند. فتنه‏ای که آسیب‏های فراوان آن حالاحالاها ادامه‏دارد و برای مَهارکردن آن، هوشمندی فوق‏العاده‏ای را می‏طلبد.

- کی بهرۀ اصلی را بُرد؟

پیروز واقعی این جریان، درخارج از برخوردها وجودداشت و دارد. حقیقت اینجاست که اصل نظام هیچ‏کشوری قرارنبود عوض‏شود بلکه بی‏ثباتی در آن هدف یک‏سلسله توافقات بین‏المللی بود. توافقات پُشتِ‏پَرده و دقیق. هیچکس در این دنیای پول‏پَرست دِلش برای دیگری نسوخته‏است. قسمتی از داستان پُشتِ‏پردِه که هنوز هم ادامه‏دارد ازاین‏قراراست:

اقتصاد جهانی به‏شکل غیرقابل کنترلی برای چندسال پیاپی دُچار تزلزل شده‏بود و سهام‏داران اصلی، دائماً دُچار وقفه و رکود دامن‏گیر و فلج‏کنندۀ اقتصادی و بدنبال آن عواقب اجتماعی ویژه‏ای شده‏بودند. دراین‏بین کشورهای فرصت‏طلبی مثل چین و روسیّه نهایت بهره‏را بُردند. درست درزمانی که شرکای تجاری آنها در سازمان‏های تجارت بین‏المللی دُچار گرفتاری‏های فلج‏کنندۀ اقتصادی و اجتماعی بودند، با یک تقلّب برنامه‏ریزی شده، بارِخودشون را بسته‏بودند و به رُشدهای اقتصادی عجیبی دست‏یافته‏بودند.

بزار روشن‏تر بهت بگم: چین، محصولات درجه یک و درجه سِه دارد. با محصولات درجه‏یک، در دنیا مطرح است و در بازارهای جهانی حتّی توانسته‏است نمایندگی تولیدات عمدۀ مارک‏ها و کمپانی‏های مطرح جهانی را بدست‏آورد. امّا جمعیّت میلیاردی آن که عمدتاً در روستاهای بازمانده از سیاست‏های کمونیستی و مائوئیسمی متمرکزهستند، نیاز به کار و درآمد دارند. صنایع دست سوّم، سَبُک و خانگی این روستاها، شهرهای کوچک و ضعیف می‏توانست نجات‏دهندۀ اقتصاد روبه‏زوال این‏کشور باشد. بانگاهی به محصولات درجه‏سوّم و نامرغوب چینی، از اسباب‏بازی‏ها گرفته تا بسیاری از کالاهای دیگر، خیلی سریع متوجّه‏می‏شوی که در کارگاه‏های کوچک ساخته‏شده‏اند. برای تولیداتِ این کارگاه‏های کوچک و افتضاح چینی باید بازار متناسبی فراهم‏می‏شد. چین با یک سیاست، سعی در عدم مخالفت نسبت به تحریم‏های بین‏المللیی که به کشورهائی نظیر ایران، لیبی، کوبا و غیره تحمیل‏می‏شد، می‏کرد و از سوی دیگر، بعنوان بهترین محلّ تدارکات اقلام مصرفی همین کشورهای تحریم‏شده، واردِعمل‏می‏شد. در این راستا همواره سعی‏کرد که ظاهرنمائی کافی برای انحراف ذهن شرکای تجاری‏اش ازخود بروزدهد. مثل زمین‏گذاشتن کار نیروگاه هسته‏ای بوشهر که سال‏ها پیش، از ادامۀ آن انصراف‏داد. درواقع از منابع این کشورهای درحال تحریم، کمال استفاده‏را کرد و روابط بسیار گسترده‏ای را تدارک‏دید. چین توانست اقتصادکشورش را درحالیکه شرکای بین‏المللی‏اش درحال نابودی‏بودند، نجات‏داده، رُشددَهَد و کم‏کم به یک رقیب غیرقابل رقابت تبدیل‏شود.

بهمین‏دلیل بود که وزیر امورخارجۀ آمریکا از عبارتِ توهین‏آمیز «تحت فشارقراردادن» درقبال چین به‏راحتی استفاده‏کرد. درواقع آنها عملاً درحال یک‏نوع جنگ برسَر منابع کشورهای درحال توسِعِه، خصوصاً کشورهای تحریم‏شده‏هستند.

چین سال‏هاست که درحال فروپاشی می‏باشد. درست اززمانی که کاسِه‏کوزۀ کمونیست بهم‏ریخت و شوروی سابق ازهم‏پاشید و تبدیل به دِل و جیگر زلیخاه شد، چین باایجاد یک سیستم منضبط بسته، اجازه‏نداد که جمعیّت میلیاردی‏اش نیز آنچنان دچار التهاب‏شوند و جلو سَربرآوردن رهبران ضدّ کمونیست را گرفت. مثل جریا میدان «تیان‏آن‏مِن» که در همین تلویزیون ایران هم درهمان سال‏ها نشان‏داده‏شد. آمریکا با جلوانداختن شرکت گوگل و بحث گستردۀ شکستن محدودیّت دسترسی کاربران به اینترنت، ظاهراً ایران ولی درواقع داشت چین را تهدیدمی‏کرد. درواقع چین موظّف‏است که بهای یکی چندسال تقلّب خودش در این سال‏های رکود اقتصادی را پرداخت‏کند. اگر مثل بچّۀ آدم اینکار را انجام‏داد، که هیچ؛ ولی اگر نکرد، با تهدید جدّی دستیابی آزادانۀ مردم ساده و البتّه زیادش به اطّلاعات دنیای آزاد، فریبنده و غیر سوسیالیستی جهان مواجه‏خواهدشد. جریان «ایغورهای مسلمانِ چین» هم یکی از همین فتنِه‏ها بود. روسیّه هم به‏همین شکل. اونهم بهای تقلّبش را باید بدهد. تاریخ ثابت‏کرده‏است که بَرسَر منابع کشورهای دیگر، سَر میز مذاکرات پَشتِ پَرده، براساس همان توافقات دیرینۀ بین‏المللی، توافق‏خواهندکرد. می‏گی‏نه، بُرو عهدنامه‏های ترکمانچای و گلستان را که اتّفاقاً یکی از آنها به‏خطّ زیبای مرحوم امیرکبیر نوشته‏شده‏است را بخوان!

چیه؟ گیچ‏شدی؟ نه عزیزم؛ این گیجی نیست. تازه داری دنیای اطرافت را بهتر می‏بینی. مثل این است که یک بار سنگینی از روی ذهنت برداشته‏شده‏است. حالا کم‏کم داری می‏فهمی که سیاستمدارهای واقعی، در وزارت‏های امور خارجه و یا مجلس‏ها، با چه مشکلات پیچیده‏ای روبرو هستند. تو بحث تقلّب در انتخابات و یا احیاناً کلمۀ «دروغ» را می‏شنوی ولی اونها دارن اصل داستان را می‏بینند. وقتیکه تو سَرگرم بحث درمورد فلان مناظرۀ قبل از انتخابات هستی، اونها دارن به فرایندی که خیلی سریع داره به یک بحران اجتماعی گسترده تبدیل‏میشِه نگاه‏می‏کنند.

- چراغ را روشن‏نکن!

میگه: ای‏بابا، اینکه حقّ مسلّم من هست. هوا تاریک‏شده و باید چراغ را روشن‏کنم. ولی نمی‏زارن. اگِه روشن کنم، میان می‏زننم! یعنی چه؟!

بازم که زود قضاوت کردی! درسته، این حقّ تو هست که چراغ را روشن‏کنی ولی درزمان حملۀ هوائی دشمن، فقط روشن‏شدن یک چراغ کوچک باعث‏میشه که هواپیمای بمب‏افکن دشن، متوجّۀ وجود خانه‏ها بشه و همان‏منطقه‏ای را که تو برای دیدن جلو پایت در شب و تاریک، روشن‏کرده‏ای را بمباران‏کنِه؟

عزیز من، مشکلات و ناراحتی‏ها، دزدی‏ها و بسیاری از کارهای خلاف اجتمائی و حکومتی را باید افشاء‏کنی. باید به همه بگی، ولی چه‏وقت؟ وقتی که یک حکومت به‏شکل تمام‏عیاری درگیر بُحران اجتماعی و به‏اصطلاح خودشون، درگیر جنگِ‏نرم شده، گفتن تو درست مثل همون چراغی است که درهنگام حملۀ هوائی شب‏هنگام دشمن روشن‏کرده‏ای. تو باید قبل از این بُحران، اینکار را می‏کردی. اصلاً اگر به‏موقع کرده‏بودی، حالا اینهمه مشکل پیش‏نمی‏آمد. خیلی خب؛ اِشکالی نداره، می‏تونی و باید اینکارها را انجام‏بدی ولی بزار یک‏کمی از این شرایط بگذره.

الآن چندماهی گذشته، دارن نقاط کور و حفره‏های خلاء قانونی و مُبهَم را ازبین‏می‏بَرن. تو هم برو توی گود. بسم‏الله بگو. نترس. حرفت را بزن. صادقانه بگو ولی مواظب‏باش. مبادا جریان چراغ و اون هواپیماها دوباره شروع‏بشِه‏ها!

کارت را انجام‏بده. اصلاً بجای یک چراغ، صدتا چراغ را روشن‏کن. جلو پای تصمیم‏گیران، بازرسان و همۀ آدم‏های خوب را روشن‏کن. ولی اگه دیدی وضعیّت جنگی‏شد و هوا تاریک هست و حمله‏های هوائی شروع‏شد، چراغ‏ها را خاموش‏کن. ولی روشنگریت را هوشمندانه ادامه‏بده. یواش بُرو پیش مسئولان امر، توی گوششون حرفهات را بزن! آفرین.

يادگار 16/11/1388

- آرامش در آب

امشب رفته‏بودم استخر سرپوشیدۀ کوثر. تقریباً سَرِ کوچمون هست. پسر برادرم را هم همراهم برده‏بودم. وقتیکه روی آب درازمی‏کشم، و به موسیقیی که ازدرون آب پخش‏میشه گوش‏می‏کنم، یکجورائی آرامش‏پیدامی‏کنم. ولی امشب حالم خوب نبود. نزدیک به سه‏ریع ساعت، کمی حالت تهوّع داشتم. نوعی خستگی احساس می‏کردم. نمی‏دونم چرا ولی شاید بخاطر این بود که گرسنه بودم و چیزی نخورده‏بودم. درواقع سطح فرهنگی افرادی که به این مجموعه پامی‏زارن، غالباً بالا است و تقریباً احساس خوبی‏دارم ولی نمی‏دونم چرا امشب بهم خوش‏نگذشت؟ شاید علّتش این بود که اونجا شلوغ بود. ولی بهرحال آب آرامش‏بخش هست. مگه نه «آب» عزیزم؟

- ولایت

اونطور که شنیده‏ام، براساس روایات، امام زمان^(عج) دو غیبت داشته‏اند. غیبت کوتاه و غیبت طولانی که هنوز ادامه‏دارد. درزمان غیبت کوتاهشون، چهارتا نائِب خاصّ داشته‏اند. هنگامیکه نائب چهارم متوجّه‏می‏شوند که بعد از ایشان نائب خاصّی نخواهدبود و غیبت کبری(طولانی) شروع‏خواهدشد، از ایشان می‏پرسند که دراین مدّت پیروان و شیعیانتان از چه کسی تبعیّت کنند؟ آنطور که شنیده‏ام ایشان نیز پاسخ‏می‏دهند که از علماء پیروی نمایند. نباید فراموش‏کرد که خلفای وقت و قبل از آن(امویّان و عبّاسیّان) مورد تأیید امامان نبوده‏اند. امروز که چهارده قرن از آن‏زمان می‏گذرد و مرزهای سیاسی، قلمروهای شناخته‏شدۀ بین‏المللی همچون کشورها را با نظام‏های سیاسی متفاوت از یکدیگر جدانموده‏است، مسلّماً با این کثرت جمعیّت و تنوّع سلائق و گرایش‏ها، انتخاب عالِم اَعلَم بگونه‏ای که همِگان قبولش‏داشته‏باشند به‏راحتی مُیسّرنیست. زیرا براساس رویِۀ شیعیان دوازده‏امامی، هرکسی به فراخور فهم، دانش و عقاید خود، مقلِّد مجتهدی که تشخیص‏داده‏است اَعلَم می‏باشد، شده‏است.

هرچند می‏شود که عُلما و مجتهدین مختلفی بعنوان مَراجع‏تقلید در یک اقلیم فرض‏کرد ولی نمی‏توان بیش از یک حاکم را برای همان اقلیم درنظرگرفت. ازآنجا که برای یافتن همان یک عالِمی که مورد اشارۀ امام زمان^(عج) بوده‏است، لازم‏است نوعی اِجماعِ‏عمومی برقرارگردد، در قانون اساسی موجود ایران پیشبینی شده‏است که به‏شیوۀ رأی‏گیری، مردم هرکس که تصوّرمی‏کنند شایستگی دارد را به مجلسی بنام «مجلس خبرگان‏رَهبری» می‏فرستند. سپس این افراد که از دانش فقهی درحدّ بالائی برخوردارند، صلاحیّت بحث و تبادل نظر جهت شناسائی همان عالِمِ‏اَرشد را خواهندداشت. به‏همین سادگی. من سعی‏کردم تمام این مراحل را از اوّل تا آخر مرورکنم. علّتش هم این بود که نمی‏خواستم تحت‏تأثیر جار و جنجال‏های رسانه‏ای و درگیری‏های زشتِ بعد از انتخاباتِ‏دَهُم قراربگیرم و راه درست را از نادرست، به‏طریقی صحیح برای خودم تشخیص‏دهم. از رفتار متعصِّبانه نیز جدّاً پرهیزکردم و به منابعی که می‏یافتم، نگاهی بنیادین می‏انداختم. سخنان تحریک‏آمیز از دو جناح را به ذهنم راه‏نمی‏دادم تا مبادا دُچار لغزش نگردم.

جالب‏تر اینکه به «جمهوریّت» نیز نگاهی انداختم. اوّلین اِبهام این بود که درزمان امامان شیعه، اصلاً نظام جمهوری و بحث دِموکراسی وجودنداشته‏است؛ بنابراین شاید اشارۀ امام به این روش خاصّ، اینک که روش‏های انتخاباتی و دِمُوکراتیک پدیدآمده‏است، باید به‏شکل دیگری تغییریابد؟ ولی باکمی دقّت دریافتم که همواره دِمُوکراسی وجودداشته‏است و تنها نحوۀ گفتار و اَدای نام آن متفاوت بوده‏است. درهمان صَدر اسلام مثال‏های زیادی از شیوه‏های دِمُکراسی را می‏دتوان دید. بنابراین اشارۀ امام به این مورد نمی‏توانسته نقض اُصول دِمُکراسی باشد. دیدی؟ اینهم خیلی ساده بود. بدون نیاز به نقدهای مُزخرَف و طولانی رسانه‏های جنجا‏برانگیز و یا حتّی بسیار متعصّب.

- اپوزاسیون!!!

گفتم که از شنیدن واژۀ «حِزب سیاسی» خنده‏ام می‏گیرد. البتّه به آن احترام‏می‏گذارم ولی بهرحال تشکّل حزبی برایم در درازمدّت غیرقابل تصوّر است؛ دستِکم فعلاً اینجوری فکرمی‏کنم. امّا از آن خنده‏دارتر واژۀ «اُپوزاسیون» هست. مجموعۀ ناهنجار از گروه‏ها و احزاب مخالف نظام که اختلافات بسیار‏بسیار اساسی بایکدیگر دارند. حتّی وجود یکدیگر را نقض‏می‏کنند. عجیب‏تر اینجاست که اگر به مقصود خود نزدیک‏شوند، درست در آخرین مرحله، یقیناً به‏جان یکدیگر می‏افتند. از فحّاشی گرفته تا روکردن پَتۀ یکدیگر و تا جنگ مسلّحانه و انحصارطلبی و هزار اتّفاق دیگر. بعضیشون اساساً لائیک هستند درحالیکه برخی به اصل ولایت‏فقیه معتقدند. این وسط عدّه‏ای هم سکولار می‏اندیشند. می‏بینی؟ اصلاً این گروه‏ها نمی‏توانند باهَم توافق بنیادی و یا ظاهریِ درازمدّت داشته‏باشند. عجیب‏تر اینکه افرادیکه سعی در باور این اندیشه دارند که موجودیّت مستقل و قویی بنام «اپوزاسیون مخالف نظام» وجوددارد، آن دو کاندید معترض به نتایج انتخابات که البته هواداران بسیار زیادی نیز دارند را عضو همین اَپوزاسیون می‏دانند! این درحالی‏است که این افراد التزام کتبی به ولایت مطلقۀ فقیه داده‏اند و عملاً سال‏ها مبارزین خطّ مقدّم درمقابل گروه‏ها و دستجات متعدّد همان به‏اصطلاح اَپوزاسیون بوده‏اند! بنابراین بکارگیری واژۀ «اَپوزاسیون» برای من از بکارگیری واژۀ «حزب سیاسی» به‏مراتب خنده‏دارتر می‏باشد؛ امّا بهرحال بعنوان یک واژه از فرهنگ لغات علوم سیاسی آنرا می‏پذیرم. و اگر آنرا یک تشکّل سیاسی فرض‏کنم، آنرا سُست‏ترین نوع تشکّل بشری می‏دانم که برای مدّت کوتاهی می‏توان هویّت آنرا پذیرفت. فقط همین!

- سیاست و دوست نادان

به‏همان اندازه که از فعّالیّت‏های علمی، تحقیقاتی و عام‏المنفعه لَذّت‏می‏برم، حالَم از سیاست بهَم‏می‏خورد. توی همین جریانات اَخیر، چندماه پیش اعلام کردند فلانی در نقض اظهارات پیشین خود، قراراست در یک میزگرد درمقابل دوربین‏های تلویزیون صحبت‏کند. تصوّر این‏بود که جالب توجّه باشد و مخاطبین زیادی را جذب‏نماید. وقتیکه آن میزگرد تشکیل‏شد و آن بندۀ خدا که البتّه بسیار محترم است نیز باداشتن مشکلات گفتاری، لَب به سُخن گشود، متوجّه‏شدم که دَست‏اَندرکاران به‏این نکته توجّه‏نکرده‏بودند که اکثریّت مردم جامعه اصلاً ایشان را نمی‏شناسند. برای خود من هرگز شرایطی رُخ‏نداده‏بود که متوجّۀ ایشان گردم. موضوع خیلی ساده‏است: عضو شورای شهر تهران، بیشتر مورد توجّه یک تهرانی است و نه سایر شهرها. البتّه سوابق ایشان نیز مهمّ است ولی عملاً بگونه‏ای نبود که ایشان مورد توجّه عدّۀ بسیارزیادی بوده‏باشند. خصوصاً اینکه درهمان میزگرد، از کلمات، عبارات و جمله‏بندی‏های بسیار پیچیده و سختی استفاده‏شد که قطعاً نمی‏توانست مخاطب عامّ داشته‏باشد.

بگذار به‏زبان ساده‏بگم: بَد دفاع کردن از یک چیز، بمراتب بدتر از دفاع‏نکردن از همان چیز است و بلکه بمراتب مؤثّرتر از حمله‏کردن به‏همان چیز.

جمع‏بندی: دریک مبارزۀ سیاسی، حضور افراد ناشی، یعنی راه‏دادن «دوستان نادان» به مَعرکِه و پیچیده‏تر کردن موضوع است. آخِه سیاستمدار بی‏سلیقه، چه‏فایده‏ای جُز آزار خودی داره؟

- اصل سیاست

ای‏بابا، کجای کاری؟ اگِه می‏خواهی خدمتی بکنی، مستقیم بُرو سَر اَصلِ مَطلَب. ببین عزیز من، با حَلوا-حَلواکردن، دهان شیرین نمی‏شِه. کلّی مُفسِد اِقتصادی و مُدیریّتی وجود داره که دارن تیشه به ریشۀ همه‏چیز می‏زنن، بعد تو بجای اینکه با دَرس‏خوندنِت، فعّالیّت اجتماعی صحیحِت و یا کار اداری صادقانه‏ات به‏همراه شفّاف‏سازی هرچه بیشتر محیط و رساندن اطّلاعات به مردم و مسئولین باشی، شروع‏کردی به سَردادن شعارهای بی‏پایان سیاسی و برخوردهای متعصّبانه و زشت جناحی!

بَرو ببین موقعیکه مردم به‏جان همدیگه افتاده‏اند این حضرات از آب گل‏آلود چه بهره‏هائی که نمی‏بَرن. از مأموریّت‏های بی‏دلیل جهت غصب حقّ‏مأموریّت از کیسۀ بیت‏المال تا سمینارهائی که بیشتر به «سِمی نهار» می‏مونِه و اَصل اَساسی بُخور-بُخور تمام‏عیار در آن رُعایت گشته‏است و تا هزارتا سوء استفادۀ قشنگ از حقّ مردم بیچاره. می‏بینی، ماشین اداری رفته توی ترافیک که برای منزل جناب رئیس، یک قالب پنیر معمولی بخره. البتّه هراز گاهی هم دوستان همسر آقای مدیر را ببره دانشگاهشون و خود همسر مکرّمه را ببره کلاس موسیقی. آه راستی، در وقت اداری، جناب مدیر بعنوان مأموریّت شهری، باید با یک رانندۀ محترم خدازدِه، بره تمام کارهای بانکی، شخصی و اداری خودش را پس از انجام کلّیّۀ معاملات شخصی و خرید و فروش باغ‏شهر انجام بده. بعدش هم فرزند گِرامی مدیر گرانقدر باید با همان خودرو اِداری از مهدکودک به طرف منزل بُردِه‏شود. نهار هم برای ایشان گرفته‏شده تا قدم‏رنجه فرمایند و بعد از تناول طعام اداری، در حدّ اضافه‏کاری، همان وظائف اداریی که قراربوده‏است صبح انجام‏دهند، بعد از آنکه قسمت اعظم را به دوش کارمندان شریف بدبخت انداخته‏اند، انجام‏دهند. البتّه چَت‏های طولانی‏مدّت از خطوط اینترنت اداری که از اَهَمِّ واجبات است و هرگز فراموش نمی‏شود.

روزهای دیگر هم اگر کاری و معامله‏ای نباشد، همان ماشین اداری باید ایشان را به منزل ببَرد تا در وقت اداری، استراحت فرموده و دودی تازه‏نمایند. سپس برای امورات خطیر بعدازظهر در قالب یک اضافه‏کاری باحال، خدمتی صادِقانه انجام‏دهند و همۀ مدیران اَرشد سازمان، ایشان را بسیار فعالّ و خانوادۀ گرامیشان را بسیار باگذشت بپندارند! نه، ناراحت نشو، اون مدیران اَرشد هَم معمولاً قلّه‏های ترَقّی را همینگونه ولی باکمی تخفیف طیّ‏نموده‏اند. مواظب‏باش، اگه چیزی دیدی نری به رَدِه‏های بالاتر خبربدی‏ها! اون‏ها هم خودشون یکجورائی اَهلِش هستند مگرنه اینهمه شُترسَواری دُلّا-دُلّا نمی‏شد. اگر هم خیلی بهت داره فشارمیاد و باید خودت را خالی کنی، بیا توی همین وبلاگ‏ها بصورت داستان‏های باورنکردنی و یا جُک و لطیفه بنویس. مگرنه از نون‏خوردن می‏افتی و جلو زن و بچّه‏ات حسابی شرمنده‏می‏شی.

می‏بینی، من توی همین خطّ‏های بالا چقدر خیال‏پردازی کردم! توهم درمورد مدیران بَد از همین خیال‏پردازی‏ها بکن. مَن و اَمثالِ مَن، می‏فهمیم. هَم‏دَردیم. به کسی هَم نمی‏گیم. اگه بگیم هَم فقط واسِۀ خندِه‏است. واقعیّتی که نداره! یادت باشه: مولای متّقیان، امام علی^(ع)، سَر دَر چاه نالِه‏می‏کردَند. اگِّه مَن و تو چیزی را می‏بینیم، بمراتِب کمتر از امیرالمؤمنین است و بدان که در عَصر اِرتباطات، این وبلاگ‏ها همون چاه امام‏علی^(ع) می‏باشند. بعد از چهارده قرن، صدای او از درون همان چاه به گوش ما می‏رَسد و روزی نیز صِدای ما از درون همین وبلاگ‏ها به گوش مسئولین صالح و سربازان واقعی امام‏زمان^(عج) خواهدرسید.

فقط باید هوشیارباشی. وقتی اینجوری بهِت فشارمیاد، به بیراهِه نرو. هو وَ جنجال‏های سیاسی و نیز حزب و حزب‏بازی و این داستان اُپوزاسیون، فقط یک اِنحِراف است. بجای اینکه توان خودت را صرف بحث‏های بی‏پایان سیاسی بکنی، سعی کن با فعّالیّت مؤثّرتر و کوشش صادقانه‏تر، جامعۀ اطرافت را باطراوت‏تر کنی و فرصت سوءِ استفاده‏ها را از رانت‏خواران و دُزدان بگیری. یقین‏داشته‏باش که با بازی‏های سیاسی نمی‏توان جلو هیچ‏نوع فسادی را گرفت:

گاو نَر می‏خواهد و مَردِ کُهن

يادگار 15/11/1388

- بازم حرف دارم!

چندماهی حسابی گرفتارشده‏بودم. اصلاً وقت نداشتم. خیلی دلم می‏خواست دوباره بنویسم ولی دَرس و مَشق از یکسو و از سوی دیگه، پروژه‏های بسیار بزرگ شبکه‏های کامپیوتری و تضمین امنیّت آنها اصلاً برام وقتی نگذاشته‏بود. هرچند بدجوری گرفتار دَرس‏هایم بودم ولی به‏لطفِ خدا تونستم طرح جدید و پیچیده‏ای را برروی شبکه‏های کامپیوتری بزرگ اجراء کنم. طرح ابتکاری ولی پیشرفته‏ای بود که حتّی در بدترین شرایط شبکه‏های محلّی را روی پانِگه‏می‏داره! خدائیش، خیلی روش وقت گذاشتم و چند ماه در بدترین شرایط، تحقیق‏کردم. چندین‏بار پیاده‏سازی کردم و دوباره ازنو شروع‏کردم. دستِ آخر، باتوکّل به خدا، آستین بالازدم و در چندمنطقۀ فوق‏العادّه حسّاس بصورت کاملاً عملیّاتی دَرِش آوردم. تقریباً تمام تعاریف شبکه‏ها را عوض‏کردم. تحت فشار روانی و کاری، اجراءِ چنین پروژه‏هائی خیلی جُرأت و تحمّل می‏خواد که خدا را شکر، من طاقتش را دارم. کاری را که بسیاری دیگه، حتّی در تصوّرشون نمی‏گنجاندن که بصورت عملیّاتی دربیاید را انجام‏دادم. حتّی برای نزدیک به دوساعت، تمام اتّفاقات‏های یک کلان‏شهر از کنترل خارج‏شد ولی بوسیلۀ سیستم‏های جبرانی و بی‏سیم، اونها را هدایت‏کردیم تا درنهایت، بحمدالله یک سیستم پایدار و سریع بعنوان بستر فراهم‏شد.

واقعاً نمی‏دانم چجوری باید شکر خدا را بجابیارم؟ اگر او نمی‏خواست، اگر او حتّی برای لحظه‏ای کمکم‏نمی‏کرد، نه‏تنها هرگز موفّق‏به‏انجام اینکار نمی‏شدم، بلکه به تمام سیستم‏های عملیّاتی موجود خسارت غیرقابل جبرانی واردمی‏شد. البتّه حالا هم کارم را متوقّف‏نکرده‏ام بلکه فازهای بعدیش را دارم انجام‏می‏دَم. «آبِ عزیزم»، باورت نمیشه، درست زمانیکه باید امکانات و بیت‏المال درجهت ارائِۀ اینگونه خدمات به مردم و خلق خدا صَرف‏بشِه، زمانیکه توی اون شرایط حسّاس به تسهیلات ساده‏ای همچون خودروی اِداری نیاز ضروری داریم، متوجّه می‏شیم که خودروی اداری درحال انجام امورات و فرمایشاتِ غیراداری است. چی بگم؟ وقتی فکرش را می‏کنم، می‏بینم که هیچکاری نمیشه انجام‏داد. می‏دونی چرا؟ چون گاهی اوقات، اون آدم‏هایی که باید مواظب سوء استفاده از امکانات بیت‏المال باشن، خودشون هم همان کارهای نادرست را انجام‏می‏دهند! بنابراین اگر به اونها گزارش بدی، فقط خودت ضایع می‏شی. ولی قطعاً نباید ساکت‏ماند. وقتی اهداف مقدّسی مدِّنظرداشته‏باشی، هیچ چیزی نمی‏تونه تو را از حرکت متوقِّف‏کنه. باید به مردم خدمت‏کرد. باید هرجائی از دنیا که باشیم، بعنوان اَشرفِ مخلوقات، اثر نیکی از خودمون بجا بزاریم و مشکلی را از جلو پای مردم برداریم و کمک به ترقّی و کمال بشریّت نمائیم. بنابراین حتّی اگر بسیاری از مسئولین یک حوزه دچار لغزش و اِنحراف‏شده‏باشند، و حتّی اگه هیچ مرجع صالحی جهت بَرخورد با اونها پیدانکنیم، می‏تونیم با خدمت صادقانه در سایۀ توکّل به‏خدا، سیستم‏های مدیریّت را به‏سوی شفّافیّت و خدمت صریح و روشن سوق‏بدیم. باید قبل از اینکه از دیگران انتقادکنیم، منتقد خودمون باشیم و دستکم به خودمون و خدای خودمون ثابت کنیم که اوّلاً در راه درست قدم‏برمی‏داریم و ثانیّاً اگر روزی بجای همان مدیران فاسِد قراربگیریم، مرتکب اون کارهای زشت نخواهیم‏شد. اینجوری اَرکان نظارتی صالحه در هر حکومتی، بجای اینکه با مشکلات عدیدۀ دیگری روبرو بشِه، فرصت‏پیدامی‏کنه که همون مدیران سطح پائین فاسِد را به‏مرور زمان پیداکنه؛ امّا اگِه ما از روی عصبانیّت و یا به‏دلایل انتقام‏جوعی، به وظیفۀ خودمون عمل‏نکنیم، درواقع باایجاد شرایط دُشوارتر عملاً فرصت شفّاف‏سازی و بررسی عملکردهای نادرست و گاهاً ناشی از فساد مسئولان را به نهادهای نظارتی نخواهیم‏داد.

یادت باشه: کاردرست کاری است که هم به‏النفسِه درست باشه و هم برای رضایت خدا باشه. پس جائی برای خودنمائی و غرور دَرش وجودنخواهدداشت و دَرها برروی شیطان بسته‏میشه. درچنین شرایطی، انواع و اقسام کمک‏های غیبی از دَر و دیوار می‏باره.

- ولایت مطلقه

اوضاع عجیبی بود. توی جریان انتخابات دهم ریاست جمهوری ایران، ناگهان همه چیز به‏هم ریخت. اوّلش شُبَهاتی مَطرح‏شد ولی با توسعۀ سریع واکنش‏های جناح‏های سیاسی و البتّه هوادارانشان، مسئله به جنگ‏نرم و زیر سؤال‏رفتن اصول و حتّی قانون اساسی کشید. من سعی کردم جدای از دسته‏بندی‏ها و نگاه‏های جناحی و نیز جدای از مسائل مربوط به انتخابات، یکبار دیگه همان مباحث اساسی را برای خودم دوباره تحلیل‏کنم. بنابراین بدون غرَض و مَرضی ‏اصل «ولایت مطلقه» را بررسی کردم. موضوع علی‏رغم تخصّصی بودن آن از دیدگاه‏های آکادمیک و حوزوی که البته به‏مراتب فراتر از توان درک و دانش محدود من و امثال من است، خیلی ساده و روشن بود. بسیاری از درگیری‏ها از سوء تفاهم برروی کلمۀ «مطلقه» شروع‏شده‏بود و البتّه ازهمان‏طریق هم به درگیری‏ها دامن‏زده‏شده‏بود.

داستان از این قرار است که براساس اصل «تفکیک قوا» که بسیاری از کشورهای متمدّن امروزی برآن حکومتی را بناکرده‏اند، قوای مجریّه، مقنّنه و قضائیّه از هم جدامی‏شوند. دلایل قطعی و محکمی هم برای آن وجوددارد. ولی ازآنجا که کلّیّۀ قوانین بشری، ناقص است، درهر کشوری جهت جبران کاستی‏ها و انحرافات و حتّی درگیری این سه قوّه، تدبیری اندیشیده‏شده‏است. مثلاً در بعضی کشورها، مجالس متعدّد راه‏اندازی کرده‏اند. دربرخی دیگر، نوعی حکمیّت نسبی در قسمتی از آن سه قوّه قرارداده‏اند. در برخی دیگر، رؤسای یکی توسّط دیگری مشخّص‏می‏شود. دربرخی دیگر از کشورها هم عنصر «رَهبر» موظّف به ایجاد هماهنگی است. حال این رهبر، اگر یک مقام تشریفاتی صِرف‏باشد، عملاً هیچکاری نمی‏تواند انجام‏دهد و مشکلات ادامه‏می‏یابد. درست مثل «ولایت فقیه» که در ابتدا در قانون اساسی بود. خیلی زود این کاستی مشخّص شد و باتوجّه به شرایطی که در آن زمان رُخ‏داد، در اصلاحیّۀ قانون اساسی ایران کلمۀ «مطلقه» و بدنبال آن مسئولیّت مربوط به آن نیز به همان ولایت فقیه اضافه‏شد. این کلمۀ «مطلقه» یک کلمۀ الزام‏آور «حکومتی» برای تضمین ایفای نقش همان مکانیزم رهبری برای جبران خطاها و اشکالات سیستم حکومتی مشتمل بر سه قوّۀ متمایز است. به همین سادگی.

حال آنکه عدّه‏ای باتفسیر نادرست از همین کلمه، ابهامی را ایجادکردند که «مطلق» فقط خدا است و این کلمۀ «مطلقه»، اِنکار مُطلقیّت خدا و از اینجور حرف‏ها می‏باشد. درگیری‏ها با توسعۀ این ابهام بیشتر و بیشتر شد زیرا برای پاسخ به همین جملات ابهام‏انگیز کوتاه، باید مراحل بَحث و اِستقراء و اثبات طیّ‏شود که البتّه بسیاری در مجالس عمومی و درمقابل عوام قابل طرح‏نیست و فرصت‏های تخصّصی و به‏اصطلاح آکادمیک و حوزوی را می‏طلبد. بنابراین درمقابل اونهمه جملات کوتاه و سؤالات ناقصِ ابهام‏بَراَنگیز، فرصت کافی برای روشن‏کردن این انتِساب وجودنداشت.

من کاری به درست یا غلط بودن این قانون ندارم که البتّه اصلاً صلاحیّت بررسی‏اش را ندارم زیرا بحث فوق‏العادّه تخصّصیی است ولی خداوَکیلی بی‏انصافی است که فرصت پاسخ به طرَفِ مقابل دادِه‏نشِه. به‏همین دلیل خودم آستین بالازدم و کاری کردم. سعی کردم ازپشت کامپیوتر و وبلاگ بلند بشم و تحقیق‏کنم. وقتی‏به این نتیجه رسیدم، آرام‏شدم و تونستم ازمیان جنجال‏هائی که به‏پا شده‏بود، جریان‏های اصلی را تشخیص‏بدم.

ببین، خیلی ساده‏است: برو کلمۀ «مطلقه» را از «ولایت فقیه» حذف کن، اونوقت خاصیّت حُکم حُکومَتی‏اش ازبین‏می‏رود و اون سه‏قوّه فاقد راهبرمی‏شن. بَعدش هم یک فروپاشی رُخ‏‏می‏دِه. یعنی یک نظام حکومتی، نابود میشِه که البتّه قبل از نابودی، یک کشور دُچار خسارات خارج از تصوّری میشِه. البته بحث دیکتاتوری هم بدنبال همان حذف کلمۀ «مطلقه» مطرح‏شد که بازهم در همان قانون اساسی، پیشبینی‏هائی برای جلوگیری از آن وجودداشت. جالب اینجاست که مکانیزم‏های متعدّدی برای حفظ صحّت آن پیشبینی‏شده مثل مجالس خبرگان رهبری و تشخیص مصلحت نظام ونیز شرایط فِقهی که حتّی اگر مکانیزم‏های قانونی دُچار اختلال بشِه، بازهم آن مکانیزم‏ها عمل‏می‏کنند. حالا خودمونیم، برای پاسخ به اونهمه پرسش‏های اِبهام‏اَنگیز که مثل مور و مَلخ از همه‏جا مانندِ اینترنت و سایر رسانه‏ها بَرسَر مردم ریخته‏می‏شد، چگونه فرصت می‏شد که پاسخ‏های تفصیلی به آن ابهامات داده‏شود؟

من ابداً قصد دفاع کردن از این اصول قانون اساسی را ندارم ولی نامردی را هم قبول ندارم. مرد آن است که فرصت دفاع را هم به حریف خودش بدهد. یک مثال بَرات می‏زنم. حدود یکماه بعد از انتخابات، توی سایت‏های خبری که اتّفاقاً بصورت ای-میل هم مشترک می‏پذیرند، به‏شکل وسیعی از گران‏شدن گوشت تا حدّ کیلوئی شانزده‏هزارتومان خبرهائی می‏آمد. اتّفاقاً من برای سه‏روز پیاپی، برای خودم و برخی از اعضاء فامیلم مجبور به خرید گوشت شدم. در هر سه‏روز من گوشت را در آن تاریخ به مبلغ کیلوئی ده‏هزارتومان خریداری کردم و علی‏رغم آن شایعۀ خبری وسیع، ابداً قیمت عوض‏نشد و همکارانم هم همین را می‏گفتند. خُب، خودمانیم، این شد مبارزه؟ بحث متقابل و متقاعدکردن جناح مقابل و یا مردم، جای خود را به شایعه‏سازی و خبرپراکنی از یک ایستگاه خبرگزاری رسمی داده‏است! تمام ایستگاه‏های خبررسانی، اَعَم از اینترنتی، رادیوئی، تلویزیونی و ماهواره‏ای دارای سَمت و سو و جهت هستند. من به هیچکدامشان اعتمادندارم. خیلی ساده می‏تونی به این نتیجه برسی: در بخش خبری، ظاهری بی‏طرفانه دارند ولی نباید فریب‏بخوری چون دربخش تفسیر خبر و بخش‏های میزگرد، خیلی سریع متوجّۀ موضع‏گیری رسانه می‏شوی. پس سعی کن مثل من به منبع اطّلاعت اصلی دست‏پیداکنی. مثل همان بررسی اصالت و حوزۀ کلمۀ «مطلقه» که باید جدای از منابع تفسیر خبری رسانه‏ها، بدنبالش می‏گشتم.

- حزب غیرممکن!

همیشه برام این سؤال مطرح بود که «حزب سیاسی» یعنی چی؟ آخه مگه میشه یک عدّه دور هم جمع‏بشن و چیزی بنام حزب سیاسی رسمی اعلام کنند و درهمۀ موارد حکومتی، اقتصادی، سیاسی و توسعه‏های اجتماعی و غیره همواره یک نظر را داشته باشند؟! گیریم که یک حزب در انتخابات مجلس یا ریاست جمهوری پیروز مطلق بشه، آیا تضمینی وجودداره که تمام افراد حزب و اونهمه مردمی که به اون حزب رأی داده‏اند، تمام سیاست‏های اون حزب را همواره قبول داشته‏باشند؟ می‏دونم که اهل فنّ جواب‏های متقاعدکننده‏ای دارن ولی من نمی‏تونم جلو خنده‏ام را بگیرم. یکجوری هست. آخه هزارتا سؤال عجیب و غریب هم در ذهنم می‏گذره. مثلاً این تشکیلات حزبی، بدون هیچ چشم‏داشتی، چجوری منابع مالی‏اش را تأمین می‏کند؟ والاّ، اونهائی که کمک‏های مالی بدون چشم‏داشت برای سَرپانگه‏داشتن حزبی می‏کنند، خیلی لوطی هستند. ازنظر اقتصادی، توجیهی نمی‏بینم. اونهمه پول بی‏زبون را درمیارن و دودستی میدن به یک حزب که حتّی بعد از به قدرت رسیدن هم قرارنیست هیچگونه منابع مالی صرف‏شده توسّط حزب را جبران‏کند!!! بازم خنده‏ام گرفته.‏ من که اگر بخوام رأی بدم، به افراد مستقل رأی می‏دَم.

- سیاست

حالم از سیاست بهم‏می‏خوره. اصلاً ازش خوشم‏نمی‏یاد. اصلاً علاقه‏ای به اخبار سیاسی ندارم. برعکسش، خبرهای علمی و گاهی هم اقتصادری را دوست‏دارم. از اخبار ورزشی هم خوشم نمی‏یاد. به خبرهای اجتماعی هم گاهی ‏توجّه‏می‏کنم. می‏دونی چیه؟ آدمی مثل من که عاشق «آب» هست، فکر و ذهنش را به چیزی جز «آب» معطوف‏نمی‏کنه. سیاست یک زبان رسمی برای حفظ و اکتساب منابع و منافع اقتصادی است. یک نگاهی به سیستم حک.متی آمریکا بی‏انداز. می‏بینی که حتّی کارخانجات اسلحه‏سازی آن، مثل پاه‏های نفتش، خصوصی‏اند و اصلاً دولتی نیستند. ولی دولت آن، بااستفاده از ابزارهای سیاسی و نظامی، از همان منابع غیردولتی حفاظت‏می‏کنه و اونها را تأمین و تضمین می‏کنه. حتّی حکومت آن نوعی سکولار است که هیچ داعیّۀ یهودی‏گری، مسیحی‏گری، اسلام‏گرائی و هیچ‏نوع اعتقاد راسخ مذهبی ندارد. درواقع به‏روشنی از منافع و منابع همان بخش‏های خصوصی کشورش دفاع‏می‏کنه.

خودمانیم‏ها، حالا میشه فهمید چرا منابع مالی احزاب آمریکا و سایر کشورهای مشابه، تأمین می‏شِه. مگِه نه؟

- شفّاف‏سازی

بجای سیاست و اینجور‏چیزها ترجیح‏می‏دَم دنبال شفّاف‏سازی باشم. بنظر من، اگر حکومتی آزادی اطّلاعات را تصویب کنه و اَزِش پُشتیبانی‏کنِه، مسائل پشتِ پرده‏ای وجودنخواهدداشت و فساد ریشه‏کن میشِه. باید درهمین راستا قدم‏برداشت. همۀ اطّلاعات عمومی باید دراختیار مردم‏باشد. مردم به‏خودی‏خود، بهترین ناظرین خواهندبود. باید جهانی شفّاف بوجودآورد. ولی این را هم گفته‏باشم‏ها: یک سِری اطّلاعات باید محرمانه بماند. مثل اطّلاعات مربوط به رقابت‏های تجاری-فنّی و تأمین اجتماعی افراد.

يادگار 16/4/1388

- تداوم عشق

هیچ‏می‏دونی که اگر کسی در عشق صادق باشِه، عشقش را در محیطی محدود و به فردی خاصّ خلاصه‏نمی‏کنِه. عاشق واقعی کسی است که باویژگی متمایز انسان نسبت به سایر مخلوقات، بعنوان اشرف مخلوقات، با بهره‏گیری از عاطِفِه، عقل و احساس فوق‏العادّه، به عالمی عشق‏بوَرزد. این فرد، عاشق واقعی است و درهنگام ابراز عشق، صادق است. او عاشق آتشین چند مورد ساده و گذرا همچون چهره‏ و صورت و سایر موارد سطحی نیست بلکه به دِل نِگریستِه و سیرَت را دَرک‏کرده؛ حقیقتِ روح را دریافته و در راه عشق پایدار است و از جان خواهدگذشت. چنین کسی در چَم‏وخَم روزگار ازحرکت متوقّف‏نمانده و کارزار زندگی را تاپای جان ترک‏نخواهدکرد و مَعشوقِ خود را هرگز تنها نخواهدگذاشت. پس عاشق واقعیِ آب، عاشق همۀ انسان‏ها و آزاده است و آزادگی را برای همۀ آحادِ بَشر می‏پَسندَد. آب هم همین را می‏داند و فقط دل به چنین‏کسی می‏دهد.

بزار یک مثال خیلی خیلی ساده بزنم: یکی اِبراز عشق به دیگری می‏کنِه و در دوران آشنائی‏اش، همه لطف و مهربانیی از او بُروزمی‏کنه. آنچنان‏که معشوق باخود می‏اندیشد که «چقدر او انسان مهربان و خوبی است؟!». امّا حقیقت درونش وقتی آشکارمی‏شود که معشوق مطمئن‏شود که آن مدّعای عشق همواره و درهمه‏حال، با همه مهربان است و برای مقطع زمانی خاصّی و با هدف شکار کسی دست به این تظاهر و تغییر رویّه نزده‏است. یعنی عاشق واقعی، درهمه‏چیز صادق است. یادت باشه: همه، آخرالاَمر به ذات خودشان برخواهندگشت و این یک معنی بیشتر نداره: این تظاهرات عاشقانه روزی پایان‏خواهدیافت و حقیقت واقعی و زشت آن ظاهرنما روزی برای همیشه عُریان نمایان خواهدشد؛ چه‏بَسا که علی‏رغم ظاهری مهربانانه‏اش، نوعی خُلق و خوی تسلّط جویانه و به‏قول امروزی‏ها، دیکتاتورمَعابانه در پَس ظاهری زیبا، مخفی‏نگاه‏داشته‏باشد!

- انتخابات

اون روز جمعه، برای دهمین ریاست جمهوری نظام جمهوری اسلامی ایران، انتخابات انجام‏شد. خِیل عظیمی پای صندوق‏های رأی رفتند و تمام دنیا را شِگِفت‏زده‏کردند. ولی درهنگام اعلام نتایج، اتّفاقات پیچیده‏ای رُخ‏داد. نتایج بگونه‏ای شد که اختلاف فوق‏العادّه زیادی بین آراءِ کسب‏شده جهت رئیس‏جمهور فعلی یعنی آقای محمودِ اَحمدی‏نژاد و سِه نامزد دیگر اعلام‏شد.

اعتراضات گسترده‏ای بُروزکرده و پاسخ‏های ناقص و کوتاهی داده‏می‏شد. اون سِه کاندیدای دیگه به رهبری و مراجع قُم شکایت‏بُرده‏اند. اوضاع عجیبی شده. رَهبری هم روز شنبۀ بعد از انتخابات را روز صبر و آرامش اعلام‏کرد. بااینحال عدّه‏ای در خیابان‏ها درحال بوق‏زدن و شادمانی بودند که تحریکات مخرّب وحشتناکی را به‏دنبال داشت. اون سه نامزد دیگه، طرفدارانشان را به خودداری و سکوت تشویق‏کردند تا دوباره درگیری نشِه. آخِه چندروز پیش درگیری‏های شدیدی رُخ‏داد و تذکّراتی در تلویزیون دادند ولی کار از کار گذشت و فجایع باورنکردنیی رُخ‏داد.

توی خانواده‏ها هم مشکلات ادامِه‏داره. صَحنِۀ بحث و جدل در آنجا هم هست. ولی بدتراز همه، چشم‏هایی خارج از کشور است. خیلی ساده است: سرمایه‏گذاران خارجی بدنبال ثبات هستند. اونها در این روزها چی فکرمی‏کنند؟ آیا بحث تقلّب گسترده در انتخابات رَدّ میشه و یا تأییدمیشِه؟ اونها خیلی دقیق به‏این موضوع نگاه می‏کنند. براشون واقعاً مهمّ نیست که کی رئیس‏جمهور ایران میشِه بلکه نتیجۀ برخورد حکومت را می‏خواهند بدانند. قدرت‏های دیگِه هم منتظرَن ببینن که آیا حکومت مرکزی ایران قادر به حفظ وحدتِ عمومی هست یا نه؟ اونوقت جهت همکاری و یا تجاوز به این کشور بُحران‏زده تصمیم‏گیری می‏کنند.

ببین: از دوحال خارج نیست. یا اساساً تعداد هواداران آن سه نامزد دیگِه واقعاً براساس آمار ارائِه‏شده، کم است و یا اینکه خطای وحشتناکی رُخ‏داده و هواداران آن سه نامزد بسیار بسیار بیشتر بوده و انتخابات دُچار مشکل‏شده‏است.

درصورت اوّل عدم اعتناء به ایشان حتّی درصورت پیش‏گرفتن نافرمانی مدنی سازمان‏یافته و غیرممکن ازجانب هواداران، خسارت چندانی به حکومت مرکزی واردنخواهدکرد. امّا درصورتیکه واقعاً تعداد آنان بیش از هواداران نامزد پیروز بوده‏باشد و واقعاً خطایی رُخ‏داده‏باشد، آسیب دامنِه‏دار و جدّی به حکومت مرکزی و اصل نظام و بحثِ ولایتِ فقیه واردخواهدشد.

آنچه که با ابزارهای حکومتی درخفا قابل پیگیری است، امکاناتی جهت تشخیص صحیح موارد بالا را دراختیارشان قرارخواهدداد. مسلّماً اگر اعلام‏شود که تقلّبی صورت‏نپذیرفته، معنی آن این خواهدبود که: اصولاً خطایی رُخ‏نداده و یا اینکه اساساً تعدا د آن هواداران کم‏است.

حساب دو دوتا، چهارتا است. اگِه حکومت مرکزی متوجِّه بشِه که تقلّب گسترده آنچنان بوده که خیل عظیمی را خلع‏یَد کرده، بااعلام صحّتِ انتخابات یک خودکشی قطعی‏کرده است.

حالت استثنائی هم وجوددارد؛ آنهم زمانی رُخ‏می‏دهد که مثل بَرخی از کشورها، چیزی شبیه به کودتای نه‏چندان آشکار رُخ‏داده‏باشد که باتوجّه به ساختار نظامی ایران که متشکّل از ارتش و سپاه پاسداران می‏باشد(یعنی دو سیستم نظامی نسبتاً مستقل)، تصوّر آن سخت‏ است.

پس نتیجه چی‏میشِه؟ خیلی سَخت شد. اوّلش با حساب منطق و ریاضی میشِه راحت نتیجه‏گیری‏کرد ولی وقتی خودم را می‏زارم جای مسئولین نظام، می‏بینم پارامترهای بسیار مهمّ دیگری هم وجودداره. اتّهامات سنگینی که رئیس‏جمهور وقت در تبلیغات انتخاباتی‏اش به افراد بسیار پُرنفوذ و پایۀ نظام واردکرد و عکس‏العمل مراجع حوزۀ علمیّه که بسیاری از آنها تشکیل‏دهندۀ مجلس خبرگان رهبری نیز هستند هم به‏نوعی موضوع را بیش‏از پیش پیچیده‏می‏کنِه. تأیید انتخابات به‏معنی تأیید مردمی ادّعاهای رئیس‏جمهور برای برخورد با آن متّهمان است. اتّهاماتی که قوّۀ قضائیّه تأییدنکرده. حالا چی‏می‏گی؟ شاید آب سکوتش را بشکنِه و یک گوشۀ چشمی به‏من نشون بدِه. اون ارزیابی‏های خوبی داشتِه و داره. اینجا دیگه بحثِ گامبالینی‏ها و دست‏اندازها را به‏نحو دیگه‏ای باید توی گوش من نجواکنِه. شاید اینبار هم چیزی یادبگیرم.

- امتحان

درست درمیانۀ امتحانات بسیار سختِ دانشگاه بودم که این اتّفاقات رُخ‏داد. باخودم گفتم که امتحان واقعی، حضور درجلسۀ امتحان دانشگاه نیست بلکه کمک به حقّ است. من باید روی پای خودم می‏ایستادم و درست تشخیص‏می‏دادم. باید طرف حقّ را می‏شناختم و به به او کمک‏می‏کردم. امتحان من این بود. قبلاً هم در شرایطی شبیه به این حالت قرارگرفته‏بودم ولی اینبار فرق‏می‏کرد. من خوب فکرکردم. شواهد و دلایل زیادی را جمع‏آوری کردم. از تخصّص و مهارتم در کامپیوتر، شبکه‏های کامپیوتری و اینترنت بهره‏بردم و همه‏چیز را دراون روزها بارها و بارها و بنحو گسترده‏ای بررسی‏کردم. هیچ مانع رَسمی و غیررسمیی نمی‏توانست جلو دستیابی من به اطّلاعات مختلف داخل و خارج کشور را بگیره. وقتیکه یقین‏پیداکردم که حقیقت چیست، به قرآن متوسّل‏شدم. آخه می‏خواستم دراین فضای غبارآلود تصمیم‏گیری کنم. اینهم مثل جبهه‏رفتن بود. اینبارهم آیاتی آمد که هرگونه شکّ و شبهه را دردلم ازبین‏بُرد. دستام را گذاشتم روی زانوهایم و راست‏قامت ایستادم و از حقّ دفاع‏کردم. دیگه توی این ایّام وبلاگ ننوشتم ولی همه‏جا بودم. نفهمیدم چی خوندم و چگونه امتحان دادم ولی این را فهمیدم که خیلی سریع، به‏لطف خدا درهای خاصّی به‏رویم بازمی‏شد. دَری پُشتِ دَر دیگر. دنیای جدیدی که از ابهامات چندین سال گذشته، به‏سرعت مرا بیرون می‏آورد. به دیدگاه وسیعی درمورد انسان‏ها و تعریف آزادی آنها دست‏یافتم. موضوع ولایت امر مسلمین و ولایت فقیه قانون اساسی ایران و تعاریف مطلقیّت و الزامات آنها را به‏عینه دریافتم. چیزهایی که در مباحثی تئوری و آکادمیک و مقالات عمومی در تمام این سال‏های پس از انقلاب اسلامی عرضه‏شده‏بود را عمیقاً درک‏کردم و منشأ نظریّات و هدف نهایی و نیّت طرفداران و علّت مخالفتِ منتقدان آنها را دریافتم. درست مثل انفجار نور در فضای ذهنم بود که زوایای مخفی و تاریک زیادی را به‏ناگاه روشن‏کرد. اینها همه معجزۀ اِراده درپرتو توسّل به کلام خدا برای گام‏برداشتن در راه حقّ بود که نصیب من‏شد. من دراین‏قسمت از امتحاناتم، موفّق‏شدم. آری؛ قبول‏شدم.

- حرکت

رَدّ آبِ عزیز را داشتم. این ویژگی ذاتی من است. رنگ سبز و سیاه و دیگر رنگ‏ها را به‏شکل مفهومی دنبال‏می‏کردم و خطوط فکری شاخص را بعنوان راهنما برای جلوگیری از انحراف احتمالی ذهنی‏ام مَدّنظرداشتم. درجاهایی بودم که آب بود ولی نمی‏دانست که من هم حضوردارم. آن‏چیزی که روشنایی هدفم را برایم به‏ارمغان آورده‏بود، همان دیدگاه انبیاء الهی از اوّلینشان تا آخرین یعنی حضرت محمّد مصطفی^(ص) بود. تساوی انسان‏های آزاد و هدایت بدون اجبار به‏سوی حقّ ازطریق اخلاق پسندیده و رفتاری نیکو و محبّتی ازسَر عشق به همۀ مخلوقات خدای عاشق. این همان چیزی بود که آب می‏خواست و من نیز به آن معتقد هستم. اینبار بیش‏ازپیش فهمیدم که برای درک کلمات حقّ نباید به ظاهر گوینده توجّه‏کرد. رنگ پوست و نحوۀ پوشیدن لباس و اعتقادات شخصی مذهبی نمی‏تواند باعث‏شود که حرف حقّ را ازکسی نپذیریم و یا حتّی اصلاً به کلامش توجّه ننمائیم. پس باتمام مهارت‏هایی که در این سال‏ها در سیستم‏های مختلف کسب‏کرده‏بودم؛ آستین بالا زدم و دقیقاً همان راه آب را ادامه‏دادم. من، عرصۀ فعّالیّتم را در حوزۀ فرهنگی، به‏مراتب از وبلاگ‏نویسی گسترده‏ترنمودم و پا جای پای معلّمین گذاشتم. درشرایطی که کسی حاضر به برداشتن قدمی نبود و کلام‏ها را درگلو خاموش نگاه‏می‏داشت، بامهربانی و صبوری سخن‏گفتم و حرف‏های دل و منطق استوار را بامحبّت برزبان جاری‏ساختم. پیش چشم متحیّران حرف‏های دل، لاجرَم بردل می‏نشست و یخ‏ها ذوب‏می‏شد! این معجزۀ عشق است؛ نیست؟ آستین بالازدم و گام‏های بزرگتری برداشتم. گام‏هایی که باورش در ذهن حتّی آب هم نمی‏گنجید ولی آرزوی قلبی‏اش این بود. شاید روزی بفهمد که خون من چگونه در رگ‏های مردم آزادۀ جهان، جریان‏یافت. این هدیّۀ ناچیزی بود که باتمام وجود به آب تقدیم‏کردم.

يادگار 14/3/1388

- باران و قرص ماه

دِلتنگِ آبَم. دائِم درفکرش هستم. اون قرص نیمۀ ماه من را به قرص کامل راهنمائی می‏کنِه و قرص‏کامل من را به باران و آب. اینجا تناقضی وجودنداره! چرا فکرمی‏کنی اگِه قرص ماه کامل باشِه، نمی‏تونِه بارون بیاد؟ چرا فکرمی‏کنی ابری که باعثِ بارون می‏شِه، قرص ماه را می‏پوشانِه و دیگه دیده‏نمی‏شِه؟ نه عزیزم؛ اونی که ماه را می‏بینِه و ارتباطش را با آب می‏دونِه، زیر بارونی که از اون ابر می‏باره، قدَم‏می‏زنِه و به قرص زیبای ماه نگاه‏می‏کنِه. اون با چَشم عِشق می‏تونِه همه‏چیز را ببینِه چون:

پَرده بالارفت و دیدَم هَست و نیست // راستی آن نادیدنی‏ها دیدنی‏است

خودت خوب می‏دونی که این بیت شعر را فقط عاشق‏ها می‏فهمند و اونی که این شعر را سُرودِه، سَرآمد عُشّاق بوده.

- ایران در دام دوستان!

این را می‏نویسم تا سال‏ها بعد بیادبیارم که چه‏چیز باعث ضربه‏خوردن به ایران شد!

دیشب ساعت 22:30 مناظره بین دوتا کاندید ریاست‏جمهوری برای دولت دَهُم از شبکۀ سوّم تلویزیون ایران پخش‏شد. توی این دوره، رقابت اصلی بین آقایان احمدی‏نژاد، میرحسین موسوی، کرّوبی و رضائی هست. مناظرۀ دیشب بین آقایان میرحُسین موسوی و احمدی‏نژاد بود. آخه آقای احمدی‏نژاد هنوز رئیس‏جمهور است. چه اتّفاقی افتاد؟ توی این مبارزۀ رودَرروی انتخاباتی که به‏شکل مناظره انجام‏شد، کلّی حَرف‏ها به‏زبان آوَرده‏شد که دیگه ثباتِ ایران را کاملاً بهَم‏ریخت! آقای احمدی‏نژاد برای دفاع از عملکرد خودش اشارۀ صریح به ترفند فاصله‏اندازی بین ملّت و دولت انگلیس کرد و بعدِش هم اسامی افراد بسیار پُرنفوذی را بعنوان کسانی که با منابع مالی دولت و بیت‏المال کارهای غیرمشروع کرده‏اند و اتّهامات سنگینی دارند، به‏زبان آورد. همه این مناظره را که بین دو رقیب اصلی برقراربود، مشاهده‏کردند. خدا می‏داند چندصد میلیون ایرانی علاوه بر گوش‏ها و چشم‏های خارجی‏ها شاهد این بحث‏ها بودند.

خودمونیم؛ حالا فکرمی‏کنی اگِه مجدّداً آقای احمدی‏نژاد که به‏نوعی پایگاه مردمی در میان بسیاری از اقشار ملّت دارند، رأی‏بیارند و ریاست‏جمهوریشون چهارسال دیگِه ادامه‏پیداکنِه، با اون اتّهاماتی که به افراد حقیقی و حتّی دولت‏های پیشین، خارج از عُرف قضائی کشور بصورت اشاره و افشاءگری اعلام‏کرد، چه‏جوری می‏تونِه بدون درگیری با مسائل شدید حِزبی و تنِش‏های خطرناک اجتماعی و پی‏آمدهای حقوقی داخلی و بین‏المللی کارکنِه؟ بدتراز اون، اشاراتِ صریح آقای میرحسین موسوی به قانون‏گریزی دولت ایشان بود که دردسرهای زیادی را برای هردولتی که برروی کارخواهدآمد، ایجادمی‏کنِه. آره؛ حالا دیگه بحثِ حسابرسی دوران جدّی می‏شِه ولی درقالب برخوردهای بسیار روشن و مُصیبَت‏وار با دولت‏های پیشین!

اگِه دولت دَهُم بازهم با آقای احمدی‏نژاد باشه، دیپلمات‏ها و سَرانِ کشورهای دیگر خصوصاً عربستان سعودی و انگلیس و سایرین دیگه برای حَنای ایران رنگی قائل‏نخواهندبود و اگر کس دیگری برروی کاربیاید، انتظارات اون کشورها و حتّی کشورهایی نظیر لبنان، سوریّه و فلسطین از ایران بگونه‏ای مشکل‏ساز، تمام معادلات خارجی ایران را دستخوش بُحران طولانی و بی‏ثباتی وحشتناکی خواهدکرد.

ازهمون اوّل می‏دونستم که رقابت این چهارنفر خارج از حالت عادّی انجام‏خواهدشد. دلیلش هم خیلی خیلی ساده و روشن بود. یک نشانۀ واضح داشت. اونهای که با ادبیّات فارسی و عربی کارکرده‏اند بحث‏های «صرف و نحو» و «تجزیّه و ترکیب» را شنیده‏اند. یک لطیفه را هم می‏دانند. می‏گن یک روز استادی به شاگردش گفت: «تجزیّه‏ات خوب است ولی مُردِه‏شور ترکیبَت راببَرم!» این همون نشانه بود. آمارهای تفصیلیی که این دولت از عملکرد خودش بصورت رسمی و قابل استِناد ارائِه‏می‏کند، همگی عالی و بی‏رقابت هستند و نشاندهندۀ کار و فعّالیّت زیاد ایشان است. ولی رُقبا با اشاره به بَرآیند کلّی عملکرد این دولت و مشکلات فراگیر و لاینحلّ رُشدِ توّرم، توقّف و ورشکستگی کارخانجات و شرکت‏ها و فشارهای اقتصادی طاقت‏فرسا به مردم و نیز هَتکِ‏حُرمَتِ مُکرّر و مستمرّ ایرانی‏ها در کشورهای خارجی بعنوان نقاط ضعف و انکارناپذیر مدیریّت دولت نهُم، باعث‏شدند که عملاً این دولت به چالشی اساسی کشیده‏شود. آقای احمدی‏نژاد برای دفاع از خود و دولتش چیزهایی را که درپَس پردِه‏ها، برای سال‏ها به فراموشی رفته‏بود را خیلی روشن بیان‏کرد. مثل جریان تحَصُّن مجلسیان و انقلاب مَخمَلی، مسائل درگیری کوی دانشگاه و چیزهای دیگِه که... خدای من، حتّی بخاطرآوردن اون جملاتی که دیشب پای تلویزیون شنیدم لرزه به اندامم می‏اندازد. رفتاری که ازهرگونه تدبیر کشور بزرگ و درگیر بُحرانی مثل ایران را به مخاطرۀ جدّی انداخت. بی‏ثباتی عجیبی را برای این کشتی بُحران‏زده به‏اَرمغان خواهد‏آورد.

چرا حَضرات گذاشتند کار به‏‏اینجا بکِشد؟ آیا همین ایراداتی که به این دولت وارد است را نمی‏توانستند درطول همین چهارسال ازطُرُقِ قانونی و بازرسی‏ها حلّ‏کنند؟ حذف شوراها توسّط دولت و متعاقب آن خروج از آئین‏نامه‏های معاملات و ترک تشریفات مربوطه توسّط زیرمجموعه‏های دولت و خصوصاً شرکت‏های دولتی را می‏تونستند در وقتِ خودش حلّ‏کنند ولی حالا همگی تبدیل‏شد به موارد قابل پیگیری و نمونه‏های اعلام جُرم دولتی که وجودداشته و یا شاید ادامِه‏پیداکند. حالا دیگه هرموضوع کوچک و بزرگی مثل یک بُمب آسیب به پیکرۀ دولت بعدی واردخواهدآورد.

بحث از کرباسچی‏ها و فرزندان آقای هاشمی کردند و اسم‏های دیگری را به‏زبان آوردند که حتّی اگر پیگیری حقوقیی درکارنباشد(که حتماً خواهدبود)، مسائل و درگیری‏های رودرروی جدّی و طولانی و متأسّفانه دوره‏ای، جان هَردولتی را خواهدگرفت و فشار طاقت‏فرسائی را بَرملّت واردخواهدساخت.

یک شاهد مُحکم براین مُدّعا دارم: هنگامی‏که رهبر انقلاب اسلامی دارِفانی را وِداع‏گفت، ظرف مدّت چندساعت توپخانۀ عراق به‏سوی ایران نشانه‏رفت و شلّیک‏کرد. تاآنجائی‏که بخاطردارم، ظرف مدّت بیست ساعت رهبری جدید انتخاب‏شد ولی درهمین بیست‏ساعت فشارهای امنیّتی جدّیی به ایران واردشد. دشمنان فقط حَدس به عَدم ثباتِ یک کشور زدند و بلادرَنگ دندان تیزکردند. حالا به‏من بگو که آیا با این چیزهایی که در مناظرۀ دیشب درحضور میلیون‏ها ایرانی به‏زبان آورده‏شد، کشور از همان دیشب وارد بُحران نشده‏است؟

يادگار 7/3/1388

- آب می‏دونه

می‏رَم قبرستان و پیش ابراهیم‏خان و خانم‏بزرگ. از آب می‏پُرسَم. بهشون می‏گم:...... آخه فقط آب هست که باتمام ذلالی و اخلاصِش می‏تونه دَرد دِل من را بفهمه. اونها هم می‏دونن. همیشه هنگام رفتن، بَدرَقِه‏ام می‏کنند. اونها داستان..... را می‏دانند.

آب نمی‏خواد رئیس‏جمهور بشِه. نمی‏خواد نمایندۀ مجلس بشِه. اون همیشه و با تمام وجودش، خالصانه خدمت‏کرد ولی هیچوقت هیچ‏چیز نخواست. حکایتِ ماهی هست و آب. ماهی درون آب هست و قدرش را نمی‏دونه. همینکه از آب بیرون بی‏اُفتِه، تازه می‏فهمِه که چه‏نعمتی را ازدَست‏دادِه. تمام تلاشش را می‏کنه تا به آب بَرگرده.

اگه زنده هستم و کار فرهنگی می‏کنم، بخاطر آب است. اگه ظلم‏ستیزی می‏کنم، بخاطر آب است. اون، من را به درون خودش بُرد. به محرمانه‏ترین خلوتِ وجودش دَعوت‏کرد. من را مَحرَم اَصرارَش قرارداد. من با خانواده‏اش یعنی اَبر، باد، جویبار و قاصدک آشناشدم. در جمع صمیمی‏شان شب را به صبح رساندم. زندگی صادقانه‏ای را ازنزدیک دیدم و حسّ‏کردم. من، عشق را بیادآوردم. تک‏تکِ اَجزاءِ وجودَم را با او غُسل‏دادم. و از خدای عزیز جز وصالش را طَلب نکرده و نمی‏کنم. خدایا، آبرو و عزّت مؤمن دستِ توست. وَعدِه‏هایَت نیز همیشه انجام‏شده‏است. هرچه بخواهی و اِرادِه‏کنی، حَقّ است. عِشق و آب نیز پاکترین‏هایی است که در وجودم به‏وَدیعِه قراردادی. امانتدار خوبی نبودم ولی به گوشۀ چشمی، فرصَتِ جُبران‏دِه مگرنه چگونه در آن دنیا، میان آنهمه بیننده و شنونده، سَربَرآرَم؟ من را پیش آب سَرافکندِه و شرمَندِه باقی‏نگذار. سَبَدِ عِشقم را به گل‏ها و غنچه‏های همیشه باطراوت و شاداب قدسی‏اَت بیآرای تا هدیۀ پیوستۀ من به آب باشد.

- بلقِیس

توی قرآن، دو داستان عجیب بَرروی مَن اَثرگذاشت: یکیش حکایت حضرت یوسف^(ع) و زلیخاه بود که خیلی قشنگ در سریالی که جناب آقای سَلحشور ساختند برروی پردۀ نمایش رفت؛ دیگری هم حکایت حضرت سلیمان^(ع) و ملکۀ سَبا یعنی بلقِیس هست که ساختن فیلم یا سریالی دراین‏خصوص بَرازندِۀ همان آقای سلحشور است.

این دو زن، از ویژگی‏های اِستثنائیی در دوران خودشان بَرخورداربوده‏اند که ورودشان به عَرصۀ آن حکایات باعث‏می‏شود هر صاحب عقل و دِرایَتی به نکات پیچیده‏ای از اَبعاد وجودی انسان پی‏ببَرد و تقریباً در هربار مُرور آن حکایات، موضوع جدیدی را کشف‏کند. آیا این چیزی نیست که در همۀ آیات قرآن به‏حِکمت، تدبیرشده‏است؟

نکتۀ ظریف اینکه همین خانم بلقِیس بعُنوان یک مَلکِۀ مُقتدر و صاحب کشور و لشکر، مورد توجّه پرنده‏ای از لشکر حضرت سلیمان‏نبی^(ع) قرارمی‏گیرد که راز این توجّه و نوع آن پرنده و نسبت این دو موضوع باهم نیز به‏خودیِ‏خود پرده از اَسرار دیگری برمی‏دارد.

ازنظر من، هستۀ اصلی داستان همان بلقِیس است و ذکر اُبُهّتِ حضرت سلیمان^(ع) جهت آشکارکردن عمق مفاهیم درونی شخصیّت آن زن بوده است و پیام‏های بی‏شماری را در درون خود، قرن‏هاست که حمل‏می‏کند.

- روح زن و مرد

چندی پیش در همین مقاله‏های اینترنتی خوندم که روح ذاتاً نه زن هست و نه مرد و محدودیّت‏های جسمی مربوط به جنس زن بعد از پوشانده‏شدن جسم به روح رُخ‏می‏دهد. این مقاله جهت بررسی لزوم حفظ حجاب و اینجور موارد بود. وقت زیادی برای مطالعۀ آن نداشتم ولی این جملات جَلب توجّهم‏کرد. تا یکی دو روز فکرم مشغول‏بود و بعد سؤالی در ذهنم نقش بَست: اگر روح فاقد جنسیّت است، پس در بیان شرایط بهشت در قرآن، چرا اسم از حوریان و غِلمان بُرده‏شده‏است؟

این روزها درگیر امتحانات هستم. اگر وقت داشتم شاید روی این موضوع تحقیق‏می‏کردم.

- انتخاب

یکی گفت چیزهای عجیبی می‏بیند. در سازمانی کارمی‏کند که علی‏رغم شعارهایی که درتمام طول نظام جدید داده‏شده‏است، همواره شاهد مسائل زشت بوده‏است. استفادۀ شخصی از منابع سازمانی همچون خودروها آنهم در وقت اداری به‏شکل فزاینده‏ای نهادینه‏شده‏است. افرادی که به‏اصطلاح مدیر نام گرفته‏اند گاهاً خودرو و راننده‏ای به‏صورت استیجاری دراختیاردارند و این رانندۀ بدبخت فقط برای اینکه در همان واحد سازمانی بماند و بیکارنشود، تن به هر ذلّتی می‏دهد. از حمل و نقل فرزندان همان مدیر متعهّد به مهدکودک و مدرسه تا جابجائی همسر باوفای همان مدیر مسلمان به مراکز تحصیلی و آموزشگاهی گرفته تا امورات کاملاً شخصی و قانونی همان مدیر صالح جهت تفکیک اسناد زمین‏هایی که درهمان اوقات اداری و با همان خودروهای استیجاری اداری معامله‏نموده‏است! البتّه اینها که چیزی نیست. اینگونه مدیران به‏سرعت آمار و بیلان بلندبالایی از کار خودشان را ارائه‏می‏دهند. آخه می‏دونید: اونها استاد تقسیم کار در حوزۀ مسئولیّت خودشون هستند. خیلی دقیق و در کمال مسئولیّت، تمام امورات محوّله به واحد سازمانی خودشان را لیست کرده و موارد جدید و مهمّ دیگری نیز با ابتکار شخصی خود به آن می‏افزایند؛ سپس آن وظایف را به اندک پرسنل تحت پوشش خود تقسیم‏می‏کنند! اینگونه فرصت‏می‏یابند تا پس از تعیین تکلیف پرسنل خدمتگذار، به امورات مُهِمِّۀ خود در اوقات اداری و با استفاده از منابع سازمانی بپردازند.

راستی او می‏گفت: منابع سازمانی را دیگه نباید بیت‏المال درنظرگرفت چون در یک شرکت خصوصی که از بودجۀ دولتی استفاده می‏کنه، هرچند بودجه، بودجۀ دولتی و بیت‏المال است ولی بهرحال آن شرکت، یک شرکت خصوصی است و هرتصمیمی می‏تواند بگیرد مثل انتخاب پیمانکار و فروشنده با «ترک تشریفات آئین‏نامۀ معاملات» و غیره. یعنی هرجور که دِلش خواست می‏تونه هزینه‏کنِه. گفتم مگه‏میشه؟ آخه اون بودجه از بیت‏المال هست و اون خدمات نیز انحصاری است. مگه یادت رفته جریان دادگاه‏های آقای کرباسچی بعنوان شهردار تهران و زندانی شدن ایشان و برخی از مدیرانشان؟ پاسخ‏داد: نه، یادم نرفته ولی این تو هستی که فراموش کردی که اون موضوع برای همون موقع و با ابهامات قانونی همان زمان بود و حالا براساس اصول مدیریّت و خصوصی سازی ناقص و با استناد به قوانین بخش‏های خصوصی الزاماً باید اینگونه عمل‏کرد چون شرکتی که ماهیّتاً خصوصی است امّا سهامی عامّ نیست و مجمع‏عمومی آن نیز مردم نیستند، بعلّت آنکه خدمات انحصاری دولتی را بعهده‏دارد، دچار چنین مشکلاتی می‏شود. نمونۀ اینجور شرکت‏ها همین شرکت‏های اقماری وزارتخانه‏ها هستند. یک شرکت برق باید برق را به خانۀ مردم برسونه و سیم‏کشی و کابل‏کشی و روشنائی معابر انجام‏بده، یعنی کارهای عمرانی دولتی ولی ماهیّتاً خصوصی هست. شرکت‏های مشابه دیگری هم هستند.

همچین بفهمی نفهمی موضوع را گرفتم. یعنی فهمیدم که عملاً حالتی رُخ داده بانام دزدی با چراغ:

چو دزدی با چراغ آید، گزیده‏تر بَرَد کالا

اَزش پُرسیدم: خُب فکرمی‏کنی باانتخاب رئیس‏جمهور جدید مسئله حلّ میشِه؟ درجواب دو سؤال مطرح‏کرد. پرسید: اوّلاً مگر همۀ دولت‏های قبلی ادعاهای مبنی بر رفع اینگونه دست‏درازی‏ها به بیت‏المال نکردند؟ ثانیاً مگر قوانین با آمدن مسئول اجرائی جدید حکومت عوض‏می‏شود؟ گفتم: قانونگذاری در مجلس انجام‏می‏شود و نمایندگان مجلس‏های گذشته هم پس از قانونگذاری رفته‏اند؛ از یکسو اجراء را به‏عهدۀ قوّۀ مجریّه گذاشته‏اند و از سوی دیگر نظارت را به‏عهدۀ مجلس و مجالس بعد. گفت: آفرین، بنابراین بعد از قانونگذاری رفته‏اند. آنهائی هم که می‏آیند، براساس شعارها و اهداف ممتاز جدید می‏آیند ولی نه‏تنها با مسائل جدید و وضع قوانین جدید روبرو می‏شوند بلکه با انبوهی از نتایج نادرست و غلط ناشی از قوانین گذشته برخوردمی‏کنند که نیاز به بررسی و قانونگذاری و تبصره‏نویسی مجدّد داره! حالا دوباره دولت عوض میشه و بعدش هم دوباره مجلس تغییرمی‏کنه. نتیجه همین هست که می‏بینی. اینجا یک خلاء طولانی ایجادمی‏شِه که سوء استفاده از بیت‏المال به‏راحتی نهادینه می‏شِه.

- استخدام

گفت یک مثال باحال دیگه هم دارم. هر سازمانی برای اینکه به بهترین نیروها دست پیدا بکنه و حقّ کسی را هم ازبین نبره، جهت جلوگیری از پارتی‏بازی اقدام به برگذاری آزمون استخدامی و مراحل گزینش می‏کنه. حالا ببین در جریان خصوصی‏سازی و برون‏سپاری وظائف، بسیاری از کارها به شرکت‏های خدماتی واگذارشده‏است. گفتم: آره؛ تقریباً همه‏جا اینطوری هست. شرکت‏های خدماتی، پرسنل مورد نیاز ازقبیل تایپیست، کارمندان پشت میز نشین تا کارگران و سایر خدمات را ارائِه‏می‏کنند و در مناقصۀ سال بعد(البتّه اگر پشت پرده کلکی درکار نباشد،) شرکت بعدی که برنده‏می‏شود، متعهّدمی‏گردد تا از همان نیروها که با محیط کار وفق پیداکرده‏اند و اساساً همان سازمان معرّفیشان کرده‏است، استفاده‏کند.

گفت: آفرین؛ حالا به من بگو که آیا برای ورود اون پرسنل از شیوه‏های گزینش مرکزی و آزمون استخدامی استفاده‏شده‏است؟

جواب‏دادم: غالباً نه؛ اونها عموماً از آشنایان هستند که پس از شروع به‏کار، در لیست پرداخت حقوق اون شرکت‏ها قرارمی‏گیرند و عموماً انتخاب بهینه‏نیستند.

گفت حالا ببین: پس از گذشت سالیان، این افراد حقّ آب و گِل به‏هَم می‏زنند. یعنی به همه‏جا شکایت‏می‏کنند که پس از گذشت اینهمه سال که برای این سازمان‏ها و شرکت‏های دولتی و غیردولتی کارکرده‏ایم، هنوز استخدام‏نشده‏ایم. راست هم می‏گویند ولی غالباً همگی براساس آشنایی وارد سیستم شده‏اند. حالا رئیس جمهور جدید و نمایندۀ جدید با یک مشکل حادّ اجتماعی آشکار روبروشده‏اند. به‏ناچار دستوراتی مبنی بر جذب این افراد بدون آزمون ورودی صادرمیشه. یعنی بهرحال افرادی از اجتماع باقی می‏مانند که علی‏رغم لیاقت و توانائی بیشتر، همچنان بیکارمانده‏اند و اساساً آزمون ورودیی برای شرکت ایشان و نشان‏دادن توانائی‏ها و قابلیّت‏هایشان برگذارنشده‏است لیکن افرادی که سال‏ها پیش غالباً با پارتی و آشنا و... وارد سیستم‏شده‏اند، حالا به‏راحتی برای همیشه جای آنان را می‏گیرند! این یعنی «وعدۀ انتخاباتی».

یادم آمد به حکایت آن معصوم^(ع): دید کسی دو اَنار دزدید، تعقیبش کرد. دید به نیازمندی رسید و آن دو انار را به او هدیّه‏کرد. به او گفت: این چه‏کاری است که می‏کنی؟ تو اَنار دزدیدی. جواب داد: من ضرر نکردم بلکه سود بُردَم. خداوند گفته که در مقابل کارهای خوبتان، دَه‏برابر پاداش می‏دهم. من دو اَنار دزدیدم، پس می شود دو مورد کار بَد. بعد آن دو را به نیازمندی بخشیدم؛ پس می‏شود بیست مورد کار خوب. بیست منهای دو می شود هیجده. پس من هیجده حَسَنِه در پروندۀ اَعمالم دارم. معصوم^(ع) فرمود: تو از اساس کارَت نادرست بوده‏است. اگر آنچه را که مال خودت باشد و ببخشی، پاداش می‏گیری ولی اینک تو مال دیگری را بخشیده‏ای.

آیا آن معصوم^(ع) نمی‏دانست روزی اینگونه پای سفره‏های تبلیغاتی، آن اَنارها را تقسیم‏خواهندکرد. اگر امروز زنده‏بود، چه می‏گفت و چه می‏شنید؟ آنهمه فرصت شغلی مهمتر هستند یا آن چند اَنار؟

مال که از کیسۀ مِهمان بُوَد، حاتم طائی شدن آسان بُوَد.

- مکّه

او دستور داد که به مکّه ببَرمش. من؟! خدایا؛ چه‏کنم؟ من روی رَفتن به خانۀ خدا را ندارم. حال باید دیگری را هم ببَرم. چگونه؟ با که بگویم؟ از که مَدَد بطلبم؟ آنجا جای من نیست. من با اینهمه گناه و آلودگی چگونه بروم؟ آنهم بدون آب! بدون آب چگونه قدَم از قدَم بردارم؟ آنجا که رسیدم، به خدا چه بگویم؟ وقتی از من بپرسد که: آب را چه‏کردی؟ چه جواب بدهم؟ خدایا، خودت یاریم برسان....

يادگار 8/12/1387

- کِلیسا

چندروز پیش هم یک مأموریّت اِجباری به تهران داشتم. بازهم یک بعدازظهر رفتم همون کلیسا. اجازه گرفتم و واردشدم. برروی نیم‏کتی نشستم. توی عالم خودم در آن مکان مقدّس بودم. توی دِلم با عیسی‏مسیح^(ع) رازدل می‏کردم. اون یک پیامبر اولی‏العظم زنده‏هست. به‏یاد حضرت مریم^{(علیهاسلام)} بودم و با نبیّ‏اکرم^(ص) سَروسِرّی داشتم. قبل از من چندنفری هم اونجابودند. یکنفر که ظاهراً از مسئولان آنجابود، خیلی آرام به آنها نزدیک می‏شد و از ایشان می‏خواست که بیرون بروند. خیلی عجیب بود؛ نمی‏دانم چه چیزی در گوششان می‏گفت که آنها باکمی ناراحتی ولی به‏آرامی خارج‏می‏شدند! امّا هرگز سُراغ من نیامد. حتّی افرادی که بعد از منهم آمده‏بودند نیز اجازه‏نیافتند آنجا بمانند ولی کاری بکار من نداشتند. علّتش را اصلاً نفهمیدم. اونجا به خیلی چیزها فکرکردم. به «آب» فکرکردم. به مرحومه «خانم بزرگ» و شوهر مرحومشون «ابراهیم‏خان» هم فکرمی‏کردم. آخه اونها از آب جدانیستند. به «سیّدجمال‏الدین اسدآبادی» هم فکر می‏کردم. فردی که در اتّحاد انسان‏ها برای دست‏یابی به آزادی و مقابله با ظلم کوشید. اطّلاعات کمی از او دارم. ولی اونجا، جایی که مسیحیّان به عبادت می‏پردازند، بعنوان یک مسلمان حاضربودم. بدون هیچ تنِشی. من عملاً در راه نوعی اتّحاد قدم‏برداشته‏بودم. این از لطف آب بود. می‏دونم روح مادر بزرگ، هَوام را خیلی داره. حتّی بازهم رفتم و موقوفۀ مرحوم مقیمیان را نگاه‏کردم و بازهم دعا کردم. نکات ریزی که کسی متوجّۀ آن نبود. چمن‏های آنسوی چهارراه جایی بود که در آن دنیا برای من شهادت خواهندداد. شهادت به نمازی که سال‏ها پیش باراهنمایی کسی که هرگز نشناختمش در آن مکان به‏جای آوردم. آب عزیز، می‏بینی؟

- چه اتّحادی؟!

توی جریان حَملِۀ صهیونیست‏ها به نوارغزّه و اون فاجعۀ انسانی و جنایات جنگی گسترده، مستمر و وسیع، یک عدّه‏ای دَم از اتّحاد مسلمانان می‏زدند. ادّعایی که اساساً پوشالی است و محقّق نشده‏است. ادّعایی که فقط یک شعار است و حتّی در یک کشور شیعه مثل ایران باتمام تقیّدات و حوزه‏های علمیّه‏اش در هاله‏ای از اِبهام و شعار باقیمانده. دَرکَش خیلی ساده است؛ حتّی از داستان جداشدن شیعه و سنّی در صَدر اسلام و بعد از وفات رسول اکرم^(ص)، روشن‏تر است. توی این کشور شیعۀ دوازده امامی، نه‏تنها برای رؤیتِ ماه مبارک رمضان که از اهمیّت بالایی برخوردار است بلکه برای بسیاری از احکام ریز در رساله‏های عَمَلی، فتواهای متفاوت وجودداره. یعنی قبل از اینکه بخواهد در دارالتقریب‏های بین‏المذاهب، مغایرت‏های عقیدتی بین مذاهب اسلامی را حلّ‏کنند، هنوز نتوانسته‏اند دور هم جمع‏شوند و درستی و نادرستی منابع استخراج احکامشان را در همان حوزه‏های علمیّه تأیید و ردّ کنند. توی قرن بیست و یکم هنوز این دین فوق‏العادّه و قابل انطباق با هر زمان و مکانی، در پرتو مرجعیّت شیعه نتوانسته‏است به اتّحاد برسد و مبانی علمی روز در آن بدرستی مندرج‏نگردیده! می‏گی نه؟ برو مقیاس اندازه‏گیری آب کُر یا مسافتی که بموجب آن باید نماز را شکسته‏خواند، را در رسالات عملیّه و فتواهای مراجع نگاه‏کن. حرف از وَجَب و عَدم رُؤیَتِ دیوارهای شهر و دیار است. مقیاس‏های اندازه‏گیری اِس.آی مَطرح نیست. بنابراین حرف از درجات رسد قطعی ماه در فلان موقعیّت زمین ابداً جایگاهی نخواهدداشت و رؤیتِ ماه تنها راه تشخیص‏می‏ماند.

اینجوری تعمّداً اسلام را منطبق با علوم روز و جوابگوی مسائل روز مطرح‏نکرده‏ایم و امانتی که آنهمه پیامبر در طیّ اعصار و قرون بدست ما سپرده‏اند را اینگونه بی‏اهمیّت و عقب‏مانده نگاه‏داشته‏ایم. آیینی که حضرت محمّد^(ص) تبلیغ‏کردند، هرگز در پرده‏های غبارگرفته باقی‏نمی‏ماند و تنها این ما هستیم که سَرمان را همچون کبک زیر بَرف نگاه‏داشته‏ایم. دانشمندان بسیاری در سَرتاسَر جهان کم‏کم پی به اِعجاز کلام و آیین الهی می‏برند و از مبانی آن برای درک صحیح‏تر و عمیق‏تر علوم روز و نزدیکی بیشتر به ذاتِ مقدّسش بَهره‏ها خواهندبُرد و این‏میان تنها ما هستیم که ضَرَر می‏کنیم.

این آب، جاری‏است. جلو چشممان است امّا این ما هستیم که بجای نوشیدن از آن، به آب گندیده‏ای که در مَشک پُشتِ‏سَرمان داریم، اِکتِفا نموده‏ایم. می‏گی نه؟ برو غزّه را ببین. برو دستِ گُلِ خودمان را در تخریب مبانی اتّحاد مسلمانان در جای‏جای صحنۀ گیتی تماشا‏کن! همین دو-سه روز پیش، وَهابی‏ها و تندروهای عربستان بجان شیعیان مدینه افتاند و یک امام جماعت را با سه ضربه چاقو مجروح‏کردند. ناآرامی‏ها به امیر مدینه رسید و با وَعدِه و وَعید ایشان، همچون هزار و چهارصدسال گذشته، موقّتاً مسائل پایان یافت.

اگه شکّ‏داری، برو جریان بهائیّت و بابیّت و وهابیّت و اَمثال اینها را نگاه‏کن. دستکم دوتا از آنها در همین کشور اصلی شیعۀ جهان ساخته‏شد. درست جایی که باید الگوی اتّحادباشد!

چیه؟ بازم تردید داری؟ پس برو درمورد این آقایی که چندی‏است ادّعاکرده امام‏زمان است، تحقیق‏کن. از قلب سرزمین شیعه بلندشده و رفته درجایی و گفته من امام زمانم. تازه شنیدم شهریورماه قراربود به ایران بیاید و راهپیمائی بزرگی راه‏بیاندازد! سَبکِ خاصّی هم در ورزش‏های رَزمی دارد و خلاصه صاحب سَبک است.

به‏راستی اگه کارِمون دُرُست‏بود، چطورممکن بود اینجور انحرافات بزرگ، دُرست در مرکز جهان شیعه رُخ‏دهد؟ آری، اساس و امکانات اصلی نِفاق دردرون جامعۀ ما نهفته‏است و باید اعتراف‏کنیم خیلی ساده و به‏بهانه‏هایی همچون جزئی‏بودن اختلاف‏ها و تفاوت‏های کوچک سلیقه‏ای، صدها سال است که اجازه‏داده‏ایم تا یکی از موتورهای اصلی نفاق جهان اسلام در بین خودمان وجودداشته‏باشد. جای بسی شرمندگی‏است. شرمندگی بخاطراینکه از بزرگانمان نخواسته‏ایم؛ بخاطر اینکه اجازه‏داده‏ایم دنیایی منحرف‏شود و سپس خودمان بصورت حقّ‏به‏جانب ایستاده‏ایم، قیافه‏گرفته‏ایم و پس از چند آخ و وای‏گفتن، همه‏چیز را انداخته‏ایم گردن این و آن. یکجا اسم استعمار بزرگ انگلیس را آورده‏ایم و جای‏دیگر، دَم از دشمن بزرگی مثل صهیونیسم زده‏ایم. امّا هرگز به این مهمّ اعتراف‏نکرده‏ایم که ابزار تمام آن انحرافات را خودمان دردست آنان قرارداده‏ایم. دودستی چاقو را تقدیم دشمن کرده‏ایم. می‏گی نه، بهت نشون‏می‏دم:

چرا درهنگام حملۀ مجدّد صهیونیست‏ها به نواز غزّه، باید ناآرامی‏های عربستان شروع‏شود؟ اصلاً چه‏فرصتی بهتر از این. حالا که قراراست کلّی زائر ایرانی برای حجّ عمره به آنجا برود، باید یکجوری مشغول‏شوند. ای‏بابا، عراق هم جای بدی نیست. کلّی هم زائر اونجا داریم. دو-سه‏تا بُمب هم بندازن اونجا تا ما را سرگرم‏کنند. بقیّه‏اش هم خودمون کارشون را راحت‏می‏کنیم. کلّی مشغولیّت توی همین ایران وجودداره. آنقدر آب هست که به آسیاب دشمنان عزیزتر از جان و مال و دینمان برزیم که حالا حالاها تمام‏نمی‏شود. می‏خوای بدونی؟ پس به قسمت بعدی نگاه‏کن.

- فرهنگ عمومی

توی خیابان چی می‏بینی؟ کلّی ماشین؛ ترافیک و کلّی آدم. عجب ترافیکی! ای‏بابا؛ این آقا چرا اینجوری می‏کنه؟ چرا دَرخِلافِ‏جهت داره حرکت‏می‏کنه؟! آهان؛ داشت سِبقت غیرمُجاز می‏گرفت! آخه طرفِ خودِش، ماشین‏ها پُشت‏به‏پُشتِ هم ایستاده‏اند و ذرّه‏ای جای تکانخوردن نیست. این بندۀ خدا باید از مسیر مخالف که خلوَت‏تر هست برای سبقت گرفتن و جلوافتادن از اینهمه ماشین استفاده‏کنه. نگران‏نباش، چندمتر قبل از تقاطع، به‏زورهم که شده ماشین را وارد صفّ می‏کنه و مهمّ نیست نوبت چندنفر را رعایت‏نکرده. می‏بینی چندتا آدم باهوش داریم؟ بقیّه هم دارن همین‏کار را انجام‏می‏دَن. از اونا باهوش‏تر هم داریم. این موتورسوارها.... بَه‏بَه. چقدر جَسور هَستن؟ توی چراغ قرمز، اونم دَرجَهتِ مُخالف دارن از لابلای ماشین‏ها می‏گذرن. بابا دَمِت‏گرم. این مَملِکت قَدرتون را نمی‏دونه مَگرنه قیمت موتورسیکلت‏های نمایشی را اَرزان‏می‏کرد تا شماها بتونید درست وَسَط همین ترافیک، یکی چندتا شیرین‏کاری هم نشون مردم‏بدین. آخه ما خسته‏شدیم ازبَس این سریال‏های طولانی دَرِپیتی تلویزین را نگاه‏کردیم. هفته‏ای یک‏قِسمت! وای، ذِهن و روحمون تا هفتۀ دیگه داغون هست. باید با چنین دلخوشی‏هایی خودمون را مشغول‏کنیم دیگه....

چه‏خبره؟ این آقا چرا اینقدر بوق‏می‏زنه؟ هنوز چراغ قرمزه! می‏گه بُرو. کُجا برَم؟ اَه، داره چراغ‏های نور بالاش را روشن و خاموش می‏کنه. چشمام داغون‏شد. برای هرکاری بوق‏می‏زنه. خِجالت‏نمی‏کشِه. تربیّت خانوادگی ما اجازه نمی‏دِه باصدای بلند حرف‏بزنیم ولی اینها از صدای بلند گذشته، دارن بوق‏می‏زنن....

اون آقای پلیس چکارمی‏کنه؟ اون سرباز که داره درکمال خستگی، یکجوری ماشین‏ها را هدایت‏می‏کنه تا از تقاطع رَدّ بشن. بهِش بااِشاره، یکی از اون موتورسوارها را نشون‏می‏دَم. سَر اَفسوس تکان‏می‏دِه ولی کاری نمی‏تونه‏بکنه! اون‏هم ماشین گشتی پلیس، سَبزرنگ هست، آبی نیست. کاری‏به‏کار راهنمایی و رانندگی نداره. توی ترافیک مونده. اونم داره نگاه‏می‏کنه. اسم این چهارراه، «چهارراه ریشمک هست». گردش به چپ ممنوع‏هست. ولی جلو همین ماشین پلیس، دارند علاوه بر عبور از چراغ قرمز، گردش به چپ هم می‏کنند. نگاه‏کن: رانندۀ ماشین پلیس داره می‏خنده. شاید از ناراحتی هست. آخه من بهش اِشاره‏کردم. با زَبانِ اِشاره بهشون این متخلّفین محترم را نشون‏دادم. بابا دَمِش‏گرم. اعصاب خودش را خوردنکرد. بایک خنده کار را تموم‏کرد.

به‏این می‏گن فرهنگ! یعنی بزن و بُرو. مهمّ اینه که کار خودت انجام‏بشه، کاری به بقیّه نداشته‏باش. آره؛ درسته. این دَرسی بود که از یکی از مدیران متعهّد و البتّه جوان اداره یادگرفتم. خدا اَجرش‏بدِه. اوّلش خیلی عصبانی‏شدم ولی حالا می‏بینم که ازنظر این اجتماع، کار اون درست هست.

همین دیروز بود، بهش می‏گفتم، چرا اینجوری کردید؟ این قرارداد باید کامل باشه. نکات پشتیبانی نرم‏افزار را درنظرنگرفته‏اید. در فلان شهر، یک‏هفته کار مردم متوقّف مونده‏بود بخاطر اینکه پیمانکار تعهّدی دراین زمینه نداشت. دَه‏ها مرتبه در سال گذشته، سیستم‏های پاسخگوی مردم بخاطر همین نکته متوقّف موند و اینهمه کار این بدبخت‏ها، با اونهمه زمانی که از زندگیشون زده‏بودند، متوقّف مونده‏بود. می‏دونی این آقای متعهّد به من چی‏گفت؟ گفت من قسمت خودم را در پیش‏نویس‏قرارداد نوشتم، البتّه نوشتم که بهتر است از شما هم نظرخواهی‏شود، مهمّ این است که توپ توی زمین ما نباشد. شما هم یک نامه‏بنویسید تا توپ در زمین شما نباشد! داشتم دیوانه‏می‏شدم، همین چنددقیقه پیش بود که داشت جلو یکی دیگه، دَم از خدمت به‏مردم می‏زد و می‏گفت به‏این‏دلیل این پُست را قبول‏کرده‏است که خدمتی به مردم بکند! وای، خدای من؛ اصلاً این‏کار و مشکلاتش را درست عین سال‏های پیش انجام‏دادند. حتّی یک مورد جریمه در تمام این سالها برای پیمانکاری که اینجوری مردم را اذیّت‏کرده‏بود، درنظر نگرفته‏بودند. حالا هم حتّی به خودشون زحمت نداده‏بودند در شورای مدیران، معاونان و غیره این بحث را مطرح‏کنند ولی نکات بسیار بسیار مهمّ‏تری را بررسی نموده‏بودند؛ مثل: خرید کامپیوترهای لب‏تابی که سیم‏کارت موبایل بخورد و البتّه سبک‏تر باشد. کلّی هم نرم‏افزارهای متفرّقه برروی کامپیوترهاشون نصب‏کرده‏بودند و تاریخ سینما و موسیقی را برروی کامپیوترهاشون می‏تونی ببینی. کارهای بزرگی‏است. حتّی یک دقیقه نباید اینترنت کامپیوترشون قطع‏شود. دانلودهای بسیار بسیار مهمّی دارن. کلاس‏های آموزش ضمن‏خدمت نیز از اهمّ واجبات است. چون این رویّۀ پاسخگویی مناسب به مردم را تضمین‏می‏کند. برای کوچکترین نامه‏نگاری و آمارسازی هم باید اُپراتور کامپیوترداشته‏باشن تا زودتر توپ را از زمینِشون بیندازن توی زمین یکنفر دیگه. ولی همواره باید مواظب‏باشن که توپ توی زمین اونها نمونه. به‏این می‏گن خدمت به خلق. خیلی مهمّ هست!

من اونجا ناراحت‏شدم ولی حالا می‏بینم که فرهنگ ترافیکی ما هم همینطوری هست. اصلاً من اشتباه‏کردم. آخه من ازقدیم می‏دونستم که خوردن عَرَق و مشروبات اَلکلی، حَیا را ازبین‏می‏برد. دیده‏بودم که عرق‏خورها، شرم و حَیا ندارن. توی رانندگیشون هم حُرمَت‏نِگه‏نمی‏دارن! بهترین نشونه‏اش بوق‏زدن‏های پُشتِ‏سَر‏هَم بود. ولی حالا دیگه به یک فرهنگ عمومی تبدیل‏شده. ادارات که اینجوری کار مردم را می‏لنگانند، فرهنگ عمومی هم که اینجوری‏شده! خب دیگه؛ تکلیف روشن هست. ماهم یکی از افراد همین جامعه هستیم. هَرازگاهی هم طرح امنیّت جامعه و مُبارزه با بَدحِجابی مطرح می‏شود و در یک بُرهۀ زمانی کوتاه خیلی از این نواقص کاهش‏می‏یابد ولی بَعدِش وضعیّت یک‏کمی بدتر از قبل می‏شود و آسیب‏شناسان اجتماعی مجدّداً سخنرانی می‏کنند و مقاله می‏نویسند. یادم هست بعد از کنترل وسیعی که از بوتیک‏ها و مراکز فروش لباس بعمل آمد و چندتاشون را بستند، این مُدِ جدید چکمه‏ها و پوتین‏ها و شلوارهای تنگ ارائه‏شد. مُدهای جالبی هستند. فکرکنم اگر اونوقت ارائه‏شده‏بودند، شاید توی اون طرح بامشکلاتی روبرو می‏شدند ولی بهترین موقع را برای تعویض مُد انتخاب‏کردند. زمانیکه سایر مُدها یک‏شبه جمع‏شدند، وقت ارائِۀ اینها بود!

- چه‏کنیم؟

ببین؛ حساب دودوتا، چهارتا است. اون حضراتی که روی جهالت ملّت‏ها سرمایه‏گذاری‏کرده‏اند و صدها سال است که از نقاط ضعف فرهنگی ما نهایت استفاده را بُرده‏اند، به‏شِدّت مُشتاق‏هستند که ما درگیر همین مسائل باشیم. می‏خوان همواره مَغز را رَهاکنیم و پوست را بچَسبیم. من زیر بار نمی‏رَم. زندگی خودم را برمبنای خرافات و جَهالت و توپ‏توی زمین این و اون انداختن، بَنانمی‏کنم. همونطور که به دانشمندان اِعتقاددارم، قدر عُلما و مُجتهدین را هم می‏دانم. اینکه یک گوشه‏ای بشینیم و نهایتاً برای یک نماز جماعتِ باحال پُشت سَر این عالِم و اون مُجتهد بایستیم، کمترین کاری‏است که انجام‏داده‏ایم و درواقع هیچ قدر و مَنزلتی برای او قائل نبوده‏ایم. درواقع اگر جاهل‏نباشیم، یک خائن چاپلوس بیش نیستیم. اونها عِلمی دارند که تا نخواهیم، نمی‏توانیم به دریای بی‏کرانش دست‏یابیم. امروز مشکل ما مسائلی است که اجازه‏می‏دهد تا تفرقه بین مسلمانان به‏راحتی ایجادگردد. ما باید از این بزرگوارها بخواهیم. باید مطالبه‏کنیم. این وظیفۀ اجتماعی، انسانی و شرعی ما است که بخواهیم. این همون اَمر به معروف است. کی‏گفته که ما نباید بزرگان را به معروف اَمر کنیم و از منکر نهی‏کنیم؟ بَرعَکس؛ بسیاری از موارد است که برای افراد معمولی همچون من، مکروه یا مستحب محسوب‏می‏شود ولی برای اینان و پیشوایان حکومتی جامعه، حرام و یا واجب است. پس امر به معروف برای آنان بمراتب مهم‏تر است. اگر وضع جوامع اسلامی تا این‏حدّ فلاکت‏بار شده، درست بهمین خاطر است که افرادی متوجّۀ انحراف‏شده‏اند لیکن گوشزد نکرده‏اند؛ حرف نزده‏اند؛ دوستی خاله‏خِرسِه کرده‏اند. یا به‏خیال خودشون حُرمت‏نگه‏داشته‏اند و یا اینکه تعمّداً اجازه‏داده‏اند تا مبانی تفرقه گسترش‏یافته و تعمیق‏گردد. اگر امروز وقایع فجیعی همچون درگیری‏های مذهبی عراق و عربستان و پاکستان، نسل‏کشی در بُوسنی‏هِرزگوین، بمباران نوار غزّه و هزاران مورد دیگر رُخ‏می‏دهد، کاملاً سازمان‏یافته و ازپیش‏تعیین‏شده‏است. سیستم فراماسونری را قرن‏ها پیش به‏دقّت سازماندهی‏کردند، مرکز بهائیّت به‏دقّت در اسرائیل تعریف‏شد و مورد حِمایت‏قرارگرفت تا کتاب «منتخبشان» درهمۀ شرایط چاپ‏شود و جانشین تمام رساله‏های عَملیّۀ موجود و آینده‏گردد. این کتاب بگونه‏ای طرّاحی‏شد تا برخلاف رسالات عَمَلیّه و فتواهای غیر متّحد مراجع عالی‏قدر، شیوه‏ای ثابت و متّحد را ایجادنماید و پیروان این آیین بدعَتی را باسرعتی شگفت‏انگیز از پیکرۀ اصلی جهان ناب اسلامی دورسازد.

امروز این مطالب را نوشتم تا درآینده یک مرجع و یادآوری خاصّ‏باشد. آینده از دوحال خارج نیست. حالت اوّل این است که شرایط بسی دشوارترشده و صیلی محکمتری به جهان اسلام واردمی‏گردد که درآنصورت این نوشته‏ها یادآور ریشه‏های وقوع این فاجعۀ جبران‏ناپذیر خواهدبود. حالت دوّم این است که عدّه‏ای چشمشان را بازمی‏کنند و اساس تفرقه را برخواهندچید و ابهامات مذاهب را ازبین برده و قوّۀ مقتدر اسلامی را تشکیل داده و مسلمانان جهان را به زندگیی شیرین و عالمی آزاد راهبری خواهندکرد که درآنصورت خوشحال خواهم‏بود که توانسته‏ام قدمی ناچیز در این‏راستا بردارم.(انشاءالله)

- دانشگاه

چقدرسخته! من عاشق بسیاری از این مطالب علمی هستم ولی نمی‏دانم چرا سیستم‏های دانشگاهی اینقدر داغون و نادرست هستند. قوانین دَست‏‏وپاگیری درست‏کرده‏اند که جُز آزار و اذیّت و عقب‏ماندگی حاصلی ندارد. اساس بر فهم مطالب و تولید علم بنانهاده‏نشده‏است. رعایت پیش‏نیازها و هم‏نیازها آنچنان سخت‏گیرانه شده‏است که گویی برای به‏رُخ‏کشیدن اصل هدف است ولی قربانی واقعی، همان هدف طرّاحی آنان است. دَردِسَرهایی که مُکرّراً برای دانشجویان ایجادمی‏کنند، درواقع آموزشی غیرمستقیم برای مدیران آیندۀ همین مملکت است تا آنان نیز به‏نوبۀ خود به ارزش توپ‏بازی و توپ به زمین این و آن انداختن واقف‏گردند.

ریاست جمهوری فعلی ایران دستور به غنای محتوای دروس، غیرحضوری کردن آن و پرهیز از اشتباه در پیام‏نور می‏دهند ولی حاصل مشکلی بیشتر از مشکلات قبل است. درس‏ها سنگین‏ترشده و از هدف رشته خارج می‏گردد. مثل بخشهای سخت‏افزاری که در درس «مهندسی اینترنت» وجوددارد و فصلهای نهایی مرتبط با نرم‏افزار در لیست دروس دانشجویان «نرم‏افزار» قرارنمی‏گیرد. نمرات با عوض‏شدن کلید سؤالات عوض‏می‏شوند! هنوز نمرات ترم قبل مشخّص نشده که انتخاب واحد ترم جدید برمبنای دوترم قبل شروع می‏شود! نتایج معادل‏سازی‏ها وارد کامپیوتر نشده و هیچ‏کس نمی‏تواند جواب درستی بدهد، همه می‏گویند به فلانی گفته‏ایم، فلانی هم می‏گوید به بهمانی گفته‏ام. خلاصه فوق‏العادّه است. یک سیستم مدیرسازی پیشرفته. عملاً شیوه‏ای از اِعمال محدودیّت‏ها ارائه‏می‏شود. شنیدم برای کارورزی و پروژه نیز محدودیّت داریم. امّا ازحقّ نمی‏شه گذشت. محیط فوق‏العادّه پاکی است. من توی دانشگاه‏های دیگه هم بوده‏ام. اینجا واقعاً از انحرافات خیلی دور است. مواردی همچون تخلّفات مالی و رشوه‏گیری و یا روابط نادرست اجتماعی بسیار بسیار کم و شاید اصلاً وجودنداشته‏باشد. دانشجوها با اینکه اجباری به حضور در کلاس ندارند، با اشتیاق حاضرمی‏شوند. بسیاری از کلاس‏ها شلوغ هستند و اگر دیربرسیم، جایی برای نشستن نخواهیم داشت. استاد هم از اینهمه طالب علم لذّت می‏برد. جایگاه خوبی است و ریاست جمهوری جای خوبی را برای سرمایّه‏گذاری یافته‏اند ولی چه‏کنیم که همواره رویّه‏ها بگونه‏ای هستند که خلاف انتظارات ما انجام‏می‏شوند. در این مشکلات سیستمی، حتّی این محیط پاک هم دچار سیاست توپ‏بازی شده‏است. با گذشت سالیان، کم‏کم متوجّۀ تغییر رفتار برخی از پرسنل شده‏ایم. رفتار صمیمانۀ سال هشتاد و پنج، درحال ازبین‏رفتن است. خستگی در چهرۀ ایشان دیده‏می‏شود و توپ‏هایی در دستشان می‏بینم که آرزوی پرتاب به‏سوی دیگری را دارند. اینبار علاوه بر همکارانشان، هزاران دانشجو نیز وجوددارند که هرکدام مجبورند توپ‏هایی که به بهانه‏های نقص‏سیستمی، آیین‏نامه‏های قدیمی، غلط بودن کلیدها، دستوراتِ این و آن، در آسمان آیندهشان وجوددارد را بگیرند و دست‏به‏دست بگردانند و آخرالامر نیز باخستگی فراوان و با طول دوران تحصیل طولانی‏تری نسبت به دیگردانشگاه‏ها، شاید فارغ‏التحصیل‏شوند و به جمع مدیران توپ‏باز جامعه اضافه‏گردند. راستی چرا اینگونه؟ مگر اینان فرزندان آنها نیستند؟ پس چرا کلاس‏های بعد از ظهر کم‏است، گروه‏های ارائه‏شده کم‏است، چراغ‏های کلاس‏ها درست نیستند و دائم حتّی درزمان تشکیل کلاس، خاموش و روشن می‏شوند و همه را روانی می‏کنند؟ دروس ارائه‏شده در محیط هایی مثل پاورپوینت کم است، استفاده از محیط دانشگاه مجازی برای همۀ دانشجویان پیام‏نور ممکن نیست؟ توپ‏بازی با فرزندانشان تا این‏حدّ؟!

- تولّد

داریم کم‏کم به سیزدهم فروردین‏ماه نزدیک می‏شیم. روز تولّد آب. روز حیات. روز زندگی. روز عشق. روزی که خیلی دوستش دارم. دلم می‏خواهد قبل از همه به «آب» تبریک بگویم. پس همین‏الآن می‏گویم: آب عزیز، تولّدت مبارک.